19983

Emir Timur'un Fetihlerinde Haber Alma Teşkilatının Önemi

Dünyanın en büyük fatihlerinden biri olan Emir Timur yaşadığı dönemde neredeyse hiç durmadan ordusu ile fetihten fetihe koştu. Ancak O bu başarıları gerçekleştirirken tedbiri hiçbir zaman elden bırakmadı. İşte bu tedbirlerden en önemlisi olarak onun güçlü bir haber alma teşkilatı kurması idi. Bu amaçla Emir Timur dünyanın birçok yerine sufî, derviş, tüccar, müneccim, asker, sanatkâr pehlivan gibi çeşitli zümrelerden olan insanları casus olarak göndermişti. Bu casuslar da birçok ülkeyi dolaşarak, bu ülkelerin şehir, kasaba, yollar ve ileri gelenleri ile ilgili mühim hâdiseler hakkında bilgi toplayarak Timur'a bildirirlerdi. Böylece casuslarının verdiği bu bilgileri elde eden Emir Timur düşmanlarının zayıf taraflarını öğrenerek en uygun zamanda harekete geçerek onları yenilgiyi uğratmaktaydı

Anahtar Kelimeler:

Emir Timur, Casus, Haber

The Importance of the Intelligence Service in Emir Timur’s Conquests

One of the most famous conquerors of the world, Emir Timur, was busy continuously with the conquests during his period. Solely, when realising those accomplishments, he didn’t give up to be provident. As you see, one of these providents was to set up a strong intelligence service. With this aim, Emir Timur sent some categories of people such as sufis, dervishes, merchants, astrologers, soldiers, artizans and wrestlers as spies to the many regions of the world. Those spies brought knowledge to Timur from these regions about the events related with the cities, small towns, roads and the prominant people of those regions. In this way, by getting that knowledge, Emir Timur was learning weak points of the enemies and overcoming them by beginning to act when finding an opportunity

Keywords:

Timur, spy, intelligence,

PDF

___

AKA, İsmail, Timur ve Devleti, Ankara 1991.
AZİZ B. ERDEŞİR-İ ESTERABADİ, Bezm u Rezm, Çev. Mürsel Öztürk, Ankara 1990.
BETRANDO DE MİGRANELLİ, “Timur’un Dimaşk’ı Fethi ile ilgili Latince Bir Kaynak: Vita Tamerlanme-Ruina Damasci”, Çev. Cüneyt Kanat, Tarih İncelemeleri Dergisi, XI, İzmir 1996.
BARTHOLD, Wilhelm, Uluğ Beg ve Zamanı, Çev. İsmail Aka, Ankara 1990.
HİNZ, Walther, “İslam’da Ölçü Sistemleri”, Çev. Acar Sevim, Türklük Araştırmaları Dergisi, Sayı 5, İstanbul 1990.
HOCA SADETTİN EFENDİ, Tacü’t-Tevarih, Hazırlayan: İsmet Parmaksızoğlu, c.I, Ankara 1992.
HOOKHAM, Hilda, Tamburlaine The Conqueror, London 1962.
HOWORTH, Henry H., History of the Mongols, Part II. London 1880.
HOWORTH, Henry H., History of the Mongols, Part III, Taipei 1970.
HVANDMÎR, Habibü's-Siyer, yay. Celâleddin-i Humayî, III. Tahran 1333.
İBN ARABŞAH, Acaibü'l-Makdur fî Ahbar Teymur, Farsça Terc. Muhammed Ali Necati, Tahran 1339.
KAFALI, Mustafa, Altın Orda Hanlığının Kuruluş ve Yükseliş Devirleri, İstanbul 1976.
KANAT, Cüneyt, “Orta Doğu’da Hakimiyet Mücadelesi Memlûk-Timurlu Münasebetleri”, Türkler, c. 5, Ankara 2002.
KELEK, Cengiz, “Casus”, DİA, c. 7, İstanbul 1993.
KÖYMEN, Mehmet Altay, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi, c. III, Ankara 1992.
LAMB, Herold, Tamerlane The Earth Shaker, Bristol 1929; Türkçeye Terc. A. Göke Bozkurt, Emir Timur, İstanbul 2006.
MUHAMMED YUSUF VALE İSFAHANİ KAZVİNİ, Huld-i berin: Tarih-i Timuriyyan ve Türkmenan, Tahran 1379.
MANZ, Beatrice Forbes Timurlenk Bozkırların Son Göçebe Fatihi, Çev. Zuhal Bilgin, İstanbul 2006.
MİRCAFERİ, Hüseyin, Tarih-i Timuriyân ve Türkmenân, İsfehan 1375.
MIRHVAND, Ravzatu's-Safa, VI, Tahran 1349.
NİZAMÜDDİN ŞÂMÎ, Zafernâme, Çev. Necati Lugal, Ankara 1987.
ÖZER, Yusuf Ziya, “Timur’un Yaptığı işlere Toptan Bakış”, Belleten, c. IX, Sayı 36, Ankara 1945.
ÖZCAN, Abdülkadir, “Türk Devletlerinde Casusluk”, DİA, c. 7, İstanbul 1993.
ROUX, Jean-Paul, Aksak Timur, Çev. Ali Rıza Yalt, İstanbul 1994.
RUY GONZALES DE CLAVİJO, Anadolu Orta Asya ve Timur, Çev. Ömer Rıza Doğrul, İstanbul 1993.
SÜMER, Faruk, Kara Koyunlular, Ankara 1992.
ŞEREFEDDİN ALİ-İ YEZDÎ, Zafernâme, yay. Muhammed Abbasî, I-II, Tahran 1336.
ŞERAFETTİN ALİ, Timur ve Tüzükatı, Çev. Kevser Kutay, Ankara 2000.
TÜZÜKÂT-I TİMUR, Hazırlayan: Kutlukhan Şakirov-Adnan Aslan, İstanbul 2004.
YAKUBOVSKİY, A. Yu. Altın Ordu ve Çöküşü, Çev. Hasan Eren, Ankara 1992.
YÜCEL, Yaşar, Kadı Burhaneddin Ahmed ve Devleti, Ankara 1970.
YÜCEL, Yaşar, Timur’un Ortadoğu-Anadolu Seferleri ve Sonuçları, Ankara 1989.