Tokat Yöresi Şeftali Ağaçlarında Demir Klorozunun Önlenmesinde Demir ve Humat Uygulamalarının Etkinliği

Kireçli topraklarda demirli gübre uygulamalar ı ile birlikte farkl ı bileş iklerin toprağ a ilavesi demir al ı nabilirliğ ini art ı rabilir. Örneğ in şeftali ağ açlar ı nda humik bileş iklerin uygulanmas ı demir al ı nabilirliğ ini art ı rabilir ve maliyeti azaltabilir. Araşt ı rmada, Tokat yöresi kireçli topra ğı nda şeftali ağ açlar ı nda demir al ı m ı nda demir klorozunun önlenmesinde farkl ı demir ve hurnik bile ş iklerinin etkisi incelenmiştir. Bu tür kireçli ko ş ullarda topraktan inorganik Fe, humat, Fe-humat gibi uygulamalar demir klorozunun giderilmesinde FeEDDHA sentetik kleyt kadar etkili olmam ışt ı r. Ancak, sentetik kleytlerin maliyeti yüksek oldu ğ undan, kültürel önlemler de önemli ve ekonomik görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

şeftali ağaçları , demir klorozu, humik bile şikler

Efficiency of Iron and Humat Applications on the Decreasing of Iron Chlorosis in Peach Trees Grown in Tokat Region

he availability of Fe in calcareous soils may be increased by application of humic substances with iron fertilizer. For example, application of humic substances to peach trees may increase Fe availability and decrease the cost. In this study, effect of different iron and humic substances on the availability of iron on the decreasing of iron chlorosis in peach trees on calcareous soil of Tokat region was investigated. Soil applications of inorganic Fe, humate and Fe-humate had less effect than FeEDDHA synthetic chelate on the decreasing of Fe chlorosis under these calcareous conditicns. But, because of the high cost of synthetic chelates, cultural expedients also seems to be valuable and economical.

Keywords:

