İzmir’in Kentsel Kesiminde Sera Sebzeleri Tüketiminin Analizi

Bu araştırmanın amacı; İzmir’in Konak, Karşıyaka ve Bornova ilçelerinde taze (yaş) sera sebzesi tüketimine yönelik hane halkı yapısını, tüketim eğilimlerini ve tercihlerini analiz etmektir. Bu amaçla oransal örnek hacmi formülünden yararlanarak Karşıyaka, Konak ve Bornova ilçe merkezlerinde yaşayan 139 hane halkı üyesinden anket yöntemiyle veriler derlenmiştir. Toplanan verilerin analizinde, öncelikle hane halklarının demografik ve sosyo-ekonomik özellikleri ortaya konulmuş, daha sonra sera sebzeleri satın alma ve tüketim davranışları analiz edilmiştir. Hane halklarının sera sebzeleri satın alma ve tüketiminde önem verdikleri faktörlerin, gelecek eğilim ve beklentilerinin değerlendirilmesinde beşli likert ölçeği kullanılmıştır. Hane halklarının sera sebzeleri tüketimini etkileyen sosyo-ekonomik faktörlerin analizinde lojistik regresyon (logit) modelleri oluşturulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, görüşülen hane halkı üyelerinin %67.63’ü kadın, %32.37’si ise erkektir. Hane halklarının ortalama aylık geliri 4554.32 TL olarak hesaplanmıştır. Hane halkı üyelerinin %49.64’ünün sera sebzeleri konusunda bilgili veya çok bilgili olduğu belirlenmiştir. %31.65’i az bilgili olduğunu belirtmiştir. Hane halklarının %71.22’si sera sebzesi tüketmektedir. Hane halklarının sera sebzesi tüketiminde dikkate aldıkları en önemli kriter tazeliktir. Bunu sırasıyla hijyen, tat ve lezzet izlemektedir. Hane halklarının sera sebzesi tüketme olasılığını bireyin çalışıyor olması, ailesindeki birey sayısı ve hane halkının geliri pozitif yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sera sebzeleri, tüketici tercihi, tüketici tutum ve davranışları

Analysis of Greenhouse Vegetables Consumption in Urban Area of Izmir Province

The aim of this study was to analyze household consumption, consumption trends and preferences of fresh greenhouse vegetables in Konak, Karsiyaka and Bornova districts of Izmir. For this purpose, data have been evaluated by survey method from 139 household members which live in Karsiyaka, Konak and Bornova district. In data analysis, firstly the demographic and socio-economic characteristics of the households have been determined, and then the purchase and consumption behaviors of their for greenhouse vegetables have been analyzed. The important factors for purchasing and consumption of greenhouse vegetables and future trends and expectations of households have been assessed from the Likert scale. Logistic regression (logit) models were formed in the analysis of socio-economic factors affecting greenhouse vegetables consumption of household. According to the results, 67.63% of household members were female and 32.37% were male. The average monthly income of households was calculated as 4554.32 TL. It was determined that 49.64% of the household members were knowledgeableor very knowledgeable and 31.65% determined as less knowledgeable about greenhouse vegetables. The most important criteria that households take into account the consumption of greenhouse vegetables is freshness. This has been followed by hygiene, taste and flavor. The possibility of households consume greenhouse vegetables positively affects the number of individuals in the family and the household income.

Keywords:

Greenhouse vegetables consumer preference, consumer attitudes and behaviors, consume tendency,

