İtalyan donanması'nın Çanakkale boğazı saldırısı'nda bir kahraman: Topçu Onbaşı Yusuf (Erdil)

İtalyanlar, milli birliklerini 1861 yılında İtalya Krallığının kurulması ile sağlamaları sonrasında, diğer Avrupalı büyük güçler gibi sömürgecilik politikası izlemişlerdir. Bu politika doğrultusunda da Kuzey Afrikadaki son Osmanlı egemenlik bölgesi olan Trablusgarpın ele geçirilmesi amacıyla Osmanlı İmparatorluğuna 29 Eylül 1911de savaş açmışlardır. Ancak İtalyan ordusu Trablusgarpta karşılaştığı beklenmedik direniş nedeniyle çıkmaza girmiştir. Bu sebeple İtalyanlar, üstün donanma güçleri vasıtasıyla çatışma alanını Adalar Denizine yayarak Osmanlı hükümetini barış masasına oturmak zorunda bırakmaya karar vermişler, bu karar doğrultusunda da 18 Nisan 1912de Çanakkale Boğazına saldırmışlardır. Fakat İtalyan donanmasının gerçekleştirdiği saldırı askeri açıdan felaketle sonuçlanmıştır. Bu makalede, İtalyan donanmasının Çanakkale Boğazı saldırısına karşı Orhaniye tabyasından yapılan savunma ortaya konulacak ve bu savunmanın etkili olmasına önemli bir katkı sağlayan Topçu Onbaşı Yusuf (Erdil), bilim dünyasına tanıtılacaktır.

Gunner corporal Yusuf (Erdil): a hero in the ıtalian naval attack against the Dardanelles strait

The Italians, after their national unity had been secured by the establishment of the Kingdom of Italy in 1861, pursued a colonial policy like the other Great Powers of Europe. The Italians, in the direction of colonial policy, declared war on the Ottoman Empire on September 29, 1911 to seize Tripoli which was the last Ottoman possession in North Africa. But the Italian army came to a deadlock in the face of unexpected resistance in Tripoli. Therefore Italians decided to force the Ottoman government to peace table by widening the conflict to Aegean Sea through the use of their vastly superior navy. In the direction of this decision, they attacked on the Dardanelles Strait on 18 April 1912. However Italian naval attack on the Strait ended in a disaster on military level. In this article, the defence of Orhaniye fort against the Italian naval attack will be analysed and Gunner Corporal Yusuf (Erdil) will be introduced to the scientific literature with his remarkable role in this defence.

PDF

___

I- Arşiv Belgeleri
A- Genelkurmay ATASE Daire Başkanlığı Arşivi (ATASE), Osmanlı-İtalyan Harbi Koleksiyonu (OİH) Belgeleri, Ankara.
K: 47, D: 221, F: 1-3.
K: 57, D: H-2, F: 1-38a.
K: 57, D: H-2, F: 1-44a.
K: 4, D: 19, F: 2-3, 2-3a, 2-4, 2-4a.
B- The National Archives (TNA), FO (Foreign Office) ve ADM (Admiralty) ve WO (War Office) Belgeleri, Londra, İngiltere.
FO 195/2393.
FO 195/2394.
ADM 116/1152.
ADM 116/1154.
WO 106/5991.
C- Erdil Ailesi Arşivi
Belge No: 1 (Ek-5).
Belge No: 2 (Ek-6).
Belge No: 3 (Ek-7).
II- Kitap ve Makaleler
ALİ HAYDAR EMİR, 1327-1328 Türkiya-İtalya Harbi Tarih-i Bahrisi, Bahriye Matbaası, İstanbul 1339 (1923).
BEEHLER, W. H., The History of the Italian-Turkish War: September 29, 1911 to October 18, 1912, Annapolis 1913.
Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi: Çanakkale Cephesi Harekâtı (Haziran 1914- 25 Nisan 1915), V. Cilt, I. Kitap, Genelkurmay Basım Evi, Ankara 1993.
Conways All the Worlds Fighting Ships, 1860-1905, Conway Maritime Press, London 1979.
Conways All the Worlds Fighting Ships, 1906-1921, Conway Maritime Press, London 1985.
ÇETİNER, Selahattin, Çanakkale Savaşı Üzerine Bir İnceleme, İstanbul b.t.y., ERENDİL, Muzaffer, Topçuluk Tarihi, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1988.
KARAKAŞ, Nuri, Askeri ve Siyasi Yönleriyle İtalyan Donanmasının Çanakkale Boğazı Harekâtı (18 Nisan 1912), Gazi Akademik Bakış, Cilt: 6, Sayı: 12, (Yaz 2013), s. 81-109.
KURTCEPHE, İsrafil, İtalyan Donanmasının Çanakkale Boğazını Geçme Teşebbüsleri, OTAM Dergisi, Yıl 1, Sayı 1, 1990, s. 299-312.
MILLER, Geoffrey, Straits: British Policy towards the Ottoman Empire and Origins of the Dardanelles Campaign, The University of Hull Press, Hull 1997.
ŞİMŞİR, Bilâl N., Ege Sorunu, Belgeler (1912-1913), Cilt I, 2. baskı, TTK yay., Ankara 1989.
TÜRK, Fahri, Türkiye İle Almanya Arasındaki Silah Ticareti 1871-1914, Krupp Firması, Mauser Tüfek Fabrikası, Alman Silah ve Cephane Fabrikaları, (çev. Fahri Türk), IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2012.
Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi: Osmanlı Devri, Osmanlı-İtalyan Harbi (1911-1912), Genelkurmay ATASE Başkanlığı Yayınları, Ankara 1981.
WILLMOTT, H. P., The Last Century of Sea Power, Vol. I: From Port Arthur to Chanak, 1892-1922, Indiana University Press, Bloomington & Indianapolis 2009.
WILSON, H. W., Zırh Devrinde Deniz Muharebeleri, 1850-1914, Cilt: I, (çev. Lütfi Çekiç), İkinci baskı, Kitap Yayınevi, İstanbul 2007.
III- Diğer Kaynaklar
Donanma (Mecmuası)
Resimli Kitab
Tanin
Eşref Erdil ile Yapılan Görüşme (15 Mart 2013).