Biçme Yüksekliğ inin Çay ı r Kelp Kuyruğ u Phleum pratense L. 'nun Baz ı Temel Özellikleri Üzerine Etkileri

Bu araştı rma çay ı r kelp kuyruğunun farkl ı biçme veya otlatma yüksekliklerine kar şı tepkisini belirlemek amacı yla yap ı lmışt ı r. A.O. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü seralar ı nda yap ı lan çal ışmada; genç çay ı r kelp kuyruğ u bitkilerinin dikili olduğ u saks ı lar, 1997 y ı l ı n ı n ilkbaharı nda 86 gün boyunca 15 cm yüksekli ğ ie eriştiklerinde 2.5, 5.0, 7.5 ve 10.0 cm yükseklikten biçilmi şlerdir. Saks ı lara herhangi bir gübre verilmemi ş, gerektiğinde sulamalar ı yap ı lmışt ı r. Her biçimden elde edilen ye şil yem tart ı larak kaydedilmiştir. Çal ışmaya kontrol bitkilerinin başaklanmaya ba şlad ığı anda son verilmiştir. Saks ı lardaki toprak y ı kand ı ktan sonra bitkilerin kökleri 70 °C'de 24 saat kurutulup tart ı larak kaydedilmi ştir. Çal ışman ı n sonuçları na göre; 2.5 cm yükseklikten biçilen bitkiler en az yararlan ı lan yem, toplam yem ve kök verimi vermiştir. Deneme boyunca bitkiler 7 ile 12 kez biçilmi ş lerdir. Biçim yüksekliğ i artt ı kça biçim say ı s ı da artm ışt ı r. 2.5 cm'den biçilen bitkiler en az say ı da kardeş oluşturmuştur. Hafif otlatmay ı temsil eden 7.5 ve 10 cmyükseklikten biçilen bitkiler en yüksek ye şil yem ve kök verimini ve karde ş say ı s ı n ı sağ lamış lard ı r. Dipten biçmenin en olumsuz etkisi kök gelişmesi üzerine olmuştur. 2.5 cm yükseklikten biçilen bitkiler kontrol bitkilerine göre 6 kez daha az kök geli şmesi yapmış lard ı r. 7.5 ve 10 cm yükseklikten biçilen bitkilerin verimleri aras ı nda önemli bir fark bulunmamış t ı r. Biçim yüksekliğ i artt ı kça yem verimi, biçim say ı s ı , kardeş say ı s ı , kök verimi artmışt ı r. Aşı rı otlatma veya biçme çay ı r kelp kuyruğ unun gelişmesini yavaşlatmışt ı r.

Anahtar Kelimeler:

Phleum pratense, biçme yüksekliğ i, yeşil yem, kök, kardeşlenme

Effects of Clipping Height on Some Basic Characteristics of Timothy Grass Phleum pratense L.

This experiment was conducted to study the reaction of timothy grass to different clipping heights. In the greenhouse of the Agronomy Department of Agricultural Faculty of Ankara University, 20 pots planted with young timothy grass were clipped in 2.5, 5.0, 7.5, and 10.0 cm heights for 86 whenever they reached 15 cm for 86 days in the spring of 1997. No fertiliser was applied but they watered as needed. The forage obtained from every cut was weighted and recorded. The experiment was terminated when the control plants had spikes. After the soil washed away, roots were dried at 70 °C for 24 h and weighted. Results obtained indicate that plants cut in 2.5 cm gaye the lowest usable forage, total forage, tiller number, dry root weight. The number of cuttings depended on the clipping height and ranged from 7 to 12. The higher the clipping height, the higher the number of cuttings. Plants cut to 2.5 cm gaye the lowest tiller number. The highest forage yields, tiller numbers and root weights were obtained from the plants cut to 7.5 and 10 cm heights, which is representative of moderate grazing. The strongest effect of deep cutting grazing was on the root development. Plants cut to a height of 2.5 cm produced 6 times less root weight than the control plants. There were no significant differences among the plants cut down to 7.5 and 10 cm. Forage yields, number of cuttings, root weights, tiller numbers were increased with the clipping heights. Clipping to low heights reduced the development of timothy grass; this suggests heavy grazing would also arrest development of timothy grass

Keywords:

