Çin Topraklarındaki Bazı Türk Soylularının Kurganları (VII.-VIII. Yüzyıl)

İslamiyet öncesi Türk kültür tarihinin aydınlatılması yolunda, Türk hükümdarlarının kurganlarının Çin yıllıklarından taranması çalışmamızın devamı sayılan bu makalemizde Göktürk dönemi sayılan VII-VIII. Yüzyıllarda yaşamış ve her hangi bir sebeple bu topraklarda ölmüş olan Türk soylularının kurganlarının yerlerini tespit etmeye çalıştık. Bunun yanı sıra Türk soylularına ait bulunmuş arkeolojik verileri de ekledik. Bu kurganları araştırırken Çin ve Türk tarihinin ne kadar iç içe geçmiş olduğu Tang hanedanlığı kurucu imparatorlarının Türklerle kurduğu akrabalık ilişkilerine de göz attık. İlim dünyasında bir ilk olan bu makale ile Türk tarihinin bir bölümünü aydınlatılmasını amaçladık.

The Kurgans of Some Turkish Nobles in Chinese Territory (7-8 th Centuries)

In this article, which is in character of continuation of our other work about the kurgans of Turkish ruler, we tried to confirm the places of the kurgans belong to Turkish nobles whoever died in Chinese territory at 7-8th centuries. Moreover we added some archaeological data about these Turkish nobles. Why working on these kurgans we saw the depth of the connection between the both Chinese and Turkish histories. So we touched on the relationship of T’ang Dynasty with the Turks too. By this article, which is the initial one about the mention subject, we aimed the clarification of the part of the Turkish history.

___

  • CTS, (Chiu Tang Shu), Eski T’ang Kitabı, 945 yılında Liu Hsü tarafından yazılmıştır. 200 ciltten oluşan eserin 194. bölümü Göktürklerle ilgilidir. Eserin 1985 Taipei baskısı kullanılmıştır.
  • TFYK, (Ts’e-fu Yuan-kui), 1005-1013 yılları arasında Wang Ch’in-jo başkanlığında bir heyet tarafından yazılmış olan eser ansiklopedik bir özellik taşır. Yaklaşık bin yıllık bir tarih dönemine ait vesikalar çeşitli konulara göre düzenlenerek tasnif edilmiştir. Eserin 1981 Chung-hua Shu-chü yayınevi Taipei baskısı kullanılmıştır.
  • BAYKUZU 2002 T.D. Baykuzu, “V. Yüzyılda Çin’de Kurulan Bir Hun Devleti: Kuzey Liang” TÜRKLER, Ankara, Cild I, 758-762
  • BAYKUZU 2003 T. D. Baykuzu, IV. Yüzyılda Çin’de Kurulan İki Hun Devleti: İlk Chao ve Sonraki Chao, (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul.
  • ÇANDARLIOĞLU 2003 G. Çandarlıoğlu, Uygur Devletleri Tarihi, TDAV, İstanbul.
  • DONUK 1988 A. Donuk, Eski Türk Devletlerinde İdari Askeri Unvan ve Terimler, TDAV, İstanbul.
  • EBERHARD 1987 W. Eberhard, Çin Tarihi, Ankara.
  • EBERHARD 1996 W. Eberhard, Çin’in Şimal Komşuları, TTK, Ankara.
  • GOLDEN 2002 P.B. Golden, Türk Halkları Tarihine Giriş, Ankara.
  • GUMİLÖV 1999 L.N.Gumilöv, Eski Türkler, İstanbul.
  • HANEDA 1913 Toru Haneda, “The Funeral Inscription for a Princess of Eastern Tujue” TOYU GAHUKO, 3:1. 1913/2/13, 149-150.
  • KÖYMEN 1944 M.A. Köymen, “Hsiung-nu’ların Tuku ( T’u-Ko) Kabilesi” DTCFD, I,58-
  • OSAWA 2002 Takashi Osawa, “Batı Göktürk Kağanlığındaki Aşinaslı Bir Kağanın Şeceresine Ait Bir Kaynak” TÜRKLER, Ankara, Cilt II, 79-88.
  • SALMAN 1998 H. Salman, Türgişler, Ankara, TKB.
  • TAŞAĞIL 1999 A. Taşağıl, Göktürkler II, TTK, Ankara.
  • TAŞAĞIL 2004a A. Taşağıl, Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları, TTK, Ankara.
  • TAŞAĞIL 2004b A. Taşağıl, Göktürkler III, Ankara.
  • WANG Po CH’İ Hsiao-shan, 1995 Ssu-ch’ou chih Lu Tsao-yüan shih-jen Yen-chiu, (İpek Yolundaki Bozkırlarda Taş Heykel Araştırmaları) Hsin-chiang People’s Publishing House, 103-185.