COVID-19 PANDEMİSİNİN SOSYOEKONOMİK VE PSİKOLOJİK GÖSTERGELERİ İLE TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yeni koronavirüs hastalığı (COVID-19) tüm dünyayı etkisi altına alarak insanların hayatında çok önemli değişikliklere sebep olmuştur. COVID-19 pandemisinin etkileri sadece insan sağlığıyla sınırlı kalmamış hayatın her alanında kendisini güçlü bir şekilde hissettirmiştir. COVID-19 pandemisini önlemeye yönelik alınan tedbirler nedeniyle insanların günlük rutinleri dahi değişmiş; maske, mesafe, temizlik gibi kavramlar dünya genelinde adından sıkça söz edilir hale gelmiştir. Diğer tüm sektörlerde olduğu gibi, eğitim sektörü de bu değişim ve dönüşümden derinden etkilenmiş, eğitim kurumlarının büyük çoğunluğu yüz yüze eğitme ara vererek zorunlu olarak çevrimiçi acil uzaktan öğretime (emergency remote teaching) geçmiştir. Bu zorlu süreçte, eğitim kurumlarının kapatılmasının ardından Türkiye’de de mümkün olan her kademede çevrimiçi (online) eğitime geçilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı, online eğitim faaliyetlerini Eğitim Bilişim Ağı ve TRT işbirliği ile yürütürken, üniversiteler uzaktan eğitim birimleri ve çeşitli yazılımlar aracılığıyla bu süreci yönetmeye çalışmıştır. Bu çalışmada, ulusal ve uluslararası literatür bağlamında, COVID-19 pandemisi sürecinde ortaya çıkan yeni durumun (yeni normal) Türkiye özelinde analiz edilmesi ve COVID-19 pandemisinin sosyokültürel ve ekonomik etkileri eğitim perspektifinden tartışılması amaçlanmaktadır. Çalışma betimsel tarama modelinde tasarlanmış ve literatür taraması yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. İncelenen literatür kapsamında, COVID-19 pandemisinin neden olduğu küresel eğitim krizine bir yanıt olarak, mevcut krizin Türk Milli Eğitim sistemi üzerindeki olumsuz etkilerinin minimize edilmesi amacıyla bazı proaktif çözümler ve öneriler sunulmuştur.

Socioeconomic and Psychological Indicators of the Covid-19 Pandemic and Its Effects on Turkish Education System

The novel coronavirus disease (COVID-19) has affected the entire world and has caused very important changes in people's lives. The effects of the COVID-19 pandemic were not only limited to human health, but strongly felt in every aspect of life. Even the daily routines of people have changed because of the measures taken to prevent the COVID-19 pandemic; concepts such as mask, distance, cleaning have become frequently mentioned around the world. As in all other sectors, the education sector has also been deeply affected by this change and transformation, and most educational institutions have taken a break from face-to-face education and switched to emergency remote teaching. In this arduous process, after the closure of educational institutions, online education has been started at every level in Turkey. While the Ministry of National Education carried out its online education activities in cooperation with the Education Information Network and TRT, universities tried to manage this process through distance education units and various software tools. In this study, in the context of national and international literature, it is aimed to analyze the new situation (new normal) that emerged during the COVID-19 pandemic process in Turkey and to discuss the sociocultural and economic effects of the COVID-19 pandemic from the perspective of education. The study was designed in the descriptive survey model and was carried out with the literature review method. Within the scope of the reviewed literature, some proactive solutions and suggestions were presented in order to minimize the negative effects of the current crisis on the Turkish National Education system as a response to the global education crisis caused by the COVID-19 pandemic.

PDF

___

Ahmadi, A. A., Şirin, H., & Ergüder, T. (2020). Dünyada salgın tarihçesi. Turkey Health Literacy Journal, 1(2), 9-19.
Altınkurt, Y., & Karaköse, T. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin etik liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 269- 280.
