Mufassal Tahrir Defterlerindeki Adların Önemine Bazı Örnekler

Osmanlı' da insan gücü temel faktörlerden biri olduğundan vergi toplama amacıyla tapu tahrir defterlerine kaydedilen ve bu yolla bize intikal eden iş yapmaya muktedir er kişilerin adları ad bilimi (onomastik) çalışmaları için son derece zengin bir veri tabanı oluşturmaya zemin sayılabilirler. Bu makalede tapu tahrir defterlerindeki kişi adlarının (anthroponym) çeşitliliğine dikkat çekilmiş ve etnik, dini, sosyal statü ve sosyo-ekonomik yansımaları incelenmiştir. Bilhassa kişi adları üzerinde çalışma yapacak araştırmacıların dikkat etmeleri gereken hususlar üzerinde durulmuş ve tarafsız bir çalışma yapmanın gerekliliği vurgulanmıştır. Aslında tapu tahrir defterlerindeki kişi adları üzerinde yapılacak çalışmalar bu makalede de işaret edildiği gibi son derece renkli etnik ve dini bir mozaiğe sahip olan Osmanlı Imparatorluğu 'nda ve bilhassa insanların huzur içinde yaşadıkları dönemlerde dini ve kültürel etkileşimin kaçınılmaz olduğunu sergiliyecektir.

Anahtar Kelimeler:

Tapu Tahrir Defterleri, Ad Bilimi (Onomastik), Kişi Adları, Osmanlı İmparatorluğu

Some Pointers on the Importance of Personal Names in the Gttoman Detailed Cadastral Registers

This paper represents the importance of personal names (anthroponomy) as they appear in the OUoman detailed cadastral registers and some pointers for the researchers in onomastics. As man power was one of the basic factors for the OUomans, they recorded the names of every adult male capable of doing work as a tax payer regardless of his religion and race. Therefore, an extremely rich data of the personal names has been preserved through these registers. In this article the importance and the variety of these personal names have been pointed out, and their ethno-religious and socio-economic identities are scrutinized. Researchers in onomastics should pay specijic attention to this type of analysis and make every attempt to be impartial in their study of these names. In fact such studies will demonstrate, as it is also emphasized in this article, that the subjects of a multicultural and multi-religious society such as that of Ottornan Empire could not avoid social and c~ltural interaction so long they lived in peace and serenity.

Keywords:

Detailed Cadastral Registers, Onomastic, Anthroponym, Ottoman Empire,

PDF

___

BOA,Amid Defteri, No. 64
BOA, Basra Defteri, No. 282
BOA, Kengiri Defteri, No. 100
Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) Kuyud-i Kadime Arşivi, Basra Defteri, No. 94
TKGM Kuyud-i Kadime Arşivi, Kengiri Kengiri Vakıf Defteri No. 578
TKGM Kuyud-i Kadime Arşivi, Kengiri Defteri, No. 81
TKGM Kuyud-i Kadime Arşivi, Trablusşam Defteri, No. 203; No. 84
TKGM Kuyud-i Kadime Arşivi, Şehrizol Defteri, No. 351
TKGM Kuyud-i Kadime Arşivi, Kırşehir Sancağı Defteri, TD No. 139
TKGM, Kuyud-i kadime Arşivi, Kırşehir Tapu Tahrir Defteri, No. 139
TKGM Kuyud-i Kadime Arşivi, Erbil Defteri, No. 69
Adjarian, Dictionary of Armenian Personal Names, 5 cilt, Erevan 1942, cilt II
Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, Ankara 1992
Doğan Aslıhan, Tapu Kadastro Kuyud-i Kadime Arşivi Mufassal, İcmal, Evkaf ve Derdest Defterlerinin Toplu Kataloğu, Ankara 1993
Doğru Halime, XV. ve XVI. Yüzyılda Sivrihisar Nahiyesi, Ankara 1997
Göyünç Nejat, XVI. Yüzyılda Mardin Sancağı, İstanbul 1969
İnalcık Halil, Hicri 835 Tarihli Suret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, Ankara 1954
İlhan M. Mehdi, Amid (Diyarbakır): 1518 Tarihli Defter-i Mufassal, Ankara 2000
Miroğlu İsmet, Kemah Sancağı ve Erzincan Kazası (1520-1566), Ankara 1990
Yinanç-M. Elibüyük, Maraş Tahrir Defteri, A. Ü. OTAM Yayını No. 1, Ankara 1988
Yinanç R. -M. Elibüyük, Kanuni Devri Malatya Tahrir Defteri (1560), Ankara 1983