Antepfıstığı meyvelerinde hasat olgunluğu yöntemlerini ve uygun hasat zamanını belirlemek amacıyla yapılan bu çalışmalar; P.vera anacı üzerine aşılı Uzun, Kırmızı, Halebi, Siirt ve Ohadi çeşitlerinde yürütülmüştür. Antepfıstığı meyvelerinin hasat olgunluğunu belirlemek amacıyla çeşitlerin etkili sıcaklık toplamlarının yanı sıra, çeşitlerin pornolojik özellikleri (çıtlama oranı, meyve iriliği, iç meyve randımanı) ile toplam yağ miktarı ve yağ asitlerinin oranları saptanmıştır. Embriyo gelişimi süresince yağ ve yağ asitleri analizleri taze meyvelerde yapılmış ve Lipid ekstraksiyonu ve yağ asitlerinin metil esterlerinin elde edilmesi Garces ve Mancha(1)'ya göre yapılmıştır. Toplam yağ miktarı, her bir tohumun(meyvenin) yağ asitleri miktarının 1.05(internal standart) ile çarpımı sonucunda mg olarak belirlenmiş ve % olarak ifade edilmiştir. Analiz sonucunda; Palmitik(16:0), Palmitoleik(18:1), Stearik (18:0), Oleik(18:1), Linoleik(18:2) ve Linolenik (18:3) asitlerin miktar ve oranları belirlenmiştir. Sonuçlar, hasat olgunluğunun toplam yağ miktarı ile saptanabileceğini göstermiştir. Yağ asitlerinin miktar ve oranlarındaki değişimin ise, hasat olgunluğu döneminden yaklaşık 7-10 gün önce olgun meyvedeki düzeyine ulaştığı saptanmıştır. Çıtlama oranı, meyve iriliği ve randıman değerlerinin hasat olgunluğunu belirlemede önemli kriterler olduğu ve bu özelliklerin toplam yağ miktarının birikimine paralel olarak artış gösterdikleri tespit edilmiştir. Çeşitlerin optimal hasat zamanlarındaki toplam etkili sıcaklık istekleri en az Kırmızı ve Halebi çeşidinde (2715 gün-derece) tespit edilmiş, bunu Uzun (2750 gün-derece) takip etmiş, en fazla toplam sıcaklık isteği ise Siirt ve Ohadi (2803-2861 gün-derece) çeşidinde saptanmıştır.

This study was carried out to determine harvesting time for Uzun, Kırmızı, Halebi, Siirt and Ohadi pistachio nut varieties grafted on P.vera L. In addition to the effective heat summation, pomological characteristics (splitting rate, nut size, kernel weight), total fat content and fatty acid rates were investigated to determine the harvest maturity. In order to determine fat and fatty acid variation during embryo development all measurements were carried on fresh pistachio nut. After randomly selected 10 seed f rom .each variety, pericarps were removed and the kernels were analyzed. For oil extraction, 100 mg sample of kernel were used. Heptadecanoic acid 1% was used as internal standard. Oil extraction and fatty acid methyl esters were done in one step according to the method of Garces and Mancha(1). Palmitik(16:0), Palmitoleik(18:1), Stearik (18:0), Oleik(18:1), Linoleik(18:2) and Linolenik (18:3) acid contents and rates were analized . Result of the study showed that total fat content could be used for determination of harvesting maturity. Variation of fatty acid content and rates were found to be reach at the level of mature pistachio nut approximately 7-10 days before maturation.. It was determined that splitting rate, pistachio size, kernel weight values were important criteria for determining harvest maturity. These characteristics also showed a parallel increasing to total fat accumulation. Effective heat summation of varieties were determined to be 2715 days- degree for Kırmızı and Halebi, 2750 days- degree for Uzun, and 2803- 2861 days- degree for Siirt and Ohadi.