II. Meşrutiyet Döneminde İttihat ve Terakki Muhalifi Bir Gazete: Sada-yı Millet

II. Meşrutiyet döneminde Osmanlı ülkesinde çok sayıda yeni gazete ve dergi yayınlanmaya başlamıştır. Ancak çok az sayıda gazete, iktidar partisi İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne muhalefet edebilmiştir. II. Meşrutiyet döneminde İttihat ve Terakki’ye karşı muhalefet eden gazeteler arasında Sada-yı Millet (Milletin Sesi) de bulunuyordu. Gazete, İstanbul milletvekili P. Kozmidi Efendi tarafından çıkarılmaktaydı. Sada-yı Millet, Osmanlı ulusları arasında uzlaşmanın sağlanmasını hedefledi. Gazete özellikle Türk ve Rum cemaatleri arasındaki yanlış anlaşılmaların ortadan kalkması için makale ve haberler yayınladı. Ayrıca İttihatçıların politikalarına karşı eleştirilerde bulundu. Sada-yı Millet’in yayınlarından rahatsız olan İttihatçı gazeteler, onu “Yunan” çıkarlarına hizmet etmekle suçladılar. Daha sonra gazetenin başyazarı olan Ahmet Samim Bey 9 Haziran 1910 tarihinde öldürüldü ve gazete yayınına son verdi. Bu makale Sada-yı Millet gazetesinin nasıl bir yayın çizgisine sahip olduğunu ele almaktadır

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Basını, Sada-yı Millet, İttihat ve Terakki Cemiyeti, Ahmet Samim Bey, II. Meşrutiyet Dönemi.

PDF

___

KAYNAKLAR
– Başbakanlık Osmanlı Arşivi
Dâhiliye Nezareti Muhaberat-ı Umumiye İdaresi (BOA-DH. MUİ), 38-1/52.
BOA-DH. EUM. THR, 38/63; 37/22; 11/18.
Babıâli Evrak Odası (BOA-BEO)”, 3679/275919; 3671/275290.
– Süreli Yayınlar
Balkan
Cidâl
Hilâl
Rumili
Sada-yı Millet
Servet-i Fünûn
Tanin
Tasvir-i Efkâr
-
– Kitap ve Makaleler
Ahmad 1995 Feroz Ahmad, İttihat ve Terakki 1908-1914, Kaynak Yayınları, İstanbul.
Akşin 2001 Sina Akşin, Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, İmge Kitabevi, Ankara.
Alkan 1988, Mehmet Ö. Alkan, “Düşünce Tarihimizde Önemli Bir İsim Baha Tevfik”, Tarih ve Toplum, IX/52, s.41-49.
Hastaş 2012 Mehmet T. Hastaş, Ahmet Samim II. Meşrutiyet’te Muhalif Bir Gazeteci, İletişim Yayıncılık, İstanbul.
Kansu 1995 Aykut Kansu, 1908 Devrimi, İletişim Yayıncılık, İstanbul.
Kansu 2000 Aykut Kansu, Politics in Post-Revolutionary Turkey, 1908-1913, Leiden, Brill.
Kerimoğlu 2009 Hasan Taner Kerimoğlu, “II. Meşrutiyet Döneminde Genel Haklar Savunusu Yapan Bir Gazete: Hukuk-ı Umumiye”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, S. 18-19, s.21-38.
Kocabaşoğlu 2010 Uygur Kocabaşoğlu, “Hürriyet”i Beklerken İkinci Meşrutiyet Basını, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Şen 2009 Cafer Şen, “Fecr-i Âti Encümeni Edebiyatı”, Turkish Studies, Volume 4 /I-II, s.1333-1426.
Yalçın 2000 Hüseyin Cahit Yalçın, Siyasal Anılar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.