Osman Orkan ÖZER, Betül GÜRER, Berrin TAŞKAYA TOP, Mustafa KAN

Tarife Dışı Engellerin Türkiye’nin Tarım Ürünleri Dış Ticaretine Olan Etkisi

Uluslararası ticaretin gelişmesi ile ülkeler arasında dış ticareti etkileyen tarife önlemleri hızla azalmıştır. Buna karşın ülkeler iç piyasalarını korumak ve uluslararası pazarlarda ki çıkarlarını artırmak amacıyla tarife dışı engeller uygulamaya başlamışlardır. Uluslararası ticarette tarife dışı engellerin ne şekilde ve ne ölçüde etki ettiğini hesaplamak oldukça sıkıntılı olmakla birlikte ülkelerin uluslararası ticaret politikaları açısından büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada, GTAP veri tabanında oluşturulan 72 ülke (bölge) ve 20 gıda ve tarım sektörüne indirgenmiş model yardımıyla Türkiye’ye uygulanan ve Türkiye’nin uyguladığı tarife dışı engellerin hesaplanması amaçlanmıştır. Analiz sonucuna göre, tütün ve tütün mamulleri, kanatlı eti ve yumurta ürünlerinin ağırlıkta olduğu ürün grubu ile diğer tahıl ürünlerinin, ülkeler ve bölgeler itibariyle en çok teknik engele maruz kalan ürünler ve sektörler olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tarım Ürünleri Dış Ticareti, Tarife Dışı Engeller, Çekim Modeli

The Effect Of Non-Tariff Barriers On Turkısh Agricultural Products Trade

With the development of international trade, tariff measures affecting foreign trade between countries have decreased rapidly. On the other hand, countries have started to implement non-tariff barriers in order to protect their domestic markets and increase their interests in international markets. While it is difficult to estimate the extent to which non-tariff measures have an impact on international trade flows, it is of great importance in terms of countries' international trade policies. In this study, it was aimed to estimate both non-tariff barriers, which other countries have implemented to Turkey and vice versa. For this purpose, it was used GTAP data base which was reduced to 72 countries (regions) and aggregated to 20 food and agriculture sectors. As a result of the study, tobacco and tobacco products, poultry meat and egg products and other cereal products were the most subject to non-tariff barriers by countries and regions.

Keywords:

