BÂTINÎ TE’VÎL BAĞLAMINDA ŞİÎ TAKIYYE ANLAYIŞI –EHL-İ SÜNNET VE ŞİA KELÂMI BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME

Bir düşünce sistemi olarak İmâmiyye ve onların bâtınî tefsir anlayışları doğrultusunda, Kur'ân’ın içsel yorumlaması esas alınmış, her lafzın, görünenden öte bazı manalara geldiği iddia edilmiştir. Bu sebeple onlar, Kur'ân’ı anlama metotlarını zahirin te’vîline ve içsel ezoterik anlamları istihdam etmeye yönelik inşa etmişler, kişinin ancak bu yolla gerçek hakikate ulaşabileceğini savunmuşlardır. Ancak Sünni düşünürlere göre te’vîlin geçerliliği, olmazsa olmaz bir takım şartlara bağlıdır. Aksi takdirde bu türden bir tefsir, kişisel ve siyasi olmaktan öteye geçmeyecek, Kur'ân’ın te’vîli değil tahrifi olacaktır. Bu sebeple çalışma, İmâmiyye’nin, kişinin inancını gizlemesi anlamına gelen takıyye görüşleri bağlamında, bâtınî delillendirmelerini mukayeseli olarak incelemeyi hedeflemektedir

Anahtar Kelimeler:

Batınî Yorum, Takıyye, Şiilik, İmâmiyye

Shiite Taqiyyah Understanding in the Context of His Quranic Inner Commentary Methods – An Assessment in Terms of Ahl alSunnah and Shia Theology

As a thought system Imamiyyah and its important part of Batini Tafsir is based on inward interpretation of Quran. According to Imamiyyah, it is essential that the words include some meanings beyond the visible. So they employs the science of Quranic commentary for tawil (esoteric exegesis) and batin (inner, esoteric) understanding using zahir (outer, exoteric) understanding. This tawil guides the believer on a spiritual, intangible truth (haqiqqa) which it is the ultimate destination. However, the validity of these side meanings, of course, is dependent on some conditions in terms of Ahl al-Sunna thinkers. Otherwise, these kinds of interpretations will not go beyond being completely individual and political and its not interpretation but also falsification and distortion. So in this study, it will focus on an opinion of Imamiyyah dissimulation (taqiyyah) understanding which it’s hide a person’s true belief, in the context of Quranic inner commentary

Keywords:

Inward Interpretation, Taqiyyah, Shi’ite, Imamiyyah,

PDF

___

Fahreddin Râzî, Ebû Abdillah Fahreddin Muhammed b. Ömer, Mefâtîhu’l-Ğayb - et-Tefsiru'l-Kebîr, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2000.
_______, İsmetü'l-Enbiyâ, Mektebetü's-Sekâfeti'd-Diniyye, Kahire 1986.
Hür el-Amulî, İbnü'l-Hür Muhammed b. Hasan b. Ali el-Meşgarî, Vesâilü'ş-Şia ilâ Tahsîli Mesâili'ş-Şeria, thk. Abdürrahim Rabbânî Şirâzî, Dâru İhyâi't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut 1991
Ignaz Goldziher, Mezahibu't-Tefsiri'l-İslâmî, Mektebetü'l-Hanci, Kâhire 1955.
İbn Hacer el-Askalanî, Takribü't-Tehzîb, thk. Abdulvehhab Abdüllatif, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut 1975.
İbn Haldûn, Muķaddime, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut, ts., İbn Manzûr, Ebû'l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî, Lisânu’l-Arab, Dâru Sâdır, Beyrut ts.
İbrahim Coşkun, “Şia'da İmamların Otoritesi” Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Diyarbakır 2005.
Kâdî Abdülcebbar, Ebû'l-Hasan, Tenzîhu’l-Kur'ân ani’l-Metâin, Dâru'nNahdati'l-Hadise, Beyrut 2005.
Kuleynî, Ebû Cafer Muhammed b. Yakub, el-Kâfî, thk. Ali Ekber elĞıfârî, Dâru’l-Kütübi’l-İslâmiyye, Tahran 1388.
Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd Semerkandî, Tefsirü’l-Kur’ani’l-Azim - Te’vilatu Ehli’s-Sünne, thk Mecdi Baslum, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2005.
Meclisî Muhammed Bakır, Bihâru'l-Envâri’l-Câmia li-Düreri Ahbâri’lEimmeti'l-Ethâr, Müessesetü'l-Vefâ, Beyrut 1983.
Nesefî, Ebû'l-Berekat Hafızüddin Abdullah,Medârikü't-Tenzîl ve Hakaikü't-Te'vîl, thk.Yusuf Ali Büdeyvî, Dâru’l-Kelimi’t-Tıyb, Beyrut 1998.
Râgıb el-İsfehânî, el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur'ân, thk. Safvân Adnan Dâvidî, Dâru’l-Kalem, Beyrut 1412.
Şâtıbî, Ebû İshak el-Gırnâtî, el-Muvafakât, thk. Ebû Ubeyde Al-i Salman, Dâru İbn Affan, Huber 1997.
Şeyh Müfid, Ebû Abdillah İbnü'l-Muallim, Tashîhu İ’tikâdâti’lİmâmiyye, thk: Hüseyin Dergâhî, Beyrut 1993.
_______, el-İ’tikâdât li’ş-Şeyh Sadûk, thk. İsam Abdüsseyyid Dârü'lMüfid, Beyrut 1993.
_______, Evâilü'l-Makâlât fi'l-Mezâhibi'l-Muhtârât, thk. İbrahim Zincânî, Matbaatu Dâri’l-Müfîd, Beyrut 1993.
Teftazânî, Sa'deddin Mesud b. Ömer, Muhtasarul’-Meânî/Muhtasar li Şerhi Telhîsi’l-Miftâh, Dâru’l-Fikr, Kum 1411.
_______, Şerhu’l-Makâsıd, Dârul’-Meârifi’n-Nu’mâniyye, Pakistan 1981.
__, Şerhu't-Telvîh ale't-Tavzîh, Mektebe ve Matbaatu Muhammed Ali Sabih ve Evlâduh, Kahire ts..
_______, Şerhü'l-Akaidi'n-Nesefiyye, thk. Ahmed Hicâzî es-Sekkâ,: Mektebetü'l-Külliyati'l-Ezheriyye, Kahire 1988.
Tûsî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Hasen, et-Tibyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, thk. Ahmed Habib Kasir el-Amilî, Dâru İhyâi't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut ts..
Ukaylî, Ebû Cafer Muhammed, ed-Duafâü'l-Kebîr, thk. Abdülmu’ti Emin Kal’aci, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1984.
Zehebî, Ebû Abdullah, Mîzânu'l-İ'tidâl fî Nakdi'r-Ricâl, Dâru'l-Ma'rife, Beyrut 1963.
Zemahşerî, Ebû'l-Kâsım Cârullah, el-Keşşaf an Hakâiki't-Tenzîl ve Uyûnü'l-Ekâvîl fî Vücûhi't-Te’vîl, Dârü'l-Kitabi’l-Arabî, Beyrut 1407.