Gülten KÖKSAL, A. Şeref KORKMAZ, Mine KIRKAĞAÇ

Ankara-Dikilitaş Göleti Tatlı Su İstakozu Astacus leptodactylus Esch. 1823 Populasyonunun incelenmesi

Bu araşt ı rmada, Ankara-Dikilitaş Göleti'ndeki tatl ı su istakozları n ı n populasyon büyüklü ğü, yoğunluğ u ve biyomas ı , eşey grupları na göre boy ve ağı rl ı k kompozisyonları , boy-a ğı rl ı k ilişkileri, sağ l ı k durumu ve tuzak ba şı na av verimi incelenmiştir. Populasyon büyüklü ğ ünün tahmininde, markalama-tekrar yakalama yöntemi Petersen Yöntemi kullan ı lm ışt ı r. Populasyon büyüklü ğünün tahmini için 08.10.1999 ve 12.10.1999 tarihlerinde s ı ras ı yla 1500 ve 1639 tatl ı su istakozu suda ç ı kmayan boya ile markalanm ıştı r. 12.10.1999 ve 15.10.1999 tarihlerinde, markal ı bireylerin %6,87 ve %6,77'si tekrar yakalanm ış ve populasyon büyüklü ğü markalama tarihlerine göre s ı ras ı yla 23843±2185 21658-26028 ve 18011±1567 16444-19578 istakoz olarak tahmin edilmi ştir. Dikilitaş Göleti'ndeki istakozlar ı n yoğ unluğ u ve biyomas ı , I. deneme için 199 180-217 birey/ha ve 6,47 5,88-7,06 kg/ha, Il. deneme için ise 150 137-163 birey/ha, 4,91 4,49-5,34 kg/ha olarak hesaplanm ışt ı r. Populasyonda 75-145 mm aras ı nda dağı l ı m gösteren ortalama 102,26±0,24 mm boy de ğerinin eşey gruplar ı na göre erkeklerde 102,50±0,35 mm ve di şilerde ise 102,04±0,34 mm olduğu ve 90 mm'den küçük bireylerin populasyonun %22,62'sini olu şturduğu belirlenmiştir. Populasyonda 10,00-92,50 g aras ı nda dağı l ı m gösteren ortalama 32,66±0,24 g a ğı rl ı k değerinin eşey gruplar ı na göre erkeklerde 33,11±0,35 g ve dişilerde 32,24±0,33 g oldu ğ u saptanm ışt ı r. Toplam boy-vücut ağı rl ığı ilişkisi erkeklerde W=3*10-5*L3,0092 r=0,9944, n=2122 ve dişilerde W=2"10-5*L3 ' 0 ' 97 r=0,9950, n=2298 olarak belirlenmiştir. Araşt ı rma süresince Dikilita ş Göleti'nden elde edilen birim istakoz av ı , 2,23±0,08 istakoz/tuzak/gün olarak hesaplanm ıştı r. Istakozlar ı n makroskobik incelenmesi sonucunda hastal ı k semptomu ta şı d ı kları kan ı s ı na var ı lm ış ve hastal ı k!' bireylerin oran ı %3,01 olarak belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

populasyon büyüklüğ ü, yoğunluk, markalama-tekrar yakalama metodu, boy-a ğı rl ı k ilişkisi, birim av, hastal ı k, Dikilitaş Sulama Göleti, Türkiye

Investigation of the Crayfish Astacus leptodactylus Esch. 1823 Population in Ankara-Dikilita ş Irrigation Reservoir

In this study, length and weight compositions, weight-length relationships according to sex groups, health condition and crayfish catch per trap, density and biomass together with the size of crayfish population Astacus leptodactylus Esch. 1823 in Dikilitaş Irrigation Reservoir were investigated. In the estimation of the size of crayfish population, mark-recapture method Petersen Method was used. To estimate the size of population, crayfish were captured in dates of 08.10.1999 and 12.10.1999. Then, 1500 and 1639 crayfish were marked individually with the water resistant paint. 6.77 % and 6.87 % from marked crayfish were recaptured in 12.10.1999 and 15.10.1999. Population sizes according to marking dates were estimated as 23843±2185 21658-26028 and 18011±1567 16444-19578 individuals, respectively. Density and biomass of crayfish in Dikilita ş Irrigation Reservoir were found as 199 180-217 inds./ha and 6.47 5.88-7.06 kg/ha for I. experiment and 150 137-163 inds./ha, 4.91 4.49-5.34 kg/ha for Il. experiment, respectively. Length values of crayfish were found to vary between 75-145 mm and the mean length according to sex groups were determined as 102.50±0.35 mm for male and 102.04±0.34 mm for female. Small individuals more than 90 mm were comprised 22.62% of crayfish population. Weight values of crayfish were found to vary between 10.00-92.50 g and the mean weight according to sex groups were determined as 33.11±0.35 g for males and 32.24±0.33 g for females. Weight-length relationships according to sex groups were determined as W=3"10- 5*. 3,0092 r=0.9944, n=2122 for males and W=2*10 -5*L3' 0797 r=0.9950, n=2298 for females. During the research, the mean catch per trap per day of captured crayfish from Dikilita ş Irrigation Reservoir were calculated as 2.23 t 0.08 inds./trap/day. In the macroscopic examination of crayfish, it was seen that they have had disease symptoms. The ratio of the individuals with symptom was determined as 3.01%.

