Erzurum koşullarında 15 arpa genotipi ile 1996 ve 1997 yıllarında yürütülen bu araştırmada, N etkinlik indeksleri ile tane verimi ve tane protein oranı arasınuaki ilişkiler korelasyon, stepwise regresyon ve path katsayısı analizleri yardımıyla incelenmiştir. Tane verimi ile bitki boyu, mz'deki başak sayısı, 1000 tane ağırlığı, agronomik etkinlik, fizyolojik etkinlik, N alım etkinliği, sap verimi ve hasat indeksi olumlu, tane protein oranı ve başaktaki tane sayısı olumsuz; tane protein oranı ile fizyolojik etkinlik olumsuz, N translokasyorı etkinliği ise olumlu ilişkili olmuştur. Stepwise regresyon analizleri tane verimindeki varyasyonun % 95'inin N alım etkinliği ve hasat indeksinden, tane protein oranındaki varyasyonun % 98'inin fizyolojik etkinlik ve N translokasyon etkinliğinden kaynaklandığını göstermiştir. N alım etkinliği (P=0.631) ve "hasat indeksinin (P=0.303) tane verimine doğrudan etkileri olumlu ve yüksek bulunmuştur. Tane protein oranı fizyolojik etkinliğin olumsuz (P=-0.982) ve N translokasyon etkinliğinin olumlu (P=0.869) etkilerinin ortak bir fonksiyonu olmuştur. Sonuçlar, N alım etkinüğindeki artışlarla tane veriminin, N translokasyon etkinliğindeki artışlarla tane veriminde azalma olmaksızın tane protein oranının artırılabileceğini göstermiştir.

This research was carried out using 15 barley genotypes at Erzurum in 1996 and 1997. Relationships among N efficiency indexes, grain yield and grain protein content were investigated using correlation, stepwise regression and path coefficient analysis. Grain yield was positively correlated with plant height, spike number per m2, 1000-kernel weight, agronomic efficiency, physiological efficiency, N uptake efficiency, straw yield, harvest index, and negatively with kernel number per spike and grain protein content. Grain protein content was negatively correlated with physiological efficiency, but positively with N translocation efficiency. Siepwise regression analysis indicated that 95 % of the variation in grain yield depended on N uptake efficiency and harvest index, and 98 % of the variation in grain protein content on physiological efficiency and N translocation efficiency. N uptake efficiency (P=0.631) and harvest index (P=0.303) had positive and high effect on grain yield. Grain protein content was a co-function of negative effect of physiological efficiency (P—0.982) and positive effect of N translocation efficiency (P=0.869). The results showed that increases in N uptake efficiency may enhance grain yield and increases in N translocation efficiency might increase grain protein content without reducing grain yield.