M. Demir KAYA, Özer KOLSARICI, Serkan URANBEY, Arif İPEK

Aspir (Carthamus tinctorius L.)'e uygulanan ethephonun verim ve verim öğelerine etkileri

Farklı ethephon dozlarının aspirde verim, verim öğeleri ile/yağ oranına etkilerinin incelendiği bu araştırma 2001 ve 2002 yıllarında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü'nde yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemede Dinçer 5-118 çeşidine beş farklı ethephon dozları (O, 50, 100, 200 ve 400 g/ha) sapa kalkma döneminde uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, artan ethephon dozları ile bitki boyu, bin tohum ağırlığı ve bitkide tohum veriminde azalma, yandal sayısında dozlara göre dalgalanmalar saptanmıştır. Tabla sayısı, tohum sayısı ve dekara tohum veriminde ise 50 g/ha ethephon dozuyla önemli artışlar olduğu belirlenmiştir. En yüksek dekara tohum verimi 110.3 ve 131.3 kg/da ile 50 g/ha ethephon dozundan elde edilmiştir. Ayrıca, en yüksek bitkide tabla sayısı ve tablada tohum sayısı elde edilen 50 g/ha ethephon dozu en yüksek dekara tohum verimini vermiştir. Yağ oranı ise artan ethephon dozlarıyla azalmıştır. Daha yüksek dozlarda yapılan uygulamalarda incelenen özelliklerde azalmalar gözlendiği ve verim öğelerinde ters etkiler oluştuğu gözlenmiştir.

The effects of ethephon on yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius L.)

This research investigated the effects of different ethephon doses on seed yield, yield components and oil ratio was carried out in Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, Ankara University during 2001 and 2002. The experiment was established as randomized blocks with three replications. In this study, five different ethephon doses (0, 50, 100, 200 ve 400 g/ha) were applied to variety Dinçer 5-118 which was in the jointing stage. According to the research results, it was determined that plant height, one thousand kernel weight and seed yield per plant were decreased with increasing ethephon doses and number of side branches was fluctuated. Number of capitula, number of seed per capitula and seed yield per decare increased with ethephon dose of 50 g/ha. With regard to seed yield per decare, the highest value was obtained from 50 g/ha with 110.3 and 131.3 kg/da in 2001 and 2002, respectively. Moreover, the highest seed yield per decare obtained from dose of 50 g/ha which gave the highest number of capitula per plant and number of seed per capitula. However, oil ratio of seed with shell was decreased with increasing ethephon doses. It was observed that higher doses than 50 g/ha ethephon resulted in decrease on these traits and influenced adversely yield components.

PDF

___

Anonim,2003.http://pmep.cce.cornell.edu/profiles/extoxnet/dienoc hlor-glyphosate/ethephon-ext.html#1.
Aral, M. 2001. Makarnalık buğday'a (Triticum durum L Desf.) uygulanan ethephon'un verim ve verim öğelerine etkisi. Ankara Üniv. Fen Bil. Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Destro, D., E. R. A. Arias, E. Miglioranza, J. F.'F. Toledo, E. Paludzyszyn Filho and J. F. F. De Toledo, 1993. Developmental stages suitable for the application of male-sterility inducing phytohormones in sunflower. Pesquisa Agropecuaria Brasileira, 23 (5) 593-596.
Ducker, B., G. Kellner and H. H. Hoppe, 1991. Use of growth regulators in winter rape. Gesunde Pflanzen. 43 (9) 294-299.
Düzgüneş, O., T. Kesici, O. Kavuncu ve F. Gürbüz, 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metodları II). Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, 1021. Ders Kitabı, 295 s.
Er, C. 1981. Endüstri bitkilerinin nadas alanlarında sokabilme olanakları. Kuru tarım bölgelerinde nadas alanlarından yararlanma sempozyumu. TÜBİTAK-TOAG, Ankara Üniv. Ziraat Fak. Ankara.
Gregory, M. B., R. K. Harold and L. S. Donald, 1995. Timing and rate of ethephon application to two-row and six-row spring barley. Argon. J. Vol. 87, 1198-1205.
Kolsancı, Ö. and E. Güney, 2002. Effects of different row distances and various nitrogen doses on the yield components of a safflower variety. Sesame and Safflower Newsletter. No 17.108-111.
Musnicki, C. W., P. Tobola and M. Jodlowski, 1996. Possibilities of sunflower plant height limitation with the aid of growth regulators. Rosliny Oleiste 17 (2) 305-310.
Scott, W. P. 1990. Evaluation of aldicarb and ethephon in cotton production. Proceedings-Beltwide Cotton Production Research Conferences. 278-280.
Tobola, P. and C. W. Musnicki, 1998. Effect of ethephon on growth, development and yielding of oilseed sunflower. Progres in Plant Protection. 38 (2) 655-658.
Zade, V. R., N. G. Zode, R. S. Dighe, M. N. Asalmol and S. D. Changade, 1994. Influence of ethrel in breaking seed dormancy in sunflower. Annals of Plant Physiology. 8 (2) 195-197.