Mavi AKKAYA YILMAZ, Alaattin ARIKAN, Turhan ÇETİN

MEKÂNSAL AKIL YÜRÜTME TESTİ’NİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Bu araştırmanın amacı 11-13 yaş aralığındaki ortaokul öğrencilerinin mekânsal becerilerini ölçmek amacıyla Ramful, Lowrie ve Logan (2017) tarafından geliştirilen Mekânsal Akıl Yürütme Testi’nin Türkçe’ye uyarlanabilmesi için geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmasıdır. Araştırma 2020-2021 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde 11-13 yaş aralığında bulunan 5, 6, 7. ve 8. sınıfa devam eden toplam 555 öğrenciden oluşan çalışma grubuyla yürütülmüştür. Araştırmada öncelikle uzman görüşlerine de başvurularak Mekânsal Akıl Yürütme Testi Türkçe’ye çevrilmiştir. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen madde analizinde testin geçerlik ve güvenirliğini düşüren 6 madde testten çıkarılmıştır. Madde analizinin ardından üç faktörlü yapıya sahip olan testin KR20 iç tutarlık katsayıları incelenerek testin tamamı için KR20 güvenirlik katsayısının .81 olduğu görülmüştür. Ayrıca test maddelerinde ve testin genelinde üst grup ile alt grup ortalama puanları arasında anlamlı bir farklılık olduğu, testin bütünü ve alt faktörleri arasındaki korelasyon katsayılarının 0,42 ile 0,88 arasında değiştiği ve pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu, eşdeğer yarılar analizi sonucunda Guttman katsayısı 0,83 ve Spearman Brown katsayısı 0,83 olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bölümler arası korelasyon katsayısın da anlamlı olduğu, test tekrar test sonucunda testin bütünü ve alt faktörleri arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu gözlenmiştir. Bulgulara dayanılarak; Türkçe’ye uyarlanan Mekânsal Akıl Yürütme Testi’nin geçerli ve güvenilir ölçümler üreten bir ölçme aracı olduğu ve 11-13 yaş aralığında bulunan ortaokul öğrencilerinin mekânsal becerilerini ölçmek amacıyla kullanılabileceği ifade edilebilir.

Adaptation of The Spatial Reasoning Test to Turkish: Validity and Reliability Study

The aim of this research is to conduct a validity and reliability study for the adaptation of the Spatial Reasoning Test, developed by Ramful, Lowrie and Logan (2017) to Turkish, in order to measure the spatial skills of secondary school students aged 11-13. The research was carried out with a study group consisting of a total of 555 students attending the 5th, 6th, 7th and 8th grades in the 11-13 age range in the spring term of the 2020-2021 academic year. In the research, firstly, the Spatial Reasoning Test was translated into Turkish by referring to the expert opinions. In the item analysis carried out within the scope of the study, 6 items that reduced the validity and reliability of the test were removed from the test. After the item analysis, the KR20 internal consistency coefficients of the test, which has a three-factor structure, were examined and it was seen that the KR20 reliability coefficient for the whole test was .81. In addition, the Guttman coefficient as a result of the equivalent halves analysis revealed that there was a significant difference between the mean scores of the upper group and the lower group in the test items and in the overall test, the correlation coefficients between the whole test and its sub-factors varied between 0.42 and 0.88, and there was a significant positive correlation. 0.83 and the Spearman Brown coefficient was determined to be 0.83. In addition, it was observed that the correlation coefficient between the departments was also significant and there was a moderately significant relationship between the whole test and its sub-factors as a result of the test-retest. Based on the findings; it can be stated that the Spatial Reasoning Test, adapted into Turkish, is a measurement tool that produces valid and reliable measurements and can be used to measure the spatial skills of secondary school students aged 11-13.

