BERTOLT BRECHT’İN “ÜÇ KURUŞLUK OPERA” ADLI ESERİNİN TÜRKÇEYE AKTARIMINDAKİ DİLSEL ÖĞELERİN KÜLTÜREL BOYUTLARIYLA İNCELENMESİ

Mevcut makalede Brecht'in "Üç Kuruşluk Opera" adlı eseri kaynak ve erek metin bağlamında incelenmiştir. Epik tiyatro örneği olan eserde deyimler, ikilemeler, argo ifadeler gibi dilsel öğelerin kültürel uyarlamasının nasıl yapıldığı analiz edilmiştir. Amaç, çeviri eseri, dilin sınırlarından kurtarıp dili yönlendirenin de temel de kültür olduğunu göstermek olduğu için eserde, dilsel bağlamda eş değerlik düzeyinde bir inceleme yapılmamıştır; aksine kaynak metnin erek dil ve kültürde, ne kadar amaca yönelik ve işlevsel olduğu üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Nitel veri toplama yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılarak kaynak ve erek metin kapsamında karşılaştırmalı yapılan incelemede elde edilen verilere göre, eser, çevirmen tarafından başarılı bir şekilde Türkçeleştirilmiştir. İki dil ve kültürü iyi bilen çevirmen, yer yer uyarlama stratejisinden yararlanmış ve eserdeki dilsel ve kültürel incelikleri okura aktarabilme başarısını göstermiştir

Analysis of Cultural Dimensions of the Grammatical Items in Translation of Bertolt Brecht’s Three Penny Opera

In this study, Brecht's Three Penny Opera has been studied in the context of the source and target text. In this work as epic theater example are analyzed how cultural adaptation of linguistic items such as idioms, dilemmas, and slang expressions are realized. Since the aim is to show that the translation is the language and the language that guides the language is the culture as well, it has not been examined at the level of equivalence in a linguistic concept; On the contrary, it has been tried to focus on how purposeful and functional of the source text is in the target language and culture. According to the comparative analysis, the work has been successfully translated by the translator. The translator, who knows both languages and cultures well, has benefited from the adaptation strategy and has been able to translate the linguistic and cultural qualities of the work

PDF

___

[1] AKSAN, D. (2007). Her Yönüyle Dil- Ana Çizgileriyle Dilbilim, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
[2] AKTAY, A. (2009). Bertolt Brecht’in Tiyatro Metinlerinin Türkçeye Aktarılışında Deyim Aktarmalarından Kaynaklanan Sorunlar Ve Bu Sorunların Dil Öğretimindeki Yansımaları, Yüksek Lisans Tezi.
[3] AYDIN, M. (2011), Kültür Sosyolojisinin Temel Kavramları, Editörler: Köksal Alver, Necmettin Doğan, Kültür Sosyolojisi, Hece Yayınları, Ankara.
[4] BRECHT, B. (1998).Üç Kuruşluk Opera, Tem Yapım Yay. Çev. Yücel ERTEN, İstanbul.
[5] BRECHT, B.(2004). Dreigroschenoper, Suhrkamp Verlag, Berlin.
[6] BUSH, P. (2001). Literary Translation, Edited by Mona Baker, Routledge Encyclopedia of Translation Studies, London and New York.
[7] DOĞAN, A. (2009). Türk Tiyatrosunda Brecht Etkisi, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/ 1-I Winter 2009.
[8] GERCKEN, J. (1999). Kultur, Sprache und Text als Aspekte von Original und Übersetzung,
[9] KADRİC- KAİNDL- KAİSER-COOKE. M. Ve BAŞK.(2005). Translatorische Metodik Basiswissen Translation 1,Facultas Verlags- und Buchhandels AG, Wien.
[10] KOLLER, W. (1992).Einführung in die Übersetzungswissenschaft, 4.Auflage, Quelle& Meyer Heidelberg, Peter Lang GMBH Europaischer Verlag der Wissenschaften, Frankfurt.
[11] ORAL, Z. (1978).Sanatla Yaşamı Düşünceyle Eylemi Destekleyen Yazar: Brecht’in Yaşamı, Görüşleri,Yapıtları, Sanat Dergisi, Sayı:263.
[12] STOLZE, R. (2013). Çeviri Kuramları Giriş,6.Baskıdan Çeviri, Çev.Emra Durukan, Değişim Yay.İstanbul.
[13] SUÇİN, M. (2007). Öteki Dilde Var Olmak Arapça Çeviride Eşdeğerlik, Multilingual, İstanbul.
[14] TURGUT, Y. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Editör, Prof. Dr. Abdurrahman Tanrıöğen, Anı Yayıncılık, 4.Baskı, Ankara
[15] TUNA, Korkut (2011), Dil ve Kimlik, Editörler: Köksal Alver, Necmettin Doğan, Kültür Sosyolojisi, Hece Yayınları, Ankara.
[16] Türkçe Sözlük (2011), Türk Dil Kurumu Yayınları
[17] WİTTE, H. (2007). Kulturkompetenz des Translators, Begriffliche Grundlegung und Didaktisierung, 2. Auflage, Stauffenburg Verlag, Germany.