PDF

___

Akbay, C. ve Özcan, D., 2008, Türkiye’de Ailelerin Sosyo-Ekonomik ve Demografik Gruplar İtibariyle Sebze Tüketiminin Ekonomik Analizi, 8.Türkiye Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Haziran, Bursa.Akpınar, M. G., Özkan, B., Kızılay, H. ve Ceylan, R.F., 2008, Tüketicilerin Yaş Meyve Sebze Tedarik Kanalı Seçiminde Etkili Faktörler, 8.Türkiye Tarım Ekonomisi Kongresi, 25-27 Haziran, Bursa, 493-493.Akpınar, M.G., Özkan, B., Oral, M.A. ve Kızılay, H., 2009, Tüketicilerin Yaş Meyve Sebze Tedarik Kanalı Seçimi, Modern (Süper- Hipermarket) Perakendeciler, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2):211-221.Altunışık, R., Özdemir, Ş. ve Torlak, Ö., 2001, Modern Pazarlama. Değişim Yayınları, Adapazarı.Arslan, H., Engindeniz, S., Çınar, G., 2016, İzmir İli Kentsel Kesiminde Odun Dışı Bitkisel Orman Ürünleri Tüketiminin Analizi Üzerine Bir Araştırma, E.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(3):251-257.Bilgin, N., 1995, Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar, Sistem Yayıncılık, Ankara.Büyük, C., Sayılı, M., Esengün, K. ve Hudson, D.M., 2002, Tüketicilerin Yaş Meyve ve Sebze Satın Alma Yerleri Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Analizi: Tokat İli Örneği, Türkiye V. Tarım Ekonomisi Kongresi, 18-20 Eylül 2002, Erzurum, 225-228.Demirel, N.Y., 1997, Antalya İli Merkez İlçede Farklı Sosyo- Ekonomik Düzeydeki Kadınların Yiyecek Hazırlama, Pişirme ve Saklamaları Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.Doğan, H.G., Onurlubaş, H.E. ve Kızılarslan, H., 2014, Edirne İli Keşan İlçesinde Yaşayan Tüketicilerin Meyve Sebze Tüketim Yeri Tercihleri ve Bunu Etkileyen Faktörler, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Dergisi,12(2):13-27.Gujarati, N.D., 1992, Essential of Econometrics, Mc Graw Hill, New York. Gül, M., Yılmaz, H. ve Akpınar, M.G., 2008, Yaş Meyve Sebze Tüketim ve Harcama Yapısı: Adana İli Örneği, VIII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Bursa, 133-144.Günden, C. and Thomas, T., 2012, Assessing Consumer Attitudes Towards Fresh Fruit and Vegetable Attributes, Journal of Food, Agriculture & Environment,10(2):85-88. Işık, N., 1998, Karamandan Yurt Dışına Giden Ailelerin Beslenme Alışkanlıkları, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü(Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.Kaya, P.S., 2015, Samsun İlinde, Çalışan ve Çalışmayan Kadınların, Evde Besin Hazırlama ve Hazır Gıda Tüketim Durumları, Turkish Journal of Family Medicine & Primary Care, 9(1):1-5.Kenanoğlu Bektaş, Z., Miran, B., Uysal, Ö., Günden, C. ve Cankurt, M., 2010, Dondurulmuş Gıda Ürünlerine Yönelik Tüketici Tercihleri: İzmir İli Örneği, E.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 47(3):211-221.Newbold, P., 1995, Statistics for Business and Economics. Prentice-Hall International, New Jersey.Niyaz, Ö.C. and Demirbaş, N., 2018, Analysis of Factors Influencing the Opinions of Fresh Fruits and Vegetables Consumers on Food Safety, Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 33:14-23.Onur, N., Sarper, F. ve Onur, F., 2017, The Cases of Consuming Vegetables and Fruit of the Families in Different Socio-Economic Levels, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 5(1):105-123.Oraman, Y. ve Unakıtan, G., 2006, Türkiye’de Organik Meyve ve Sebze Tüketim Eğilimlerinin Belirlenmesi, Türkiye VII. Tarım Ekonomisi Kongresi, Antalya.Rakıcıoğlu, N., Fidancı, G. ve Kıral, S., 2002, Sebze ve Meyve Tüketimine Etki Eden Etmenlerin Saptanmasına Yönelik Bir Çalışma, Beslenme ve Diyet Dergisi, 31(1):18-31.TÜİK, 2018, Bitkisel Üretim İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi:20.06.2018.TÜİK, 2017, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları-2016, Ankara, Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi:20.06.2017.Tüzel, Y., Gül, A., Daşgan, H.Y., Öztekin, G.B., Engindeniz, S. ve Boyacı, H.F., 2015, Örtüaltı Yetiştiriciliğinde Değişimler ve Yeni Arayışlar, TMMOB Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, 12-16 Ocak 2015, Ankara, 685-709. Uğur, A., Gök, Y. and Uğur Gök, H., 2014, Impact of Socio-Cultural and Economic Factors on Vegetable Consumption Behaviours: Case of Giresun Province, Turkey, Food Sci. Technol, Campinas, 34(4):688-693.Yüzbaşıoğlu, R., 2018, Bireylerin Organik Sebze-Meyve Tüketimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi (Tokat İli Merkezi Örneği), Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 5(4):433–439.