Alp, Ş., & Ünal, S. (2020). Yeni koronavirüs (SARS-CoV-2) kaynaklı pandemi: gelişmeler ve güncel durum. Flora Dergisi, 25, 1-10. https://doi.org/ 10.5578/flora.69574
Anderson, R. M., Heesterbeek, H., Klinkenberg, D., & Hollingsworth, T. D. (2020). How will country-based mitigation measures influence the course of the COVID19 epidemic? The Lancet, 395(10228), 931- 934. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30567-5
Balaman, F, Hanbay Tiryaki, S. (2021). The opinions of teachers about compulsory distance education due to corona virus (COVID-19). Journal of the Human and Social Science Researches, 10(1), 52-84.
Balcı, A. (2020). Covid-19 özelinde salgınların eğitime etkileri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(3), 75-85.
Baloch, S., Baloch, M. A., Zheng, T., & Pei, X. (2020). The coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic. The Tohoku Journal of Experimental Medicine, 250(4), 271-278. https://doi.org/10.1620/tjem.250.271
Bhusal, M. K. (2020). The world after COVID-19: An opportunity for a new beginning. International Journal of Scientific and Research Publications, 10 (5), 735-741. https://doi.org/10.29322/IJSRP.10. 05.2020.p10185
Birinci, M., & Bulut, T. (2020). Covıd-19’un sosyo-ekonomik yönden dezavantajlı gruplar üzerindeki etkileri: sosyal hizmet bakış açısından bir değerlendirme. Sosyal Çalışma Dergisi, 4(1), 62-68.
Bojdani, E., Rajagopalan, A., Chen, A., Gearin, P., Olcott, W., Shankar, V., ... & DeLisi, L. E. (2020). COVID-19 pandemic: İmpact on psychiatric care in the United States, A review. Psychiatry research, 113069. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113069
Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemi süreci ve pandemi sonrası dünyada eğitime yönelik değerlendirmeler: Yeni normal ve yeni eğitim paradigması. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 112-142.
Budak, F., & Korkmaz, Ş. (2020). COVID-19 pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79.
Bulduk, E. & Yirci, R. (2018). Eğitim bilişim ağı (Eba) üzerine yönetici, öğretmen, öğrenci görüşlerinin incelenmesi. 5. Uluslararası Eğitim Bilimleri Sempozyumu, 25-26-27 Ekim 2018, Alanya, Türkiye.
Cahapay, M. B. (2020). Rethinking education in the new normal post-COVID-19 era: A curriculum studies perspective. Aquademia, 4(2), ep20018.
Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. AUAd, 6(2), 11-53.
Cinel, E. A. (2020). Covid-19’un küresel makroekonomik etkileri ve beklentiler. Politik Ekonomik Kuram, 4(1), 124-140.
Collie, R. J. (2021). Covıd-19 and teachers’ somatic burden, stress, and emotional exhaustion: Examining the role of principal leadership and workplace buoyancy. AERA Open, 7(1),1-15. https://doi.org/10.1177/2332858420 986187
Çetin, C., & Anuk, Ö. (2020). COVID-19 pandemi sürecinde yalnizlik ve psikolojik dayaniklilik: Bir kamu üniversitesi öğrencileri örneklemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 170-189.
Çiçek, İ, Tanhan, A, Tanrıverdi, S . (2020). COVID-19 ve eğitim. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim, 1091-1104. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787736
Dietrich N, Kentheswaran K, Ahmadi A, et al. (2020). Attempts, successes, and failures of distance learning in the time of COVID-19. J Chem Educ, 97(9), 2448-2457. https://doi.org/10.1021/acs.jchemed.0c00717
Dikmen, S., & Bahçeci, F. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde yükseköğretim kurumlarının uzaktan eğitime yönelik stratejileri: Fırat Üniversitesi örneği. Turkish Journal of Educational Studies, 7(2), 78-98.
DSO (2021). Covıd-19 Pandemisine ilişkin Güncel Veriler. https://covid19. who.int/table Erişim tarihi: 28.06.2021.
Duman, N. (2020). Üniversite öğrencilerinde COVID-19 korkusu ve belirsizliğe tahammülsüzlük. The Journal of Social Science, 4(8), 426-437.
Durak, G., Çankaya, S., & İzmirli, S. (2020). COVID-19 pandemi döneminde Türkiye’deki üniversitelerin uzaktan eğitim sistemlerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 14(1), 787-809.
Dündar, N. (2020). Küresel salgınların makroekonomik etkileri üzerine bir araştırma. Journal of Social and Humanities Sciences Reseaarch, 7(52), 837-852.