Phleum pratense, clipping height, forage, root, tillering,

___

Akal ı n, N. 1992. Farkl ı biçme zamanları n ı n yüksek otlak ayr ığı (Agropyron elongatum)'n ı n yem verimi ve kök gelişmesine etkileri. Bas ı lmam ış Yüksek Lisans Tezi, A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bak ı r, Ö. 1970. Çeş itli biçme muamelerinin mer'a bitkilerinin yem verimi ve kök gelişmesine etkileri üzerinde araştı rmalar. A.Ü. Zir. Fak. Yı l. 19:316-330.
Bak ı r, O. 1985. Çay ı r Mer'a Islah ı . A.Ü. Zir. Fak. Yay. 947, Ders Kitab ı 272.
Bak ı r, Ö. 1987. Çay ı r Mer'a Amenajman ı . A.Ü. Zir. Fak. Yay. 992, Ders Kitab ı 292.
Carter, J.F. and A.G. Law, 1948. The effects of clipping upon the vegetative development of some perennial grasses. J. American Soc. Agr. 40:1084-1091.
Doğ an, M. 1985. Genus Phleum. Pages 388-399 in Flora of Turkey and the East Aegean Islands (P.H. Davis ed.) Vol. 7, Edinburgh University Press. 22 George Square, Edinburgh.
Düzgüneş , O., T. Kesici and F. Gürbüz, 1983. istatistik Metodları . A.Ü. Zir. Fak. Yay. 861, Ders Kitab ı 229, Ankara.
Elçi, Ş . and E. Açrkgöz, 1993. Baklagil (Leguminosae) ve Buğdaygil (Gramineae) Yembitkileri Tan ı tma Kı lavuzu. Avşaroğlu Matbaas ı , Ankara.
Ertan, S. 1991. Biçme ve otlatma yüksekli ğinin mavi ayrı k (Agropyron intermedium (Host) Beauv.)' ı n yem verimi ve kök gelişmesine etkileri. Bas ı lmamış Yüksek Lisans Tezi, A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gençkan, M.S. 1983. Yembitkileri Tar ı mı . E.Ü. Zir. Fak. Yay. 467, Izmir.
Hughes, H.D. M.A. Heath and D.S. Metcalfe, 1953. Forages. The lowa State Collage Press, Ames, lowa, USA.
Kacar, B. 1983. Genel Bitki Fizyolojisi. A.Ü. Zir. Fak. Yay. 881, Ders Kitab ı 246, Ankara.
Newell, L.C. and F.D. Kein, 1947. Effects of Mowing Frequency on the Yield and Protein Content of Several Grasses Grown in Pure Stands. Univ. of Nebraska, Agr. Exp. Sta. Res. Bul. 150.
Tosun, F. 1967. Bazı Çok Yı ll ı k Buğdaygil ve Baklagil Bitkilerinde Biçme Aral ı k ve Yüksekliğinin Gövde ve Kök Gelişmesine Etkisi. Atatürk Ü. Zir. Fak. Zirai Ara ş . Ens. Ataş . Bül. 23, Erzurum.
Tosun, F. 1971. Yonca ve Kı lç ı ks ı z Bromda Biçme Aralığı ile Biçme Yüksekliğinin Gövde ve Kök Gelişmesi Üzerine Olan Etkileri. Atatürk Ü. Yay. 26, Zir. Fak. Yay.60, Ara ş . Ser. No. 35, Erzurum.
Tükel, T., R. Hatipoğ lu, E. Hasar and F. Karaaslan, 1996. Biçme zamanı ve biçim yüksekliğinin çoky ı ll ı k yalanc ı brom (Brachypodium pinnatum (L.) Beauv.) bitkisinde ot verimi ve verim öğeleri etkisi üzerinde bir ara ştı rma, p.408-414. In: Proc. Turkey 3 rdRange Pasture and Forage Congresş , 17-19 June 1996, Atatürk Univ. Erzurum.
Wagner, R.E. 1952. Effects of differential clipping on growth and development of seeding grasses and legumes. Agrononly Journal, 44(11) 578-584.
Weaver, J.E. 1950. Effects on different intensities of grazing on depth and quality of roots of grasses. J. Range Manage. Vol. 3 No.2.
Young, J.A. and F.L. Ailen, 1997. Cheetgrass and range science: 1930-1950. J. Range Manage. 50(5)530-535.