Agcultural Products Trade, Non Tariff Barriers, Gravity Model,

PDF

___

Acar, M. 2006, Türkiye-AB Tarımsal Bütünleşmenin Muhtemel Etkileri: Bir Genel Denge Analizi. Güncel Ekonomik Sorunlar Kongresi, 26-28 Ekim 2007 Bildiri Kitabı s: 46-58. Aydın-Kuşadası 2006.
Aguiar, A., Narayanan, B. and McDougall, R. 2016, An overview of the GTAP 9 data base, Journal of Global Economic Analysis, 1(1):181–208.
Anderson, J.E. and van Wincoop, E. 2003, Gravity with gravitas: a solution to the border puzzle, American economic review, 93(1):170–192.
Bayar, A., Xınshen, D. and Yeldan, E. 2000, An Intertemporal, Multi-Region General Equilibrium Model Of Agricultural Trade Liberalization In The South Mediterranean NICs, Turkey and The European Union. International Food Policy Research Institute, TMD Discussion Paper 56.
Burger, M., van Oort, F. and Linders, G.-J. 2009, On the specification of the gravity model of trade: zeros, excess zeros and zero-inflated estimation, Spatial Economic Analysis, 4(2):167–190.
Chen, N. 2004, Intra-national versus international trade in the European Union: why do national borders matter?, Journal of international Economics, 63(1): 93–118.
Elitaş, B.L. ve Şeker, A. 2017, Uluslararası Ticarette Tarife Dışı Önlemlerin Rolü: Türkiye Tekstil Sektörü Üzerine Bir Araştırma, Journal of Accounting & Finance, No. 74.
Engelbert, T., Bektasoglu, B. and Brockmeier, M. 2014, Moving toward the EU or the Middle East? An assessment of alternative Turkish foreign policies utilizing the GTAP framework, Food policy, 47: 46–61.
Flowerdew, R. and Aitkin, M. 1982, A method of fitting the gravity model based on the Poisson distribution, Journal of regional science, 22(2):191–202.
Gençosmanoğlu, 2014. Uluslararası Ticarette Tarife Dışı Engeller ve Kullanım Kısıtları: Türkiye Örneği, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Doktora Tezi.s288, Ankara.
Ghosh, A. and Moon, D. 2010, Corporate debt financing and earnings quality, Journal of Business Finance & Accounting, 37(5-6): 538–559.
Grethe, H. 2004, Auswirkungen einer Integration der Agrarmärkte der Turkei und der EU- Eine partielle Gleichgewichtsanalyse 44. Jahrestagung der GEWISOLA, 27-29 September 2004, Berlin.
Gunes, D., Mavus, M. ve Oduncu, A. 2013, AB-ABD Serbest Ticaret Anlasmasi ve Turkiye Uzerine Etkileri, Research and Monetary Policy Department, Central Bank of the Republic of Turkey.
Kıymaz, T. 2008, Dünya Tarım Piyasalarında Serbestleşmenin Türk Tarımına Fiyat ve Gelir Yönünden Yansıması, DPT, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Yayın No: 2754, ISBN: 978-975-19-4203-6
Koçtürk M. ve Kocaefe A. 2014, Serbest Ticaret Anlaşmalarının Türk Dış Ticareti Üzerine Etkileri, Tarım Ekonomisi Dergisi, 20 (2): 65-77.Kuşat, N. 2015, Gümrük Birliği Antlaşmasını Takip Eden Süreçte Türkiye-BRICS Dış Ticareti Yoğunlaşma Analizi, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F., Yönetim ve Ekonomi, 22(1), 219-238.
Linders, G.-J. and Groot, H.L.F. de 2006, Estimation of the gravity equation in the presence of zero flows. Tinbergen Institute Discussion Paper No. 06-072/3.
Mayer, T. and Zignago, S. 2011, Notes on CEPII’s distances measures: The GeoDist database. CEPII Working Paper No. 2011-25.
McCallum, J. 1995, National borders matter: Canada-US regional trade patterns, The American Economic Review, 85(3):615–623.
Özer, O. O. 2016, The Potential Impact of A Trans-Pacific Partnership On The Textile And Apparel Exports of Turkey, Tekstil ve Konfeksiyon, 26(2): 127-134.
Özer, O.O., ve Özçelik, A. 2009, Tarım Ürünlerinin Gümrük Birliği Kapsamına Alınması Durumunda Pamuk ve Tekstil Sektörü Üzerinde Yaratacağı Etkiler: Bir Genel Denge Analizi, In: Turkish Journal of Agricultural Economics 15(2):1–9.
Özer, O. O. ve Özden, A. 2015, Tarım Ürünlerinin Gümrük Birliği Kapsamına Alınması Durumunda Yas Meyve Ve Sebze Sektörü Üzerinde Yaratacağı Etkiler: Bir Genel Denge Analizi, Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 22(2): 77-83.
Thomsen, K. 2006, Die Zuckerpolitik der Europaeischen Union: Wohlfahrtanalyse und Reformvorschlaege, Ludwig- Maximilians Universitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, Münih, Doktora Tezi, Yayınlanma Tarihi: 8. Subat 2006 Sierke Verlag,Götingen.
Wei, S.-J. 1996, Intra-national versus international trade: how stubborn are nations in global integration? No. w5531. National Bureau of Economic Research.
Winchester, N., 2009, Is there a dirty little secret? Non-tariff barriers and the gains from trade, Journal of Policy Model, 31(6): 819-834.