Almanya Orijinli K ış l ı k Kolza Brassica napus ssp. oleifera L. Çeşitlerinin Ankara Koşullar ı na Adaptasyonu

Bu araşt ı rman ı n amac ı ; Almanya kökenli k ış l ı k kolza çeşitlerinin Ankara koş ullar ı nda adaptasyon yeteneklerini saptamakt ı r. Araşt ı rma 1993-1994 y ı llar ı nda k ış l ı k 8 kolza çeş idinin Ceres, Cobra, Diadem, NPZ 71, NPZ 74; NPZ 82, NPZ 66, NPZ 62 verim ve verim komponentlerini belirlemek amac ı yla yürütülmü ştür. Denemenin yap ı ld ığı her iki y ı lda da bitkilerin k ış a rozet devresinde girmesini sa ğ lamak amac ı yla ekimler mümkün oldu ğ unca erken yap ı lm ışt ı r. Verim komponentleri olarak bitki boyu, anasapa ba ğ l ı yandal say ı s ı , anasaptaki kapsül say ı s ı . kapsül boyu ve kapsüldeki tohum say ı lar ı tarlada 'gözlenmi ştir. Tohum verimleri, bin tohum a ğı rl ı klar ı ve yağ oranlar ı hasattan sonra belirlenmi ştir. İ ki y ı l ı n ortalamalar ı na göre; en yüksek tohum verimi 322.01 kg/da ile NPZ 62 çe ş idinden, en yüksek yağ oran ı da % 37.12 ile NPZ 66 çe ş idinden al ı nm ışt ı r. Denenen bu çeşitlerin verim ve ya ğ oranlar ı sulama, çapalama, gübreleme gibi kültürel uygulamalar yap ı lmadan bile oldukça yüksek bulunmu ştur. Sonuçlar; bu çe şitlerin Ankara koş ullar ı nda rahatl ı kla yetiştirilebileceğ ini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kış l ı k kolza, verim ve verim komponentleri.

Adaptation of Winter Type Germany Originated Rapeseed Brassica napus ssp. oleifera L. Cultivars Under Ankara Conditions

The aim of this research was to determine the adaptation ability of winter type German originated rapeseed cultivars under Ankara conditions. This study was carried out to determine the yield and yield components of eight rapeseed cultivars Ceres, Cobra, Diadem, NPZ 71, NPZ 74, NPZ 82, NPZ 66, NPZ 62 under Ankara conditions in 1993-1994. In both years, the sowing was done as early as possible to enable plants to enter winter conditions in rosette stage. Plant height, numbers of axillary branches, numbers of pods on the main stern; pod length, number of seeds per pod was observed in the field as yield components. Seed yields, thousand seed weights and oil ratio were also determined after harvesting. According to the results of the average of two years, the highest seed yield 322.01 kg/da was obtained from cv. NPZ 62 and the highest oil ratio 37.12 % was determined in cv. NPZ 66. Yields and oil ratio of these rapeseed cultivars were found to be high even though agricultural applications such as irrigation, hoeing and fertilization were not applied. The results indicated that these cultivars could be grown easily under Ankara conditions.

Keywords:

Winte apeseed , yield and yield components.,

___

Adolphe, D., 1987. Canola. The Universal Oilseed International Rapeseed Congress. 11-14 May 1987, Poznan-Polonya 1987.
Anonymous, 1995. FAO Production Yearbook, Roma 1995.
Anonymous, 1996. Tarı m İ statistikleri Özeti. T.C. Baş bakanl ı k Devlet istatistik Enstitüsü. S: 24- 25. Türkiye.
Başalma, D. 1991. Kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) ve Yağşalgam ı (Brassica rapa ssp. oleifera L.)' ı nda Farkl ı Ekim Zamanları nı n Verim ve Verim Oğeleri ile Protein, Ya ğ ve Yağ Asitleri Deği ş imine Etkileri (Bas ı lmamış Doktora Tezi), s:84, Ankara.
Baydar, H. ve S.Y(ice, 1996. Kış l ı k ekimde yazl ı k ve kış l ı k kolza (Brassica napus L.) çeşitlerinin büyüme ve gelişme özelliklerinin karşı laştı nimas ı . TÜBITAK. Türk Tar ı m ve Ormanc ı l ı k Dergisi. C.20: 237-242.
Başalma. D. and Ö. Kolsar ı cı , 1997. Determination of yield and yield components of winter type Fcench rapeseed cultivars under Ankara conditions.Türk ve Alman Üniversiteleri iş birliğ inin Tar ı m Alan ı ndaki Bilimsel Araşt ı rma Sonuçlar ı Sempozyumu. 29 Eylül - 4 Ekim 1997 Antalya/Türkiye, Bask ı da.
Kolsar ı c ı , O. ve C. Er. 1988, Amasya ilinde kolza tar ı mı nda en uygun ekim zamanı , çeş it ve bitki s ı kl ığı tesbiti üzerine araştı rmalar. TÜBİ TAK, Doğ a Dergisi, C. 2: 163-177.
Mendham, N. J., J. Russell and G. C. Buzza, 1984.The contribution of seed survival to yield in New Australian varieties of oil-seed rapeseed (Brassica napus L.). Journal of Agricultural Science, Cambridge Voi. 103: 303-316.
Sağ lam, A. C. and İ . K. Atakiş i, 1995. A research on the adaptation and yield of some winter and summer rape (Brassica napus ssp. oleifera L.) grown under the ecological conditions of the Thrace Region.Türk ve Alman Sempozyumu 12-17 Eylül 1995. Ankara Üniversitesi. Verlag Ulrich E. Grauer Stuttgart 1995 , seite:95-100.
Turan, M. Z., H.R. Ekingen ve A.T.Göksoy, 1990. Farkl ı azot dozlarının kolzada verim ve verim ile ilgili baz ı özelliklere etkileri üzerinde bir ara ştı rma. Uludağ Üniv. Zir.Fak.Dergisi. Cilt 7:1-12, Bursa