Keywords:

ppulation size, mark-recapture method, weight-length relationship, catch per unit effort, disease, Dikilita ş Irrigation Reservoir, Turkey,

PDF

___

Anonim, 1986a. Su Ürünleri Anket Sonuçlar ı . Başbakanl ı k D İ E, DIE Matbaas ı , 22 s, Ankara.
Anonim, 1986b. D ış Ticaret İ statistikleri 1984. Baş bakanl ı k DIE, DIE Matbaas ı , 1067 s, Ankara.
Anonim, 1993-2001. 1991-1999 Y ı lları Su Ürünleri Anket Sonuçları . Başbakanl ı k DiE, Ankara.
Anonim, 2000. TSK Harita Genel Komutanl ığı , Harita Dairesi Arşivi, Ankara.
Jones, R. 1976. The Use of Marking Data ı n Fish Population Analysis. FAO Fish. Tech. Paper, No: 153, 41 p, Rome.
Karabatak, M. ve İ . Tüzün, 1989. Mogan Gölü'ndeki kerevit (Astacus leptodactylus Esch. 1823) populasyonunun baz ı özellikleri. Akdeniz Üniv., E ğirdir Su Ürünleri Yüksekokulu, Su Ürün. Müh. Derg., 2 (1) 1-34.
Korkmaz, A. Ş . ve D. Atay, 1989. Mogan Gölü tatl ı su istakozu (Astacus leptodactylus Esch. 1823) populasyonunda hastalanma ve ölüm oranlar ı n ı n tespiti. Akdeniz Üniv, Eğirdir Su Ürünleri Yüksekokulu, Su Ürün. Müh. Derg., 2(1) 57-74.
Korkmaz, A. Ş . 1998. Markalama-Tekrar Yakalama Tekni ğ iyle Populasyon Büyüklü ğünün Tahmini: Petersen Metodu. Doğ u Anadolu Bölgesi III. Su Ürün. Semp., 10-12 Haziran 1998, Erzurum, Bildiriler, s 303-322.
Köksal, G. 1979. Bimetric analysis on the freshwater crayfish (Astacus leptodactylus Esch. 1823) which is produced in Turkey-relationship between the major body components and meat yield. Ankara Üniv. Veteriner Fak. Derg., XXVI, 3- 4.
Atay, D. 1989. Populasyon Dinamiğ i. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay., Ders Kitab ı : 324, 306 s, Ankara.
Baran, İ . and E. Soylu, 1989. Crayfish plague in Turkey. J. Fish Diseases, 12, 193-197.
Cukerzis, J. 1975. Die zahl struktur und produckivitat der isolierten population von Astacus astacus L. Freshwater Crayfı sh, 5, 513-527.
Çelikkale, M. S., D. Atay ve M. Bayrak, 1982. Kerevit (Tatl ı Su İ stakozu) Üretim Tekni ği. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 812, 28 s, Ankara.
Erençin, Z. ve G. Köksal, 1977. On the freshwater crayfish (Astacus leptodactylus Esch. 1823) in Anatolia. In D.V. Lindquist (Ed.), Freshwater Crayfish, 3, 187-192.
Erkoyuncu, İ . 1995. Bal ı kç ı l ı k Biyolojisi ve Populasyon Dinamiğ i. Ondokuz May ı s Üniv. Sinop Su Ürün. Fak. Yay ı n No: 95, 265 s, Sinop.
Gulland, J. A. 1969. Manual of Methods for Fish Stock Assessment. Part 1: Fish Population Analysis. FAO Man. Fish. Sci., No: 4, 154 p, Rome.
I şmen, A. 1988. Tatl ı Su İ stakozunun (Astacus leptodactylus Esch. 1823) Yemli ve Yemsiz Pinterlerdeki Av Miktar ı n ı n Karşı laşt ı rmal ı Olarak incelenmesi. Ankara Üniv. Fen Bil. Enst., Yüksek Lisans Tezi, 35 s, Ankara.
Jones, R. 1976. The Use of Marking Data ı n Fish Population Analysis. FAO Fish. Tech. Paper, No: 153, 41 p, Rome.
