Eski Asur şehir devletinin ticari tekelleşme politikası

Mezopotamya ve İran coğrafyasının Anadolu ve Kuzey Suriye’ye açılan kapısı olan antik Asur kenti bölgesinde stratejik bir coğrafî konuma sahipti. Kentlerinin bu öneminin farkında olan Eski Asur şehir devletinin ilk bağımsız yöneticileri Asur’u bir ticarî merkez haline getirmek için bazı önemli girişimlerde bulunarak çevre bölgelerin tüccarlarını kendi ülkelerine çekmeye çalışmışlardır. Fakat Asurlu yöneticilerin ana hedeflerinden biri, ticaretin odak noktası olan Anadolu’daki Asur kolonilerine diğer çevre ülkelerin tüccarlarını sokmamaktı. Bu amaçla alınan sıkı tedbirlerle, özellikle Merkez Anadolu şehirlerinde yürütülen ticarette tekelleşmeyi büyük ölçüde başarmışlardır. Kültepe metinlerinde diğer çevre ülkelerin tüccarlarına yapılan az sayıda atıf bulunmakla birlikte, bunların Anadolu’da, özellikle ticaretin temel malları olan kalay ve kumaş ticaretinde kayda değer bir etkinlikleri gözlenmemektedir. Diğer taraftan, bazı metinlerden anlaşıldığına göre, Asurlu tüccarlar, muhtemelen Ege kıyılarından Batı Anadolu’ya yakın birkaç önemli ticarî merkeze gelen ‘yabancı’ tüccarlarla ticarî ilişkiler kurmuşlar ve altın ya da gümüş karşılığında bu yabancı tüccarlara başta bakır ve kalay olmak üzere ticarî mal satmışlardır

Anahtar Kelimeler:

Eski Asur ticareti, ticarî tekelleşme, yabancı tüccarlar, ticarî sınırlar

The Commercial Monopoly Policy of the Old Assyrian City State

Because of its feature as being a gate opening from Mesopotamian and Iranian territory to Anatolia and Northern Syria, ancient Assur had a strategic geographical position in its region. Being aware of the importance of their city, some of the first rulers of the Assur city state tried to attract the traders of peripheral regions to the city by taking some important attempts to render Assur as a center of commerce. However, one of the main goals of the Assyrian rulers was to prevent the traders of neighboring countries from penetrating to the Assyrian colonies in Anatolia which was the focus of the Assyrian trade. By taking tight measures for this purpose, they achieved, to a large extend, the monopolization in trade which was carried out especially in central Anatolia. Although there were some references to the other neighboring traders in Kültepe texts, any of their significant activities is not observed especially in trade of tin or textile, the main goods of the Assyrian trade. On the other hand, as it is understood from some texts, Assyrian traders got in contact with ‘foreign’ traders who came most probably from the Aegean Coast to some of the important trade centers located in the near territory to the Western Anatolia, and they sold them commercial goods, mainly copper and tin, in return for precious metals such as gold and silver

Keywords:

Old Assyrian Trade, commercial monopoly, foreign traders, commercial borders,

PDF

___

Barjamovic 2011 G. Barjamovic, A Historical Geography of Anatolia in the Old Assyrian Colony Period, Castern Niebuhr Institute Publication 38, Copenhagen.
Baryamovic-Hertel-Larsen 2012. G. Barjamovic-T. Hertel-M. T. Larsen, Ups and Downs at Kanesh, Old Assyrian Archives Studies 5, Leiden.
Bayram 2000 S. Bayram, “ina nadim ša naruā’im, ArAn 4, s. 29-48. Çeçen-Hecker 1995
S. Çeçen-K. Hecker, “ina mātika eblum. Zu einem neuen
Text zum Wegerecht”, ed. M. Dietrich ve O. Loretz, Vom Alten Orient zum Alten Testament-Festrschrift für Wolfram Freihern von Soden zum 85. (AOAT ), Münster, s. 31-41.
Dercksen 1996 J. G. Dercksen, The Old Assyrian Copper Trade in Anatolia, (PIHANS 75), İstanbul.
________ 2004 Old Assyrian Institutions, (MOS Studies 4), Leiden.
Erol 2012 H. Erol, “Bir Kültepe Metnine Göre Eski Asur Devrinde Subartu Bölgesi”, DTCFD, C. 52, S. 2, s. 119-130.
________ yayımda “ina aban Ušša ve ina aban Karahna”.
Günbattı 2008 “An Eponym List (KEL G) from Kültepe”, Altorientalische Forschungen 35-1, s. 103-132.
Hecker 1990 K. Hecker, “Hitit Çivi Yazısının Kökeni Hakkında”, Uluslararası 1. Hititoloji Kongresi Bildirileri Kitabı, s. 43-63.
Larsen 1976 M. T. Larsen, The Old Assyrian City-State and its Colonies, (Mesopotamia 4), Copenhagen.
________ 1987 “Commercial Networks in the Ancient Near East”, ed. M. Rowlands vd., Centre and Periphery in the Ancient World, Cambridge, s. 47-56.
Larsen - Moller 1991 M. T. Larsen-E. Moller, “Five Old Assyrian Texts”, Marchands, Diplomates et Empereurs, Études Sur la Civilisation Mésopotamienne Offertes à Paul Garelli, ed. D. Charpin ve F. Joann, ed. D. Charpin ve F. Joannès, Paris, s. 227-252.
Michel 2009 C. Michel, “The Old Assyrian Trade in the light of Recent Kültepe Archives”, CSMS Journal – Vol. 3, s. 71-82.
Sever 1990 H. Sever, “Yeni Kültepe Tabletlerinde Geçen ‘kīma awāt naruā’im’ Tabiri ve Değerlendirilmesi”, DTCFD, C. 34, S. 1-2, s. 251-365.
Şahoğlu 2005 V. Şahoğlu, “The Anatolian Trade Network and the Izmir Region during the Early Bronze Age”, Oxford Journal of Archaeology 24, s. 339-361.
Uzunalimoğlu 1993 A. Uzunalimoğlu, “Kārum’un II. Tabakasından Bir Grup Borç Mukavelesi” AMMY 1992, Ankara, s. 51-70.
Veenhof 1972 K. R. Veenhof, Aspects of Old Assyrian Trade and its Terminology, Leiden.
________ 1995 “In Accordance with the Words of the Stele: Evidence for Old Assyrian Legislation”, Chicago-Kent Law Review 70, s. 1717-1744.
________ 2003a The Old Assyrian List of Year Eponyms from Karum Kanish and its Chronological Implications, TTKY, 6-64, Ankara.
________ 2003b “Trade and Politics in Ancient Asur. Balancing of Public, Colonial and Entrepreneurial Interest”, Ed. C. Zaccagnini, Mercante e politica nel mond antico. (Saggi di storia antica 21), Roma, s. 69-118.
________ 2008 “Some Displaced Tablets from Kārum Kanesh (Kültepe), (kt 86/k 48, kt 86/k 204 and kt 91/k 539)”, Altorientalische Forschungen, s. 10-27.
________ 2010 “Ancient Assur: The City, its Traders, and its Commercial Network”, Journal of the Economic and Social History of the Orient 53 (2010) 39-82, s. 39-82.
Veenhof-Eidem 2008 K. R. Veenhof ve J. Eidem, Meosopotamia: The Old Assyrian Period, (OBO 160/5), Fribourg.
Wilhelm 1998 G. Wilhelm, The Hurrians, Almancadan İngilizceye çeviren D. L. Stein, Warminster.