PDF

___

Aykan, F. B. (2013). Farklı Sınıf Seviyesindeki Öğrencilerin Uzamsal Becerilerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Bishop, A. J. (1980). Spatial abilities and mathematics education-A review. Educational Studies in Mathematics, 11(3), 257-269. https://doi.org/10.1007/BF00697739
Carroll, J. B. (1993). Human Cognitive Abilities: A Survey of Factor-Analytic Studies. Cambridge University Press.
Casey, B. M., Andrews, N, Schindler, H, Kersh, J. E., Samper, A. & Copley, J. (2008). The development of spatial skills through interventions involving block building activities. Cognition and Instruction, 26(3), 269-309.
Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2000). Research Methods in Education. Routledge.
Clements, D. H. (1998). Geometric and spatial thinking in young children. Opinion paper presented at the National Science Foundation. Arlington.
Contero, M., Naya, F., Company, P., Saorin, J. K. & Conesa, J. (2005). Improving visualization skills in engineering education. Computer Graphics in Education, 5, 24-31.
Çakan, M. (2005). Bilişsel stiller ile yabancı dil başarısı arasındaki ilişki: 8. sınıf Fransızca örneği. İlköğretim Online, 4(1), 53-61.
D'Oliviera, T. (2004). Dynamic spatial ability: An exploratory analysis and a confirmatory study. International Journal of Aviation Psychology, 14(1), 19- 38. https://doi.org/10.1207/s15327108ijap1401_2
Ekstrom, R. B., French, J. W., Harman, H. H. & Dermen, D. (1976). Manual for kit of Factor-Referenced Cognitive Tests. Educational Testing Service.
Gilmartin, P. P. & Patton, J. C. (1984). Comparing the sexes on spatial abilities: Map-use skills. Annals of the Association of American Geographers, 74(4), 605- 619.
George, D. & Mallery, P. (2010). SPSS for Windows Step by Step. A Simple Study Guide and Reference. Pearson Education.
Göktepe Yıldız, S. (2019). Tasarım Temelli Matematik Uygulamalarının Farklı Öğrenme Yaklaşımlarına Sahip Öğrencilerin Uzamsal Yeteneklerine ve 3 Boyutlu Geometrik Düşünme Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Hetland, L. (2000). Learning to make music enhances spatial reasoning. Journal of Aesthetic Education, 34(3/4), 179-238.
Kimura, D. (2000). Sex and Cognition. The MIT Press.
Kösa, T. (2011). Ortaöğretim Öğrencilerinin Uzamsal Becerilerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kösa, T. & Kalay, H. (2018). 7. sınıf öğrencilerinin uzamsal yönelim becerilerini geliştirmeye yönelik tasarlanan öğrenme ortamının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 83-92. https://doi.org/10.24106/kefdergi.348100
Linn, M. C. & Petersen, A. C. (1985). Emergence and characterization of sex differences in spatial ability: A meta-analysis. Child Development, 56(6), 1479–1498. https://doi.org/10.2307/1130467
Lohman, D. F. (1979). Spatial ability: A review and reanalysis of the correlational literature. (Tecnical Report No.8). Aptitude Research Project, School of Education.
Lohman, D. F. (1993). Spatial ability and G. Paper presented at the First Spearman Seminar, University of Plymouth.
Lubinski, D. (2010). Spatial ability and STEM: A sleeping giant for talent identification and development. Personality and Individual Differences, 49, 344–351. https://doi.org/10.1016/j.paid.2010.03.022.
Maier, P. H. (1998). Spatial geometry and spatial ability: How to make solid geometry solid?, E. Cohors-Fresenborg, K. Reiss, G. Toener, & H. G. Weigand (Eds.), Selected papers from the Annual Conference of Didactics of Mathematics, (pp. 63-75).
Marunic, G. & Glazar, V. (2013). Spatial ability through engineering graphics education. Int J Technol Des Educ 23, 703–715. https://doi.org/10. 1007/s10798-012-9211-y
Middle Grades Mathematics Project (1983). Spatial Visualization Test, Department of Mathematics, Michigan State University.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). MEB Yayınevi.
Németh, B. (2007). Measurement of the development of spatial ability by Mental Cutting Test. Annales Mathematicae et İnformaticae 34, 123-128.
Okagaki, L. R. & Frensch, P. A. (1996). Effects of video game playing on measures of spatial performance: Gender effects in late adolescents. P. Greenfield & R. Cocking (Eds.), Interacting with Video (pp. 115-140). Ablex Corporation.
Olkun, S. (2003). Making connections: Improving spatial abilities with engineering drawing activities. International Journal of Mathematics Teaching and Learning 3(1), 1-10.
Olkun, S. & Altun, A. (2003). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar deneyimleri ile uzamsal düşünme ve geometri başarıları arasındaki ilişki. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(4), 86-91.
Orion, N., Ben-Chaim, D. & Kali, Y. (1997). Relationship between earth-science education and spatial visualization. Journal of Geoscience Education, 45(2), 129-132.