Elemo, A.S., Ahmed, A.H., Kara, E. & Zerkeshi, M.A (2021). The fear of COVID-19 and flourishing: assessing the mediating role of sense of control in ınternational students. Int J Ment Health Addiction (2021). https://doi.org/10.1007/s11469-021-00522-1
Erkut, E. (2020). Covid-19 sonrası yükseköğretim. Yükseköğretim Dergisi, 10(2), 125–133. https://doi.org/10.2399/yod.20.002
Eroğlu, E. (2020). Covid-19’un ekonomik etkilerinin ve pandemiyle mücadele sürecinde alınan ekonomik tedbirlerin değerlendirilmesi, International Journal of Public Finance, 5(2), 211-236
Eti, İ. & Karaduman, B. (2020). COVİD-19 pandemisi sürecinin öğretmen adaylarının mesleki yeterlikleri açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 635-656.
https://doi.org/10.37669/milliegitim.787238 Görgülü-Arı, A. & Hayır-Kanat. M. (2020). Covid-19 (Koronavirüs) üzerine öğretmen adaylarının görüșleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 459-492
Güney, O. I., & Sangün, L. (2021). How COVID-19 affects individuals' food consumption behaviour: a consumer survey on attitudes and habits in Turkey. British Food Journal. https://doi.org/10.1108/BFJ-10-2020-0949
Güngörer, F. (2020). COVID-19'un toplumsal kurumlara etkisi. Van YYÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 393-427.
Güven, H. (2020). COVID-19 pandemik krizi sürecinde e-ticarette meydana gelen değişimler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 251-268.
Joffe, A. R. (2021). COVID-19: Rethinking the lockdown groupthink. Frontiers in public health, 9, 98. https://doi.org/10.3389/fpubh.2021.625778
Karadağ, E., & Yücel, C. (2020). Yeni tip Koronavirüs pandemisi döneminde üniversitelerde uzaktan eğitim: Lisans öğrencileri kapsamında bir değerlendirme çalışması. Yükseköğretim Dergisi, 10(2), 181–192. https://doi.org/10.2399/yod.20.730688
Karadağ, E., Çiftçi, S. K., Gök, R.; Su, A..; Ergin-Kocatürk, H.; & Çiftçi, S. (2021).Covid-19 pandemisi sürecince üniversitelerin uzaktan eğitim kapasiteleri. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 4(1), 8-22.
Karakaya, F., Adigüzel, M., Üçüncü, G., Çimen, O., & Yilmaz, M. (2020). Teachers’ views towards the effects of Covid-19 pandemic in the education process in Turkey. Participatory Educational Research, 8(2), 17-30.
Karaköse, T., & Kocabaş, İ. (2009). An investigation of ethical culture in educational organizations. African Journal of Business Management, 3(10), 504-510
Karaköse, T., Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (1–3 Ekim 2009). Örgütsel adaletin öğretmenlerin iş doyumu üzerindeki etkileri. Uluslararası 5. Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi Bildiri Kitabı. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Edirne.
Karakose, T. (2020). Global Education in the shadow of the novel coronavirus: Reflections on the impact of COVID-19 outbreak on education systems. Educational Process: International Journal, 9(4), 201-204. http://dx.doi.org/10.22521/edupij.2020.94.1
Karakose, T. (2021a). Emergency remote teaching due to COVID-19 pandemic and potential risks for socioeconomically disadvantaged students in higher education. Educational Process: International Journal, 10(3). https://dx.doi.org/10.22521/edupij.2021.103.4
Karakose, T. (2021b). The impact of the COVID-19 epidemic on higher education: Opportunities and implications for policy and practice. Educational Process: International Journal, 10(1), 7-12. http://dx.doi.org/10.22521/edupij.2021.101.1
Karakose, T., & Malkoc, N. (2021a). Behavioral and interpersonal effects of the COVID-19 epidemic on frontline physicians working in Emergency Departments (EDs) and Intensive Care Units (ICUs). Acta Medica Mediterranea, 37, 437-444. https://doi.org/10.19193/0393-6384_2021_ 1_68
Karakose, T., & Malkoc, N. (2021b). Psychological impact of the COVID-19 pandemic on medical doctors in Turkey. Social Behavior and Personality: an International Journal, 49(1). https://doi.org/10. 2224/sbp.9890
Karakose, T., & Demirkol, M. (2021). Exploring the emerging COVID-19 research trends and current status in the field of education: a bibliometric analysis and knowledge mapping. Educational Process: International Journal, 10(2), 7-27. https://dx.doi.org/10.22521/edupij.2021.102.1
Karakose, T., Yirci, R., Basyigit, H., & Kucukcakir, A. (2021). Investigation of associations between the effects of COVID-19 fear on school administrators and nutrition and problematic eating behaviors. Progress in Nutrition, 23(2). https://doi.org/10.23751/pn.v23i2.11656
Karakaş, M . (2020). Covid-19 Salgınının çok boyutlu sosyolojisi ve yeni normal meselesi. İstanbul University Journal of Sociology, 40(1) , 541-573.
