Kafkasya’ya (1916-1917) Osmanlı istihbaratının yayımladığı bir rapor

Kafkasya olarak adlandırılan bölge günümüzde olduğu gibi tarih boyunca da son derece önemli bir alan olmuştur. İlk kez 19.yy başlarında “Kafkasya” bir bölge adı olarak kullanılmaya başlamıştır. Karadeniz ve Hazar Denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asya’nın sınırında bulunan bir bölgedir. Kafkas bölgesi siyasal olarak Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Jeopolitik açıdan da özellikle çevre ülkeleri açısından oldukça önemli bir yerdir. Rapor Osmanlı “Dragon Alayının” Mülazımı olarak görev yapan Alman Hert

Anahtar Kelimeler:

Kafkasya Bölgesi, Harbiye Nezareti, Karargâh-ı Umumi

A Report Published by the Ottoman Intelligence About the Caucasus (1916-1917)

The region called the Caucasus has been a significant area throughout history as in nowadays. “The Caucasus” name was firstly used in the beginning of the 19th century. This region is near the Black Sea and Caspian Sea and in the borders of both Europe and Asia. The Caucasus is politically divided into two as Northern Caucasus and Southern Caucasus. Geopolitically the area is important because of the neighbor states

Keywords:

Kafkasya Bölgesi, Harbiye Nezareti, Karargâh-ı Umumi İstihbarat Şubesi I.Dünya Savaşı ve Kafkasya, Kafkasya Ahvali, İstihbarat Şubesi,

PDF

___

Kafkasya Ahvaline Dair Rapor”, Karargâh-ı Umumi İstihbarat Şubesi, Dersaadet Matbaa-yı Askeriye, 1334 (1918),T.B.M.M. Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı, T.B.M.M. Kütüphanesi, Eser:1339, No:197.103.653.
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı, Osmanlı Devleti ile Azerbaycan Türk Hanlıkları Arasındaki Münasebetlere Dair Arşiv Belgeleri, I (1578-1914), Yay. No:4, Ankara, 1992. Basılı Kaynaklar
ALLEN, W.E.D., Kafkas Harekatı 1828-1921 Türk-Kafkas Sınırındaki Harplerin Tarihi, Gnkur. Basımevi, Ankara, 1966.
ARMAOĞLU, Fahir, 20.yy Siyasi Tarihi, Alkım Yayınevi, İstanbul, 2012.
AYDIN Mustafa, Üç Büyük Gücün Çatışma Alanı Kafkaslar, Gökkubbe Yayınları, İstanbul, 2005.
BERKOK, İsmail, Tarihte Kafkasya, İstanbul Matbaası, İstanbul, 1958.
Bİ, Mahmut, Kafkas Tarihi, Berikan Yayınevi, Ankara, 2011.
ÇOLAK, Mustafa, Alman İmparatorluğunun Doğu Siyaseti Çerçevesinde Kafkasya Politikası (1914-1918), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2006.
DURSUN, Davut, “Kafkasya” (Fiziki ve Beşeri Coğrafya), TDV İslam Ansiklopedisi, c.24, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2001.
GÜMÜŞ, Musa, “Mehmed Sadık Paşa (Michal Czajkowski) ve Osmanlı Devleti’nde Kazak Süvari Alayı”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 5/3, Summer, 2010.
GÜNEŞ, Gönül, “Teşkilatı-ı Mahsusa ve I. Dünya Savaşı Sırasındaki Faaliyetleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: XXIX,, 2013, sayı:85, s.114-115
KEMALOĞLI, Muhammed, “Kafkasya Tarihi, Geçmişi Etnik ve Dini Yapısı, Terekeme (Karapapah) Türkleri”, Akademik Bakış Dergisi, sayı:32, 2012.
KOCABAŞ, Süleyman, Tarihimizin En Büyük Dramı Sarıkamış Faciası Aralık 1914, Vatan Yayınları, Kayseri, 2007.
KOCABAŞ, Süleyman, Tarihte Türkler ve Almanlar Pangermenizm’in Şark’a Doğru Politikası, Vatan Yayınları, İstanbul, 1988.
KURAT, Akdes Nimet, Türkiye ve Rusya, XVIII. Yüzyılın Sonundan Kurtuluş Savaşına Kadar Türk-Rus İlişkileri (1789-1919), Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara,1970.
MUHAMMEDOĞLU, Aliyev Salih, “Kafkasya” (Tarih), TDV İslam Ansiklopedisi, c.24, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2001.
ORAT, Jülide Akyüz, ARSLAN Nebahat Oran ve TANRIVERDİ Mustafa, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kafkas Göçleri (1828-1943), Kafkas Üniversitesi, Kars, 2011.
SAYDAM, Abdullah, Kırım ve Kafkas Göçleri, (1856-1876), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1997.
TUNALI, Ayten Can, Tanzimat Döneminde Osmanlı Kara Ordusunda Yapılanma (1838-1876), (Basılmamış Doktora tezi), Ankara, 2003.
TUNAYA, Tarık Zafer, Türkiye’de Siyasal Partiler, Cilt:1, II. Meşrutiyet Dönemi, İstanbul,1988.
ÜNAL, Uğur, “Askeri Salnamelerin Tarih Araştırmalarındaki Yeri”, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Journal of the Institute of Social Sciences 2, 2008.
YILDIRIM, Fuat, Birinci Dünya Savaşı’nda Kafkasya’da Türk-Alman Rekabeti, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2001.
YILDIZ, Muharrem, Dünden Bugüne Kafkasya, Yitik Hazine Yayınları, İstanbul, 2006.
YILMAZ, Reha, “Kafkasya da Çözülemeyen Kördüğüm: Dağlık Karabağ Sorunu”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi 2(1).
YILMAZÇELİK, İbrahim, ERTÜRK Yaşar, “XIX ve XX. yy’da Türkiye’nin Kafkasya Politikası”, Genelkurmay ATASE Sekizinci Tarih Semineri, Ekim 2001.