1931 MATBUAT KANUNU'NDAKİ DEĞİŞİKLİKLER ÜZERİNE KRONOLOJİK BİR DEĞERLENDİRME: BASIN HÜRRİYETİ BAĞLAMINDA MECLİS TARTIŞMALARI VE BASINDAKİ YANKILAR

Toplumların haber alma ihtiyacını karşılayan basın, zamanla haber ve fikir iletişimi aracı haline dönüşmüş, vatandaşın sözcüsü haline gelmiştir. Denetim ve eleştiri gücüyle basın, siyasal gelişmelerin dışında kalamamıştır. Basın özgürlüğünün bir çeşit düşünce özgürlüğü, düşüncelerin yazı yoluyla kamuoyuna ifadesi olması, hürriyetleri somutlaştırmak noktasında siyasi iktidarlara sorumluluk vermiştir. Ancak basının siyasi iktidarları eleştirmesi, basın ve siyasi iktidarlar arasında bir mücadele başlatmış; bu mücadele sonucu siyasi iktidar basını kısıtlayıcı tedbirler almaya çalışırken, iktidar karşıtları da basının özgürlüğünü sağlamaya gayret etmiştir. Çalışmamızın konusunu da, basında çok partili hayata geçiş sürecinde 1946 seçimleri sonrası başlayan ve demokratik hayata uygun yasa değişiklikleri içinde TBMM gündemine gelen 1931 tarihli Matbuat Kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesi ile ilgili kanun değişikliği, bu konuda yapılan müzakereler ve bu müzakereler sonrası yasalaşan Matbuat Kanunundaki değişikliklerin günün basınına nasıl yansıdığı oluşturmaktadır.

A Chronological Evaluation on the Changes in 1931 Matbuat Law: Parliament Discussions in the Context of Freedom of the Press and their Reflections in the Press

The press, meeting the needs of the community to get news, became both information and idea communication tool in time, and became a spokesperson for the citizens. The press, with its control and criticism power, could not stay out of the political development. Because the press was the public expression of freedom of expression through writing, it gave responsibility to embody freedom of political power in this respect. However, that the press criticized the political power started a conflict between the press and the political powers, and as a result of this fight, while the political power was trying to take restrictive measures against the press, power opponents tried to ensure the freedom of it. The subject of our study is the change in the law in accordance with the amendments of some of the agents of Matbuat Law dated 1931 which started after the 1946 elections in the transition of multi-party life and came to the agenda of T.N.A with suitable law amendments for democratic life, the negotiations on these issues and how the amendments of Matbuat Law, which were enacted after these negotiations, reflect to the day of the press.

PDF

___

a. Resmi Yayınlar Resmi Gazete, Sa: 6416, 24 Eylül 1946. TBMM Tutanak Dergisi, 14,15,16,17,18. Birleşim, C.I, D:VIII, 14-20 Eylül 1946. TBMM Tutanak Dergisi, 1. Birleşim, C.18, D:1, 1 Mart 1922. b. Gazeteler Akşam (İstanbul1946) Cumhuriyet (İstanbul 1946) Tanin (İstanbul 1946) Tasvir (İstanbul 1946) Ulus (Ankara 1946) Yeni Türkiye (İstanbul 1946) c. Kitap ve Makaleler
Altun 2006 Abdürrezzak Altun, Türk Basınının Değişen Yüzü, Başbakanlık Basın ve Yayın Enformasyon Genel Müd., Ankara.
Aybars 1995 Ergün Aybars, İstiklal Mahkemeleri, İleri Yay., İzmir.
Bakan ve Özdemir 2013Baykal 1990 H. Bakan ve S. Özdemir, Türkiyede 1946-1960 Dönemiİktidar-Muhalefet İlişkileri: Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Demokrat Partiye (DP) Karşı, C.Ü. İktisadi İdari Bilimler Dergisi, C: 14, Sa: 1.
Baykal 1990 Hülya Baykal, Türk Basın Tarihi (1831-1923), Afa Yay.,İstanbul.
Bozdağ 1992 İsmet Bozdağ, Dünyada ve Türkiyede Basın İstibdadı, Emre Yay., İstanbul.
Demirel 2007 Fatmagül Demirel, II. Abdülhamit Döneminde Sansür, Bağlam Yay., İstanbul
Danışman 1982 Ahmet Danışman, Basının Özgürlüğünün Sağlanması Önlemleri, BYYO Yay., Ankara.
Ertuğ 1970 Hasan Refik Ertuğ, Basın ve Yayın Hareketleri Tarihi, Yenilik Basımevi, İstanbul.
Gerçek (y.y.) Selim Nüzhet Gerçek, Türk Matbuatı, Der: Ali Birinci, Gezgin Yay., Ankara.
Gürkan 1998 Nilgün Gürkan, Türkiyede Demokrasiye Geçişte Basın (1945- 1950), İletişim Yay., İstanbul.
Güz 1993 Nurettin Güz, Serbest Cumhuriyet Fırkası Sonrası Basında Muhalefet ve 1931 Matbuat Kanunu, G.Ü. İletişim Fak. Yay., Ankara.
İrtem 1999 S. Kani İrtem, Abdülhamit Devrinde Hafiyelik ve Sansür, Temel Yay., İstanbul.
Kabacalı 1994 Alpay Kabacalı, Türk Basınında Demokrasi, Kültür Bak. Yay., Ankara.
Karpat 2010 Kemal Karpat, Türk Demokrasi Tarihi, Timaş Yay., İstanbul.Kayış ve Hürkan 2012 Nuri Kayış - Serhat Hürkan, Sansürsüz Sansür Tarihi (1795-2011), Sinemis Yay., Ankara.
Sarınay 2004 Yusuf Sarınay, Tek Parti Dönemi Türk Siyasal Rejimi, 80. Yılında Türkiye Cumhuriyeti ve Demokrasi, Hacettepe Ü. Yay.,Ankara.
Şahhüseyinoğlu 2005 H. Nedim Şahhüseyinoğlu, Dünden Bugüne Düşünceye veBasına Sansür, Paragraf Yay., Ankara.
Yazıcı 1983 Nesimi Yazıcı, Takvim-i Vekayi, Gazi Üniversitesi Yay.,Ankara.