peach trees, iron chlorosis, humic substances,

PDF

___

Aktaş , M. and V. Egmond, 1978. Effect of different levels of nitrate on the iron uptake and utilization of Fe-inefficient and Fe-efficient soybean cultivars. Plant and Soil, 51, 257-274.
Aktaş , M. 1982. Tokat ve Amasya illerinde Elma Yeti ştirilen Topraklar ı n Demir Durumu ve Bu Topraklarda Elveri şli Demir Miktar ı n ı n Belirlenmesinde Kullan ı lacak Yöntemler Üzerinde Bir Ara şt ı rma. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay ı nlar ı : 851, Bilimsel Ara şt ı rma ve incelemeler. 510, Ankara.
Alpaslan, M., A. Güneş ve A. İ nal, 1998. Deneme Tekni ğ i. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Ders Kitab ı : 455,Yay ı n No: 1501, Sayfa: 56-61, Ankara.
Anonim, 1971.Tokat İ li Topak Kayna ğı Envanter Raporu. Köyi ş leri ve Kooperatifler Bakanl ığı , Topraksu Genel Müdürlü ğ ü Raporlar Serisi No:11, Genel Müdürlük Yay ı nlar ı No: 223, Ankara.
Anonim, 1995. Türkiye istatistik Y ı ll ığı . Başbakanl ı k istatistik Enstitüsü, Yay ı n No:1845, Ankara.
Anonim, 1997. Delta Humate Tan ı t ı m Broşürü, Delta Kimya San. ve Tic. A. Ş ., Ruhsat No:3238/97-165, 08.08.1997, Ankara.
Anonim, 1998. Tar ı msal Yap ı (Üretim, Fiyat, De ğer). T.C. Başbakanl ı k Devlet istatistik Enstitüsü, Yay ı n No:2097, Ankara.
Anonymous, 1971. Analytical Methods For Atomic Absorption Spectrophotometry. Perkin Elmer Katalogue, Norwalk, Connecticut, U.S.A.
Brown, J. C. and R. L. Chaney, 1971 Effect of iron on the transport of citrate into the xylem of soybeans and tomatoes. Plant Physiol., 47, 837-840.
Chapman, H. D. and P. F. Pratt, 1961. Method of Analysis for Soils and Water. Univ. of Calif. Div. of Agri. Sci., USA.
Chen, Y. and P. Barok, 1982. Iron nutrition of plants in calcareous soils. Adv. Agronomy, 35, 217-240.
Clark, R. B. and R. D. Gross, 1986. Plant genotype differences to iron. J. Plant Nutr., 9, 471-491.
Çolakoğ lu, H. 1996. Organo-mineral gübre üretiminde yeni yaklaşı mlar. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 20,.25-28.
Daşgan, H. Y. 1999. Domateste Demir Eksikli ğine Dayan ı kl ı l ığı n Morfolojik, Fizyolojik ve Genetiksel Aç ı dan incelenmesi. Doktora Tezi, Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dal ı , Adana.
Eyüpoğlu, F., N. Kururcu, ve S. Talaz, 1998. Türkiye Topraklar ı n ı n Bitkiye Yaray ış l ı Baz ı Mikro Elementler (Fe, Cu, Zn, Mn) Bak ı m ı ndan Genel Durumu. T.C. Ba şbakanl ı k Köy Hizmetleri Genel Müdürlü ğ ü, Toprak ve Gübre Araşt ı rma Enstitüsü Müdürlü ğ ü, Genel Yay ı n No: 217, Seri No:R-133, Ankara.
Gedikoğ lu, İ . 1989. Ankara Yöresi Armut A ğaçlar ı nda Görülen Mikrobesin Maddeleri Noksanl ı klar ı n ı n Teşhis ve Tedavisi. Köy Hizm. Gen. Müd., Toprak ve Gübre Arş . Enst. Müd. Yay ı nlar ı (Bas ı mda).
Gedikoğ lu, İ . 1990. Taze Bitki Örne ğ inde Aktif Demir Tayin Yöntemleri. Köy Hizmetleri Genel Müdürlü ğ ü, Şanl ı urfa Araşt ı rma Enst. Müd. Yay., Genel Yay ı n No:56, Şanl ı urfa.
Güneş , A., M. Alpaslan, A. İ nal, H. Samet ve İ . Erdal. 1997. Ereğ li demir çelik fabrikalar ı baca filitresi at ığ ı ndaki demirden yerfı stığı bitkisinin yararlanmas ı na humik asitin etkisi. Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3 (2) 371-375.
Güneş, A., M. Alpaslan ve A. İ nal, 2000. Bitki Besleme ve Gübreleme, Arı kara Üniv. Ziraat Fak. Ders Kitab ı , Yay ı n No:1514, Ders Kitab ı : 467, 369-398, Ankara.
Kacar, B. ve A. V. Katkat, 1998. Bitki Besleme. Uluda ğ Üniversitesi Güçlendirme Vakf ı Yay ı n No:127, ViPAŞ Yay ı nlar ı : 3, Bursa.
Kal ı nbacak, K. 1999. (Proje yürütücüsü), Kiraz A ğ açlar ı na Uygulanan Demirden Bitkinin Yararlanmas ı ve Gelişimi Üzerine Humik Asitin Etkisi. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Araşt ı rma ve Uygulama Çiftli ğ i, Yı ll ı k Geçici Sonuç Raporu, Ankara.
Kaptan, H. 1988. Şeftali Ağ açlar ı nda Demir Klorozunu Önlemek İ çin Kullan ı lacak Gübre ve Dozlar ı n ı n Saptanmas ı . T.C. Tar ı m Orman ve Köyi ş leri Bakanl ığı , Sert Çekirdekli Meyveler Araşt ı rma Projesi Sonuç Raporu, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Ara şt ı rma Enstitüsü, Yalova.
Karaman, M. R. 1999. Tokat yöresinde şeftali ağ açlar ı nda ortaya ç ı kan klorozun toprak ve bitki analizleriyle incelenmesi ve bu topraklarda DTPA'da çözünür Fe, Cu, Zn, Mn tayinine toprak neminin etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 23 (3) 707-719.
Karaman, M. R., A. R. Brohi, A. İ nal ve S. Taban. 1999. Kelkit çay ı ndan siltasyon ile tar ı ma yeni kazand ı r ı lan topraklarda demir ve çinko gübrelemesinin fasülye bitkisinin (Phaseolus vulgaris L.) gelişimi ve bitki besin düzenine etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 23, 341-348.
Karaman, M. R. 2000. Response of different soybean genotypes to iron fertilization under different irrigation conditions on calcareous soil. 10thInternational Symposium on Iron Nutrition and Interactions in Plants, 14-19 May, USDA/ARS Children's Nutrition Research Center,1100 Bates Street, Houston-TX, USA.
Kunç, Ş . 1998. Türkiye Topraklar ı n ı n Sorunlar ı ve Çözümleri. Delta Tar ı m Kimyasallar ı San. ve Tic. A. Ş . Yay ı n No:1, Ankara.
Lindsay, W. L. and W. A. Norwell, 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese and copper. Soil. Sci. Soc. Amer. J. (42) 421-428.
Mortvedt, J. J., F. R. Cox, L. M. Shuman and R. M. Welch, 1991. Micronutrients in Agriculture. Number 4, Soil Science Society of America Book Series, Soil Sci. Soc. of America, Madison, WI., USA.
Olsen, S. R. and L. A. Dean, 1965. Phosphorus. Ed. C.A. Black. Methods of Soil Analysis. Part 2. American Society of Agronomy Inc. Publisher Madison. Wisconsin, USA.
Richards, L. A. 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkaline Soils. U.S. Salinity Laboratory Staff, U.S.D.A. Agricultural Handbook, No: 60.
Tisdale, S. L., W. L. Nelson, J. D. Beaton and J. L. Havlin, 1993. Soil Fertility and Fertilizers. Fifth Edition, Macmillan Publishing Company, New York, USA.
Türkoğ lu, K. 1986. Orta Anadolu Bölgesi Elma Bahçelerinde Görülen Kloroz (Sar ı l ı k) Arazinin Toprak Tipleri ve Elma Çeşitleri ile iliş kisi ve Tedavi Metodu. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araşt ı rma Kurumu, TOAG 86 No'lu Projenin Kesin Raporu, Bilgi Profili No: 25, Ankara.
Viets, F. G. and W. L. Lindsay, 1973. Testing Soil for Zinc, Copper, Manganese and Iron. Soil Testing and Analysis. (ed) L.W. Walsh, J.D. Peaton, Soil Sci. Amer. Inc. Madison, U.S.A.
Witham, F. H., D. I. Blayades and R. M. Dexlin, 1970. Experiment in Plant Physiology. Van Nostrand Reinhold Co Academic Press., New York, USA.