Karataş, Z. (2020). COVID-19 Pandemisinin toplumsal etkileri, değişim ve güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 3-17.
Keskin, M., & Özer-Kaya, D. (2020). COVID-19 sürecinde öğrencilerin web tabanlı uzaktan eğitime yönelik geri bildirimlerinin değerlendirilmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67.
Kim, H. S. (2021). Beyond doubt and uncertainty: Religious education for a Post-COVID-19 world. Religious Education, 1-22. https://doi.org/10.1080/00 344087.2021.1873662
Kirchner, K., Ipsen, C., & Hansen, J. P. (2021). COVID-19 leadership challenges in knowledge work. Knowledge Management Research & Practice, 1-8. https://doi.org/10.1080/14778238.2021.1877579
Leung, N. H. (2021). Transmissibility and transmission of respiratory viruses. Nature Reviews Microbiology, 1-18. https://doi.org/10.1038/s41 579-021-00535-6
MEB (2021) Uzaktan eğitim istatistikleri. https://yegitek.meb.gov.tr/www/ sayilarla-uzaktan-egitim/icerik/3237, Erişim tarihi: 28.06.2021
Özer, M . (2020). Educational policy actions by the ministry of national education in the times of COVID-19 pandemic in Turkey. Kastamonu Education Journal, 28(3),1124- 1129. https://doi.org/10.24106/kefdergi.722280
Özdemir, T. Y., Karakose, T., Uygun, H., & Yirci, R. (2016). Educational employees’ perceptions regarding changes in educational organizations. Revista de Cercetare si Interventie Sociala, 53, 288-303.
Özkoçak, V., Koç, F. ve Gültekin, T. (2020). Pandemilere antropolojik bakış: Koronavirüs (Covid-19) örneği. Turkish Studies, 15 (2), 1183-1195
Öztürk, İ., Akalın, S., Özgüner, İ. & Şakiroğlu, M. (2020). Covid-19 salgınının ve karantinanın psikolojik etkileri. Turkish Studies, 15(4), 885-903. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44885.
Paules, C.I, Marston, H.D., Fauci A.S. (2020). Coronavirus infections – more than just the common cold. Jama, 323(8), 707-708. https://doi.org/10.1001/jama.2020.0757
Pündük, Z. (2020). COVID-19 salgını, küresel trendler, fiziksel hareketsizlik ve sedanter davranışı etkiler mi?. Turkiye Klinikleri Spor Bilimleri, 12(2). 241-246. https://doi.org/10.5336/sportsci.2020-76411
Sarı, E. & Sarı, B. (2020). Kriz zamanlarında eğitim yönetimi: Covid-19 örneği. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(2), 49-63.
Saraç, Y. (2021). The impact of online education during COVID-19 Pandemic in Turkish higher education. https://www.aa.com.tr/en/analysis/analysis-the-impact-of-online-education-during-covid-19-pandemic-in-turkish-higher-education/2163525, Erişim Tarihi: 22.06.2021.
Shen, H., Fu, M., Pan, H., Yu, Z., & Chen, Y. (2020). The impact of the COVID-19 pandemic on firm performance. Emerging Markets Finance and Trade, 56(10), 2213-2230. https://doi.org/10.1080/1540496X.2020.178 5863
Siche, R. (2020). What is the impact of COVID-19 disease on agriculture? Scientia Agropecuaria, 11(1), 3-6. http://orcid.org/0000-0003-3500-4928
Sun, L., Tang, Y., & Zuo, W. (2020). Coronavirus pushes education online. Nature Materials, 19(6), 687-687. https://doi.org/10.1038/s41563-020-0678-8.