Peters, M., Laeng, B., Latham, K., Jackson, M., Zaiyouna, R. & Richardson, C. (1995). A redrawn vandenberg and kuse mental rotations test: Different versions and factors that affect performance. Brain and Cognition, 28, 39- 58.
Pittalis, M. & Christou, C. (2010). Types of reasoning in 3D geometry thinking and their relation with spatial ability. Educational Studies in Mathematics, 75(2), 191-212.
Rafi, A., Samsudin, K. A. & Said, C. S., (2008). Training in spatial visualisation: The effects of training method and gender. Educational Technology & Society, 11(3),127-140.
Ramful, A., Lowrie, T. & Logan, T. (2016). Measurement of spatial ability: construction and validation of the spatial reasoning ınstrument for middle school students. Journal of Psychoeducational Assessment, 35(7), 709– 727. https://doi.org/10.1177/0734282916659207
Rauscher, F., Shaw, G., Levine, L., Wright, E., Dennis, W. & Newcomb, R. (1997). Music training causes long-term enhancement of preschool children’s spatial–temporal reasoning. Neurological Research, 19(1), 2-8.
Sönmez, F. & Akbaş, Y. (2019). The effect of geographic information systems (GIS) based on social studies teaching on 6th grade students’ spatial thinking skills. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 40, 40-58. https://doi.org/10.32003/iggei.547030
Sütçü, N. D. & Oral, B. (2019). Uzamsal görselleştirme testinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 1179- 1195. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2826
Şanlı, C. (2020). The analysis of spatial thinking skills in the questions included within social sciences coursebooks. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42, 118-132.
Şenel, H. C. (2019). Comparıig the Effect of Tablet, Desktop, Paper-Pencil Based Drill Practices on Spatial Skills of Vocational High School Students. Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Tartre, L. A. (1990). Spatial orientation skill and mathematical problem solving. Journal for Research in Mathematics Education, 21(3), 216– 229. https://doi.org/10.2307/749375
Terlecki, M. S., Newcombe, N. S. & Little, M. (2008). Durable and generalized effects of spatial experience on mental rotation: Gender differences in growth patterns. Applied Cognitive Psychology, 22(7), 996-1013. https://doi.org/10.1002/acp.1420
Turğut, M. (2010). Teknoloji Destekli Lineer Cebir Öğretiminin Matematik Öğretmen Adaylarının Uzamsal Yeteneklerine Etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Turos, J. & Ervin, A. (2000). Training and gender differences on a web-based mental rotation task. The Penn State Behrend Psychology Journal, 4(2), 3- 12.
Trickett, S. B. & Trafton, J. G. (2007). "What if...": The use of conceptual simulations in scientific reasoning. Cognitive Science, 31(5), 843–875. https://doi.org/10.1080/03640210701530771
Tzuriel, D. & Egozi, G. (2010). Gender differences in spatial ability of young children: The effect of training and processing strategies. Child Development, 81(5), 1417-1430.
Uygan, C. (2011). Katı Cisimlerin Öğretiminde Google Sketchup ve Somut Model Destekli Uygulamaların İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Uzamsal Yeteneklerine Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Ünlü, M. & Yıldırım, S. (2017). Coğrafya dersi öğretim programına bir coğrafi beceri önerisi: Mekânsal düşünme becerisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 13-20. https://doi.org/10.14781/mcd.291018
Vandenberg, S. G. & Kuse, A. R. (1978). Mental rotations, a group test of threedimensional spatial visualization. Perceptual and Motor Skills, 47(2), 599- 604. https://doi.org/10.2466/pms.1978.47.2.599
Wai, J., Lubinski, D. & Benbow, C. P. (2009). Spatial ability for STEM domains: Aligning over 50 years of cumulative psychological knowledge solidifies its importance. Journal of Educational Psychology, 101(4), 817–835. https://doi.org/10.1037/a0016127
Winter, J. W., Lappan, G., Fitzgerald, W. & Shroyer, J. (1989). Middle Grades Mathematics Project: Spatial Visualization. Addison-Wesley.
Witkin, H. A., Oltman, P. K., Raskin, E. & Karp, S. A. (1971). The Group Embedded Figures Test. Consulting Psychological Press.
Yıldız, B. (2009). Üç-Boyutlu Sanal Ortam ve Somut Materyal Kullanımının Uzamsal Görselleştirme ve Zihinsel Döndürme Becerilerine Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Yılmaz, H. B. (2009). On the development and measurement of spatial Ability. International Electronic Journal of Elementary Education, 1(2), 83-96.
Yurt, E. & Tünkler, V. (2016). A study on the spatial abilities of prospective social studies teachers: A mixed method research. Educational Sciences: Theory & Practice, 16(3), 965-986.
Yüksel, N. S. (2013). Uzamsal Yetenek, Bileşenleri ve Uzamsal Yeteneğin Geliştirilmesi Üzerine. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.