Bayburt ilinde sığır besiciliğine yer veren tarım işletmelerinin ekonomik analizi

Bu çalışmanın amacı, Bayburt ilinde sığır besiciliğine yer veren tarım işletmelerinin ekonomik analizini yaparak bu işletmelerin; ekonomik yapılarını, yıllık faaliyet sonuçlarını, kullandıkları üretim faktörlerinin miktarlarını ve üretim maliyetleri ile karlılıklarını belirlemektir. Bu bakımdan çalışmanın materyalini yörede sığır besiciliğinin yoğun olarak yapıldığı köylerden tabakalı tesadüfi örnekleme ile seçilen 40 adet işletmeden anket yoluyla toplanan veriler oluşturmuştur. Araştırmada sığır besiciliğine en az 10 baş hayvanla yer veren işletmeler seçilmiştir. Söz konusu işletmeler; 10-25 ile 26 ve daha fazla sayıda sığır besleyen olmak üzere iki büyüklük grubuna ayrılmıştır. Araştırma verileri 2000-2001 üretim dönemine ait bulunmaktadır. Araştırma bulgularına göre, işletmeler ortalamasında gayrisafi üretim değerinin %60,1'i besicilik üretim faaliyetinden elde edilmektedir. Hayvan başına düşen saf hasıla ve tarımsal gelir miktarı işletmeler büyüdükçe daha yüksek olarak bulunmuştur. Buna bağlı olarak ekonomik rantabilite, 10-25 ve 26-+ başlık işletme büyüklük gruplarında sırasıyla; %0,36 ile %2,33 olarak hesaplanmıştır, işletmeler ortalaması olarak 1-1,5 yaşlı ve tamamı kültür melezi olan hayvanlar 280 Kg iken besiye alınmakta, 176 gün süreyle, besiye tabi tutulmakta ve günlük 1,051 Kg/Baş canlı ağırlık kazanarak ortalama 465 Kg canlı ağırlıkta iken besi tamamlanmaktadır. Bu işletmelerde günlük rasyona 7,2 Kg kaba yem ve 6,4 Kg kesif yem girmektedir. Bir baş besi sığırının bakım ve beslenmesi için günlük 15,8 dakika erkek işgücü kullanılmakta olup, böylece besi boyunca bir hayvana yaklaşık 46 saat erkek işgücü sarf edilmektedir. 1 kilogram canlı ağırlık artış maliyeti, 10-25 başlık grupta 2.456 bin TL iken 26-+.başlık grupta 1.991 bin TL olmuştur, işletmeler büyüdükçe maliyetlerin azalma eğilimi gösterdiği tespit edilmiştir.

Ecenomic analysis of cattle fattening farms in Bayburt province

The aim of this study, is to determine the economic structure and annual results of cattle fattening farms in Bayburt Province. The data used were collected from 40 cattle fattening farms using stratified random sampling method and these farms were classified into two size groups as 10-25 and 26-+ heads. The data belong to 2000-2001 production period. According to the research results; the average of farms, %60,1 of their gross product values are made up from cattle fattening. Net return and farm income per head were calculated on 26-+ heads group more than 10-25 heads gruop. Economical profitability ratio was calculated as 0,36% and 2,33% by the farm size gruops respectively. The average age of the bull calves at the beginning of fattening period is 1-1,5 years. The average duration of fattening period is 176 days and this period, the average live weight gain is 185 kilograms and average daily live weight gain is 1,051 kilograms. In addition to 6,9 Kg forages, 6,1 Kg of concentrates were fed for one kilogram of live weight gain on these farms. The average labour requirement is 46 hours per head. Production costs of one kilogram of live weight gain was determined as 2.456.000 liras on 10-25 heads group as an average. This value is 1.991.000 liras on 26-+ heads group and as the farms size increases, the production costs per head tended to decrease.

PDF

___

Anonim, 1999. Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (BAYBURT). DİE, Yay. No:2225, ANKARA.
Anonim, 2000 a. Türkiye - 2000 Hayvancılık Kongresi. A.T.B Yayınları, Ankara.
Anonim, 2000 b. DAP Ana Planı Bayburt ili Besi Sığırcılığı Projesi Ön Fizibilite Etüdü. T.C Başbakanlık DPT Müsteşarlığı, Ankara.
Anonim, 2001 a. 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı-Hayvancılık Ö.İ.K Raporu. DPT, Yay. No: 2574,162 s., Ankara.
Anonim, 2001 b. Tarım İl Müdürlüğü Raporları, Bayburt.
Anonim, 2002. Besicilikte Teknik Uygulamalar. TKV Yayınları, 16s., Ankara.
Erkuş, A., M. Bülbül, T. Kıral, R. Demirci ve A. F Açıl, 1995. Tarım Ekonomisi. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Eğitim- Araştırma ve Geliştirme Vakfı, Yay. No:5, 298 s., Ankara.
Gündoğmuş, E. 1993. Ankara İli Çubuk ilçesi Sığır Besiciliği İşletmelerinin Ekonomik Analizi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Ankara.
Kıral, T. 1993. Ankara ili'nde Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş Besi Bölge Şefliği Tarafından Desteklenen Sığır Besiciliği işletmelerinin Ekonomik Analizi. Ankara Üniv. Ziraat Fak., Yay. No:1289, 80 s., Ankara.
Kıral, T., H. Kasnakoğlu, F. Tatlıdil, H. Fidan ve E. Gündoğmuş, , 1999. Tarımsal Ürünler için Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. T.E.A Enstitüsü, Yay. No:37, Ankara.
Özkan, U. 2000. Bayburt İli Tarımında Hayvansal Üretimin Yeri ve Önemi Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Özkan, U. 2002. Bayburt ili' nde Sığır Besiciliğine Yer Veren Tarım işletmelerinin Ekonomik Analizi. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Sayın, C. 1998. Türkiye'de Hayvancılığın Yapısal Durumu, Aksayan Taraflar ve Çözüm Önerileri. TZOB Yayınları, 54 s., Ankara.
Tanrıvermiş, H., E. Gündoğmuş ve C. Sayın, 1993. Türkiye'de Hayvancılığın Genel Ekonomik Durumu ve Temel Sorunları. Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı Yayınları, İzmir.
Yamane, T. 1967. Elemantary Sampling Theory. Printice-Hall Inc., 405 s., New York.
Yıldırım, i. 2000. Van İli Merkez İlçede Sığır Besiciliği İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Yüzüncü Yıl Üniv. Ziraat Fak., Yay. No: 20, 52 s., Van.