CUMHURİYET DÖNEMİ MÜZİK ALANINDA YABANCI UZMAN RAPORLARI

Osmanlı Devleti’nde başlayan reformlar, Türkiye Cumhuriyeti döneminde de devam etmiş, siyasal gelişmelerin yanı sıra kültürel gelişmelere de neden olmuştur. Cumhuriyet Döneminde, toplumsal ve kültürel alanda yaşanan değişimlerin en önemlilerinden biri de müzik alanında gerçekleşmiştir. 1930’lu yıllara damgasını vuran Musiki İnkılâbı/Müzik Devrimi’nin en büyük hedefi ise bu noktada Klasik Türk Müziği’nin evrensel boyutlarda bir müzik türü haline gelmesi ile çoksesli müziğin Türk halkına benimsetilmeye çalışılması olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada, Cumhuriyet’in ilk yıllarında, müzik alanındaki yabancı uzman raporları incelenmiştir. 1930-1940 yılları arası Türkiye’ye müzik alanında uzmanlar davet edilerek raporlar alınmıştır. Bu uzmanlar, Cumhuriyet dönemi müzik yaşamı ve eğitiminin biçimlendirilip yönlendirilmesi, gelişmesi, ulusal ve modern müziğin yaratılması sürecinde önemli roller üstlenmişlerdir. Yabancı uzmanlar raporlarında; çağdaş müzik eğitim kurumlarının kurulurken nelere dikkat edilmesi gerektiği, Türk müzik eğitimcisi ve sanatçısının nasıl yetiştirileceği, çağdaş Türk müzik yaşamının gelişmesi yönündeki fikirleriyle yol gösterici olmuş, tüm bu süreçler içinde milli değerlerden beslenerek evrensel değerlere ulaşılması gerektiğini vurgulamışlardır.

Anahtar Kelimeler:

Yabancı Uzman Raporları, Müzik, Cumhuriyet Dönemi.

Foreıgn Expert Reports In The Fıeld Of Musıc Durıng The Republıcan Era

Reforms, initiatives started during the Ottoman period proceeded in the Republican era and caused the political improvements beside the cultural. In this era, one of the most important improvements in social and cultural arena has seemed related to the topic of music. In this study, the reports on music prepared by the foreign experts in the earliest years of the Republican period have been analysed. These experts have assumed the important responsibilities to shape and to direct the musical life and education in the Republican era. These foreign experts indicated a definite path by emphasizing what is to be considered while establishing the contemporary music education institutions, how is to be educated the music educators and musical artists, how is to be improved the contemporary musical life and they have drawn attention to do needs to reach the universal values while feeding those processes with the national values.

Keywords:

Foreign Expert Reports, Music, Republican Era.,

PDF

___

Akdağ, Ö. (2008). “Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Eğitim Alanında Yabancı Uzman İstihdamı (1923-40)”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S:1 (1), s. 45-77. Akkutay, Ü. (1996). Milli Eğitimde Yabancı Uzman Görüşler. Ankara: Avni Akyol Kültür ve Eğitim Ümit Vakfı Yayınları. Black, C.E. (1989). Çağdaşlaşmanın İtici Güçleri. Çev. M.F. Gümüş. Ankara: Verso Yayıncılık. Bartok, B. (1991). Küçük Asya’dan Türk Halk Musikisi. Çev. Bülent Aksoy. İstanbul: Pan Yayıncılık. Dursunoğlu, C. (1966). Ankara Devlet Konservatuvarı 30. Yıl, İki Anı: Müzik Devrimimizde İki Merhale. Ankara:Şark Matbaası, Ege, H. (1948). Musikicilerimiz. Bursa: Uygun Yayınevi. Ekizceli, A. (2006). Yabancı Uzmanların Türk Eğitim Sistemi Hakkında Verdikleri Raporlar (1924-1960) Üzerine Bir Analiz. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Van. Ergün, M. (1997). Atatürk Dönemi Türk Eğitimi. Ankara: Ocak Yayınları. Gökyay, Ş. O. (1941). Devlet Konservatuvarı Tarihçesi. Ankara: Maarif Matbaası. Güvenç, B. (1997) Kültürün ABC’si. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Halıcı, Ş. (2009). Ankara Devlet Konservatuvarı’nın Kuruluşu: Porf. Carl Ebert Raporları.Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını. Hindemith, P. (1983). Türk Küğ Yaşamının Kalkınması İçin Öneriler. Çev. Gültekin Oransay. İzmir: Küğ Yayıncılık.
Mardin, Ş. (2007). Türk Modernleşmesi Makaleler 4. İstanbul: İletişim Yayınları. Oransay, G. (1985). Atatürk İle Küğ. İzmir: Küğ Yayıncılık. Öztürk, O.M. (2009). Türkiye’de Müzik Olgusunun “Müzik” Olarak Anlaşılmasında Ve Eğitim Alanındaki Önyargıların Aşılmasında Bütüncül Yaklaşım Gerekliliği Üzerine Tespit Ve Öneriler. 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu. Samsun. Paçacı, G. (1999). Cumhuriyetin Sesli Serüveni - Cumhuriyetin Sesleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Saydam, A. (1997). Ünlü Müzisyenler Yaşamları Yapıtları, Arkadaş Yayıncılık, Ankara. Saygun, A. A. (1976). Bela Bartok’s Folk Music Research in Turkey. Yayına Hazırlayan: Laslo Vikar. Budapeşte: Akademia Kiado. Spatar, H.M. (1998). “Ankara Bartok’u İstememişti”, Cumhuriyet Dergisi, S: 653, s. 4-6. Turhan, M. (1964). Maarifimizin Ana Davaları ve Bazı Hal Çareleri.
İstanbul: Bedir Yayınevi. Uçan, A. (1997). Müzik Eğitim. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları. Uçan, A. (2005). Türk Müzik Kültürü. Ankara: Evrensel Müzik Evi. Yavuz, E.D. (2013). Hindemith Raproları. Yayına Hazırlayan: Şefik Karamankaptan. Ankara: SCA Müzik Vakfı Yayınları. Hindemith Raporu. (1936). (www.cevadmemduhaltar.com /paulhindemith.html) adresinden 30.10.2013 tarihinde alındı. Marx Raporu. (1932). (www.cevadmemduhaltar.com /marx-raporununozeti.html). adresinden 1. 09. 2013 tarihinde alındı. Schmeidel Raporu. (1935). (www.cevadmemduhaltar.com /Schmeidelraporu.html). adresinden 2.11.2013 tarihinde alındı. Zuckmayer Raporu (1947). (www.cevadmemduhaltar.com/zukmayerraporu.html). adresinden 10.11.2013 tarihinde alındı.