Özgür DEMİRCİ SEYREK, Ercümend ERSANLI, ABDULLAH NURİ DİCLE

KABUL VE KARARLILIK TERAPİSİ BAĞLAMINDA BİR BİBLİYOTERAPİ ÖRNEĞİ: SİMYACI ROMANI

Psikolojik esneklik son kuşak bilişsel davranışçı terapilerden Kabul ve Kararlılık Terapisi için bireyin yaşanası, anlam dolu bir ömür sürdürebilmesinde anahtar bir kavram olarak ifade edilebilir. Psikolojik esnekliğin altı unsuru, bireyin değerlerini kendisine rehber edinmesi, bilişsel ayrışma, şimdiye odaklanma, değerler doğrultusunda kabul, bir bağlam olarak kendililik ve değerli bir yaşam için harekete geçmektir. Kabul ve kararlılık terapisine göre psikolojik yardım ilişkisinde kullanılabilen birçok teknik mevcuttur. Bu çalışmada ise danışanın işlevsiz tutumlarına dair iç görü geliştirmesinde yaşadığı güçlüğe hitap eden okuma materyalleri ile buluşturmayı esas alan bibliyoterapi tekniği konu edilmiştir. Bu amaçla, bibliyoterapi için ‘’Paulo Coelho’nun Simyacı’’ adlı eseri Kabul ve Kararlılık Terapisi bakış açısıyla incelenmiş ve psikolojik esnekliğin altı unsuru bağlamında yapılan alıntılar ile ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak bu çalışma ile danışanın yaşadığı güçlükleri çözümlemesi için iç görü geliştirmesine yardımcı olmak amacıyla Simyacı adlı romanın bibliyoterapi uygulaması için faydalı olabileceği vurgulanmakta.

An Example of Bibliotherapy in Context of Acceptance and Commitment Therapy: Simyacı Novel

Psychological flexibility can be defined as a key concept for the individual to live and lead a meaningful life for Acceptance and Commitment Therapy, one of the last generation cognitive behavioural therapies. Six components of psychological flexibility are the individual’s taking values as a guide, cognitive defusion, focusing on the present moment, acceptance in line with values, self as a context and action for a valuable life. According to acceptance and commitment therapy, there are many techniques that can be used in psychological help relationship. This study discussed the bibliotherapy technique, which is based on bringing together reading materials addressing the difficulty experienced by the client in developing insight to dysfunctional attitudes. For this purpose, Paulo Coelho’s “Alchemist” was examined from the perspective of acceptance and commitment therapy for bibliotherapy and evaluated in detail with the quotations made within the context of six components of psychological flexibility. In conclusion, this study emphasizes that the novel Alchemist can be useful for bibliotherapy practice in order to help the client to develop insight to analyse the difficulties s/he has experienced.

