OSMANLI DEVLETİ’NDE HACILARIN GEMİLERLE NAKLEDİLMESİ SIRASINDA ALINAN ÖNLEMLER

Osmanlı Devleti'nde yaşanan ağır savaşlarla yenilgilere rağmen hac vazifesini yerine getirilebilmek için kara ve deniz yoluyla yolcu taşınmaya devam edilmiştir. Kara yoluyla hacıların naklinin uzun sürmesi ve güç olmasından dolayı özellikle hacıların nakli gemilerle yapılmıştır. Hacıların nakli sırasında başta kaptanlar olmak üzere sıhhiye idaresine önemli görevler düşüyordu. Gemilerle hacıların nakli sırasında kalabalık ortamlardan kaynaklanan salgın hastalıklar yaşanmıştır. Buna karşı hac yolunda tahaffuzhane ve karantinahaneler kurularak hacıların sağlık kontrolüne dikkat edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada Osmanlı Devleti'nde hacı adaylarının gemilerle nakli sırasında alınan tedbirler anlatılmaya çalışılacaktır

The Precautions Taken During The Transfer Of The Pilgrims By Ships In The Ottoman State

During the Ottoman Era, despite the defeats after heavy wars, pilgrims were continued to be carried by land and by the sea in order to fulfill the pilgrimage. The transfer of the pilgrims was performed by ships because the land transfer took too long and was difficult. During the transfer of the pilgrims, the health staff had important duties together with the captains of the ships. During the transfer of the pilgrims in ships, epidemic diseases stemming from crowded places might appear. On the other hand, quarantine stations were established on the way to the pilgrimage, and the health of the pilgrims was cared for. In this study, the precautions taken during the transfer of the pilgrim candidates in the Ottoman State will be examined

PDF

___

Babıali Evrak Odası (BEO), 3792/284371.
Cevdet Bahriye (C.BH), 2383.
Dâhiliye (DH), 75/1, Dahiliye Nezareti İdare Evrakı (DH.İD), 53/10,
Dahiliye Muhaberat-ı Umumiye İdaresi (DH.MUİ), 60/53, Dahiliye Nezareti Mektubi (DH.MKT), 2277/125, Dâhiliye Nezareti İdare-i Umumiye (DH. İ.UM), 3/94.
Hariciye Nezareti Hukuk Müşavirliği İstişare Odası (HR.HMŞ.İŞO), 66/1.
İrade Hususi (İ.HUS), 103/5, İrade Sıhhiye (İ.SH), 1/15.
Meclis-i Vükela (MV), 233/155-01-01, 233/155-02-01, 233/155-03-01.
Sadaret Mektubi Kalemi Umum Vilayet (A.MKT.UM), 162/63.
Şurayı Devlet (ŞD), 2416/44.
Yıldız Perakende Evrakı Elçilik ve Şehbenderlik ve Ateşemiliterlik (Y.PRK.EŞA), 9/31-1-3.
Bahriye Nezareti (BN), 114/2705-15, 114/2705-8.
Mektubi (MKT), 334/57, 632/165, 632/184, 632/185.
Düstûr, Altıncı Tertip, Sıhhiye-i Bahriye Nizâmnâmesi, Numara: 67, Matbaa-i Bahriye, 24 Zil-hâcce 1332, 14 Zil-hâcce 1331.
Hicaz Sıhhiye Müdür-i Umumisi Doktor Kasım İzzeddin, Hicaz Sıhhiye İdaresi, Senevi Rapor, Matbaa-i Amire, İstanbul 1330.
Faroqhı, Suraıya, Hacılar ve Sultanlar, Osmanlı Öncesinde Hac (1517- 1638), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1995.
Faroqhı, Suraıya, Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, Çev. Neyyir Kalaycıoğlu, Türk Vakfı Yurt Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 2000.
Kerrâre, Abbas, Mekke-Medine Tarihi ve Hac, (Çev.) Abdullah Öz İstanbul 1982.
Koloğlu, Orhan. XIX. Yüzyılda Hac Yoluyla Koleranın Yayılması ve Hanikin Karantina Doktorunun Anıları, III. Tıp Tarihi Kongresi, Ankara 1999.
Küçük Kalıpçı, Mustafa, Hac Yolu, Isparta Matbaası, Ankara 1964.