Karabatak, M. ve İ . Tüzün, 1989. Mogan Gölü'ndeki kerevit (Astacus leptodactylus Esch. 1823) populasyonunun baz ı özellikleri. Akdeniz Üniv., E ğirdir Su Ürünleri Yüksekokulu, Su Ürün. Müh. Derg., 2 (1) 1-34.
Korkmaz, A. Ş . ve D. Atay, 1989. Mogan Gölü tatl ı su istakozu (Astacus leptodactylus Esch. 1823) populasyonunda hastalanma ve ölüm oranlar ı n ı n tespiti. Akdeniz Üniv, Eğirdir Su Ürünleri Yüksekokulu, Su Ürün. Müh. Derg., 2(1) 57-74.
Korkmaz, A. Ş . 1998. Markalama-Tekrar Yakalama Tekni ğ iyle Populasyon Büyüklü ğünün Tahmini: Petersen Metodu. Doğ u Anadolu Bölgesi III. Su Ürün. Semp., 10-12 Haziran 1998, Erzurum, Bildiriler, s 303-322.
Köksal, G. 1979. Bimetric analysis on the freshwater crayfish (Astacus leptodactylus Esch. 1823) which is produced in Turkey-relationship between the major body components and meat yield. Ankara Üniv. Veteriner Fak. Derg., XXVI, 3- 4.
Atay, D. 1989. Populasyon Dinamiğ i. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay., Ders Kitab ı : 324, 306 s, Ankara.
Baran, İ . and E. Soylu, 1989. Crayfish plague in Turkey. J. Fish Diseases, 12, 193-197.
Cukerzis, J. 1975. Die zahl struktur und produckivitat der isolierten population von Astacus astacus L. Freshwater Crayfı sh, 5, 513-527.
Çelikkale, M. S., D. Atay ve M. Bayrak, 1982. Kerevit (Tatl ı Su İ stakozu) Üretim Tekni ği. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 812, 28 s, Ankara.
Erençin, Z. ve G. Köksal, 1977. On the freshwater crayfish (Astacus leptodactylus Esch. 1823) in Anatolia. In D.V. Lindquist (Ed.), Freshwater Crayfish, 3, 187-192.
Erkoyuncu, İ . 1995. Bal ı kç ı l ı k Biyolojisi ve Populasyon Dinamiğ i. Ondokuz May ı s Üniv. Sinop Su Ürün. Fak. Yay ı n No: 95, 265 s, Sinop.
Gulland, J. A. 1969. Manual of Methods for Fish Stock Assessment. Part 1: Fish Population Analysis. FAO Man. Fish. Sci., No: 4, 154 p, Rome.
I şmen, A. 1988. Tatl ı Su İ stakozunun (Astacus leptodactylus Esch. 1823) Yemli ve Yemsiz Pinterlerdeki Av Miktar ı n ı n Karşı laşt ı rmal ı Olarak incelenmesi. Ankara Üniv. Fen Bil. Enst., Yüksek Lisans Tezi, 35 s, Ankara.
Mahon, R., E. K. Balon and D. L. G. Noakes, 1979. distribution, community structure and production of fishes in the upper speed river, Ontario: A preimpoundment study. Environ. Biol. Fish., 4, 219-244.
Moriarty, C. 1973. A Study of Austropotamobius pallipes in Ireland. Freshwater Crayfish, 1, 57-67.
Niemi, A. 1977. Population studies on the crayfish Astacus astacus L. in the river Phaejoki, Finland. Freshwater Crayfish, 3, 81-94.
Ricker, W. E. 1975. Computation and İ nterpretation of Biological Statistics of Fish Populations. Bull. Fish. Res. Board Can. 191, 382 p, Ottowa.
Skurdal, J., T. Ovenild and T. Taugbol, 1992. Mark-recapture experiments with noble crayfish, Astacus astacus L., in a Norwegian lake. Aquacult. Fish. Mgmt., 23, 227-233.