PDF

___

Bal, U., Çakmak, S., Yılmaz, E., Tamam, L., & Karaytuğ, M. O. (2015). Kabul ve kararlılık terapisi ile sigara bırakma: Olgu sunumu. Cukurova Medical Journal (Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi), 4(40), 841-846.
Blackledge, J. T., & Barnes-Holmes, D. (2009). Core processes in acceptance and commitment therapy. , Blackledge, J. T., Ciarrochi, J., Deane, F. P. (Eds.). (2009). In Acceptance and Commitment Therapy: Contemporary Theory Research and Practice (41-58). Australian Academic Press. B
ond, F. W., & Bunce, D. (2003). The role of acceptance and job control in mental health, job satisfaction, and work performance. Journal of Applied Psychology, 8(6), 1057-1067.
Bond, F. W., Hayes, S. C., & Barnes-Holmes, D. (2006). Psychological flexibility, ACT, and organizational behavior. Journal of Organizational Behavior Management, 26(1-2), 25-54. http://dx.doi.org/10.1300/J075v 26n01_02
Brown, L. A., Gaudiano, B. A., & Miller, I. W. (2011). Investigating the similarities and differences between practitioners of second-and third-wave cognitive-behavioral therapies. Behavior Modification, 35(2), 187-200. https://doi.org/10.1177/0145445510393730
Bulut, S. (2010). Yetişkinlerle yapılan psikolojik danışmada bibliyoterapi (okuma yoluyla sağaltım) yönteminin kullanılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(33), 46-55. http://dx.doi.org/10.1037/ 0021-9010.88.6.1057
Butler, J., & Ciarrochi, J. (2007). Psychological acceptance and quality of life in the elderly. Quality of Life Research, 6(4), 607-615. https://doi.org/10.1007/s11136-006-9149-1
Coelho, P. (2018). Simyacı. Can Sanat Yayınları. Cullen, C. (2008). Acceptance and commitment therapy (ACT): A third wave behaviour therapy. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 36(6), 667-673. https://doi.org/10.1017/S1352465808004797
Demirci-Seyrek, Ö., & Ersanlı, K. (2017). Üniversite öğrencilerinde yaşamın anlamı ile psikolojik esneklik arasındaki ilişki. Electronic Turkish Studies, 12(4), 143-162. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10053
Gregg J.A. (2013) Self-Acceptance and chronic illness. In: Bernard M. (eds) The Strength of Self-Acceptance. Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-6806-6_14
Harris, R. (2016). ACT’i Kolay Öğrenmek: İlkeler ve Ötesi İçin Hızlı Bir Başlangıç. Litera Yayıncılık.
Harris, R. (2017). Mutluluk Tuzağı. Litera Yayıncılık. Hayes, S. (2004). Acceptance and commitment therapy and the new behavior therapies. Mindfulness, acceptance and relatisionship.
Hayes, S. C., Follette, V. M., Linehan, M. (Eds.). (2004). Mindfulness and Acceptance: Expanding The Cognitive-Behavioral Tradition. Guilford Press.
Hayes, S. C. (2012). Humanistic psychology and contextual behavioral perspectives. Psychotherapy, 49(4), 455-460. http://dx.doi.org/10.1037/ a0027396
Hayes, S. C., Barnes-Holmes, D., & Roche, B. (Eds.). (2001). Relational Frame Theory: A Post- Skinnerian Account of Human Language and Cognition. Plenum Press
Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2006). Acceptance and commitment Therapy: model, processes and outcomes. Behavior Research and Therapy, 44, 1–25. https://doi.org/10.1016/j.brat. 2005.06.006
Hayes, S. C., Strosahl, K. D., Bunting, K., Twohig, M., & Wilson, K. (2004). What is acceptance and commitment therapy? In S. C.
Hayes, K. D. Strosahl (Eds.), A Practical Guide to Acceptance and Commitment Therapy. Springer.
Hayes, S. C., Strosahl, K. D., Wilson, K. G., Bissett, R. T.,Pistorello, J., Toarmino, D., vd.. (2004). Measuring experiential avoidance: a preliminary test of a working model. The Psychological Record, 54(4), 553-578. https://link.springer.com/article/10.1007/BF03395492
Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2011). Acceptance And Commitment Therapy: The Process and Practice of Mindful Change (2th ed.). Guilford Press.
Işık-Terzi, Ş., & Ergüner-Tekinalp, B. (2013). Psikolojik Danışmada Güncel Yaklaşımlar. Pegem Akademi.
İzgiman, S. (2014). Kabul ve kararlılık terapisi. A. N. Canel (Ed.), Terapide Yeni Ufuklar: Modern, Postmodern ve Kısa Terapiler içinde (97-117). Pinhan.
Kabul ve Kararlılık Terapisinin Felsefi Kökleri. (2015, Mayıs). TÜRBAD. 22 Mayıs 2015 tarihinde. http://www.baglamsalbilimler.org/kabul-ve kararlilikterapisi
Karaırmak, Ö., & Bugay, A. (2010). Postmodern diyalog: Öyküsel psikolojik danışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 122-135. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/tpdrd/article/view/1058000163
Köroğlu, E. (2011). Bilişsel-Davranışçı Psikoterapiler: Temel Kavramlar, Temel Yaklaşımlar (2. Baskı). HYB Basım Yayın. Levin, M., & Hayes, S. C. (2009). ACT, RFT, and contextual behavioral science. Blackledge,
J. T., Ciarrochi, J., Deane, F. P. (Eds.). (2009). In Acceptance and Commitment Therapy: Contemporary Theory Research and Practice. Australian Academic Press.
Levin, M. E., Twohig, M. P., % Smith, B. M. (2015). Contextual behavioral science. R. D. Zettle, S. C. Hayes, D. Barnes- Holmes ve A. Biglan (ed. ), In: The Wiley Handbook of Contextual Behavioral Science (17-36).
Ögel, K. (2012). Bilişsel Davranışçı Terapilerde Üçüncü Dalga: Farkındalık (Ayrışma) ve Kabullenme Temelli Terapiler (2.Baskı). HYB Yayıncılık.
Öner, U. (2007). Bibliyoterapi. Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Journal of Arts and Sciences,7, 133-150.
Pehrsson, D., & McMillen, P. S. (2007). Bibliotherapy: Overview and implications for counselors. Professional Couseling Digest, 2.
Ramnerö, J., & Törneke, N. (2017). İnsan Davranışlarının ABC’ si. Litera Yayıncılık.
Soo, C., Tate, R. L., & Lane-Brown, A. (2011). A systematic review of acceptance and Commitment therapy (ACT) for managing anxiety: applicability for people with acquired brain injury? Brain Impairment, 12(1), 54-70. https://doi.org/10.1375/brim.12.1.54
Strosahl, K., & Robinson, P. (2009).Teaching ACT: to Whom, why and how, Blackledge, J. T., Ciarrochi, J., Deane, F. P. (Eds.). (2009). In: Acceptance and Commitment Therapy: Contemporary Theory Research and Practice. Australian Academic Press.
Wilson, K. G., Bordieri, M. J., Flynn, M. K., Lucas, N. N., & Slater, R. M. (2011). Understanding acceptance and commitment therapy in context: a history of similarities and differences with other cognitive behavior therapies. In: Acceptance and Mindfulness in Behavior Therapy: Understanding and Applying The New Therapies. Hoboken, N.J: John Wiley and Sons Inc.
Yalnız, A. (2019). Kabul ve Kararlılık Terapisi Yönelimli Psikoeğitim Programının Akran Zorbalığı Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yavuz, F. K. (2015). Kabul ve kararlılık terapisi: Genel bir bakış. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Dergisi, 8(2), 21-28. http://www.turkiyeklinikleri. com/article/en-kabul-ve-kararlilik-terapisi-act-genel-bir-bakis-71493. html, Erişim tarihi:21.04.2021.
Yılmaz, M. (2014). Bilgi ile iyileşme: Bibliyoterapi. Türk Kütüphaneciliği, 28(2), 169-181.