Şanlı, O. (2020). Keynesyen model bağlamında Covid-19 pandeminin küresel ekonomiye muhtemel etkileri abd ve çin ekonomileri üzerine bir araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 597-634.
Talidong, K. J. B., & Toquero, C. M. D. (2020). Philippine teachers’ practices to deal with anxiety amid COVID-19. Journal of Loss and Trauma, 25(6-7), 573-579. https://doi.org/10.1080/15325024.2020.1759225
TC. Sağlık Bakanlığı (2020). COVID-19 (SARS-Cov-2 enfeksiyonu) https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/39551/0/covid-19rehberigenelbilgi lerepidemiyolojivetanipdf.pdf, Erişim Tarihi: 11.06.2021
TEDMEM (2020). 2020 Eğitim Değerlendirme Raporu. https://tedmem.org/ download/2020-egitim-degerlendirme-raporu?wpdmdl=3644&refresh= 60dbc5b82eef11625015736, Erişim Tarihi: 25.06.2021
Tee, M.L., Tee, C.A, Anlacan,J. P., Aligam, K.K., Reyes , P.W., Kuruchittham, V., & Ho, R.C. (2020). Psychological impact of Covıd-19 pandemic in the Philippines, Journal of Affective Disorders, https://doi.org/ 10.1016/j.jad.2020.08.043
Telli-Yamamoto, G. & Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
Tengilimoğlu, D., Zekioğlu, A., Tosun, N., Işık, O., & Tengilimoğlu, O. (2021). Impacts of COVID-19 pandemic period on depression, anxiety and stress levels of the healthcare employees in Turkey. Legal Medicine, 48, 101811.
Tung, N. T., Cheng, P. C., Chi, K. H., Hsiao, T. C., Jones, T., BéruBé, K., ... & Chuang, H. C. (2021). Particulate matter and SARS-CoV-2: a possible model of COVID-19 transmission. Science of The Total Environment, 750, 141532. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020. 141532
Uçkaç, K. (2020). Sağlık meslek lisesi öğrencilerinde Covıd-19 pandemi sürecine bağlı uzaktan eğitimin öğrenci duygu ve davranışları üzerindeki etkileri. Sağlık Bilimlerinde Eğitim Dergisi, 3(1), 34-44.
Unal, M & Irez, T. (2021). Covid-19 disease, self-ısolation and physical ınactivity. Int J Sports Exerc Med,7(184). https://doi.org/10.23937/2469-5718/1510184
Üste, A. N., & Odabaş, A. (2021). İnsani güvenlik bağlamında COVID-19 pandemisi. Bilim ve İnovatif Teknolojiler Dergisi, Özel Sayı Küresel Siyaset: Türkiye’den Bakış, 102-117. https://doi.org/10.30546/2616-4418.bitd.2021.102
Ticaret Bakanlığı (2021). COVID 19’un etkileri, https://www.eticaret.gov.tr/istatistikler, Erişim tarihi: 25.06.2021
Yirci, R., & Karaköse, T. (2010). Democratic education policy and Turkish education system. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 1330–1334. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.12.329
Yirci, R., Karakose, T.,Uygun, H., & Ozdemir, T. Y. (2016). Turkish adaptation of the Mentorship Effectiveness Scale: A validity and reliability study. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12(4), 821-832. https://doi.org/10.12973/eurasia.2016.1440a
YÖK. (2021a). YÖK İstatistikleri, https://istatistik.yok.gov.tr/, Erişim tarihi: 20.06.2021
YÖK.(2021b). YÖK Dersleri. https://yokdersleri.yok.gov.tr/, Erişim tarihi: 20.06.2021
Zacher, H., & Rudolph, C. W. (2021). Individual differences and changes in subjective wellbeing during the early stages of the COVID-19 pandemic. American Psychologist, 76(1), 50-62. http://dx.doi.org/10. 1037/amp0000702
Zhao, Y. & Watterston, J. (2021). The changes we need: Education post COVID-19. J Educ Change 22, 3-12. https://doi.org/10.1007/s10833-021-09417-3