CEZA HUKUKU İLKELERİNİN DİSİPLİN HUKUKUNDA UYGULANABİLİRLİĞİ

Disiplin cezası vermekle görevli ve yetkili olan idareler hukuk devleti ilkesinin gereği olarak tüm eylem ve işlemlerinde hakkaniyetli ve hukuka uygun bir şekilde hareket etmelidir. Disiplin cezası işlemleri ile bir yandan kurum içi düzenin sağlanması ile bu düzenin idame ettirilmesi ve nihayetinde kamu yararının sağlanması amaçlanırken diğer yandan bireyin hakları korunmalıdır. Bu denkleştirmenin en iyi yolu da disiplin takibatlarında hukukun evrensel ilkeleri ve ceza hukuku ilkelerinden uygun düştüğü ölçüde faydalanılmasıdır. Disiplin hukukuna hâkim olan ilkeler Anayasada özel olarak düzenlenmediği gibi, disiplin mevzuatlarında da açık olarak yer almamaktadır. Ancak doktrin ve içtihatlar incelediğinde, Anayasa’nın 38’inci maddesi ile düzenlenen suç ve cezalara ilişkin esaslar ile diğer ceza hukuku ilkelerinin sadece ceza hukuku açısından geçerli olmadıklarını ve özlerine uygun düştüğü ölçüde disiplin hukukunda da uygulanabildiklerini görebiliyoruz. Çalışmada söz konusu ilkeler ceza ve disiplin hukuku açısından karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş ve hangi ilkelerin disiplin hukukunda geçerli oldukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Disiplin, disiplinsizlik, disiplin cezası, disiplin hukuku

PDF

___

AKBULUT, Berrin, “Ceza Hukukuyla Bağlantılı Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararları”, Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, Yıl: 2015, ss. 319-328.
AKYILMAZ Bahtiyar, SEZGİNER Murat, KAYA Cemil, Türk İdare Hukuku, Savaş Yayınları, 11. Baskı, Ankara, 2019.
AKYILMAZ, Bahtiyar, “Anayasal Esaslar Çerçevesinde Kamu Personeli Disiplin Hukuku ve Uygulamadaki Sorunlar”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, Yıl: 2002, ss. 239-262.
ASLAN, Yasin, “İdari Yaptırımlar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Cilt: 85, Yıl: 2009, ss. 173-188.
ATAY, Ender Ethem, İdare Hukuku, Seçkin Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, 2019.
BOZ, Selman Sacit, “Memur Disiplin Hukukuna Hâkim Olan Temel İlkeler”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2, Yıl: 2017, ss. 15-41.
CEYLAN, Mahmut, “İdari Yargıda Delil Serbestisi ve Sınırları”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 16, Yıl: 2018, ss. 325-341.
ÇAĞLAYAN, Ramazan, İdari Yaptırımlar Hukuku, Asil Yayınevi, 1. Baskı, Ankara, 2006.
ÇAĞLAYAN, Ramazan, İdare Hukuku Dersleri, Adalet Yayınevi, 5. Baskı, Ankara, 2017.
ÇAĞLAYAN, Ramazan, İdari Yargılama Hukuku, Seçkin Yayınevi, 9. Baskı, Ankara, 2017.
ÇINAR, Ali Rıza, “Aleyhe Değiştirme Yasağı Kuralı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 2, Yıl: 2013, ss. 603-666.
DEĞİRMENCİ, Olgun, Askeri Ceza ve Disiplin Hukuku, Seçkin Yayınevi, 3. Baskı, Ankara, 2016.
DEĞİRMENCİ Olgun, TANRIVERDİ Battalgazi, TSK Disiplin Kanunu Şerhi, Seçkin Yayınevi, 3. Baskı, Ankara, 2017.
DURMUŞ, Alper, Memur Disiplin Hukuku, Adalet Yayınevi, 10. Baskı, Ankara, 2014.
EKİNCİ, Murat, “Ceza Hukuku İlkeleri Açısından İdari Yaptırımlar”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1, Yıl: 2017, ss. 19-51.
FEYZİOĞLU, Metin, “Suçsuzluk Karinesi: Kavram Hakkında Genel Bilgiler ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 48, Yıl: 1999, ss. 135-163.
FİŞ ÜSTÜN, Gül, “Disiplin Soruşturmalarında Hukuka Aykırı Deliller”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 24, Yıl: 2018, ss. 17-35.
GEÇER, Ahmet Emrah, “Vergi Ceza Hukukunda Non Bis İn İdem İlkesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 65, Sayı: 2, Yıl: 2016, ss. 315-348.
GÖZLER Kemal, KAPLAN Gürsel, İdare Hukuku Dersleri, Ekin Yayınevi, 19. Baskı, Bursa, 2017.
GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku (Cilt: I), Ekin Yayınevi, 3. Baskı, Bursa, 2019.
GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku (Cilt: II), Ekin Yayınevi, 3. Baskı, Bursa, 2019.
GÖZÜBÜYÜK Şeref, TAN Turgut, İdare Hukuku (Genel Esaslar), Turhan Yayınevi, 13. Baskı, Ankara, 2019.
GÜNDAY, Metin, İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, 11. Baskı, Ankara, 2017.
GÜNDÜZ, Fatma Ebru, “Hukuka Aykırı Elde Edilmiş Delillerin Disiplin Hukukunda Kullanılması”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 4, Yıl: 2019, ss. 89-114.
GÜNDÜZ, Fatma Ebru, “İdari Yargılama Hukukunda Aleyhe Hüküm Verme ve Aleyhe Bozma Yasağı”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, Yıl: 2020, ss. 333-360.
HAKERİ, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, 21. Baskı, Ankara, 2017.
HATİPOĞLU, Sezgin, “Ceza Mahkemesi Kararlarının Disiplin Hukuku Bakımından Bağlayıcılığı”, Danıştay Dergisi, Cilt: 141, Yıl: 2016, ss. 87-96.
IŞIKLAR, Celal, Kamu Disiplin Yaptırımları, Adalet Yayınevi, 1. Basım, Ankara, 2019.
KAĞITÇIOĞLU, Mutlu, “Kurgudan Gerçekliğe Uzanan Bir Tartışma Alanı: Susma Hakkının İdare Hukukunda Yeri Var mıdır?”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Cilt: 134, Yıl: 2018, ss. 115-152.
KARAHANOĞULLARI, Onur, “Memur Disiplin Hukukunun Niteliği ve İlkeleri”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt: 8, Yıl: 1999, ss. 55-77.
KAYA, Cemil, “Memur Disiplin Suç ve Cezalarına ve Disiplin Soruşturmasına Hâkim Olan Temel İlkeler”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 38, Sayı: 2, Yıl: 2005, ss. 61-87.
KAYMAZ, Seydi, “Ceza Muhakemesinde Aleyhte Değiştirme Yasağı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 2, Yıl: 2013, ss. 1397-1452.
KÖSE, Muharrem, “Türk Silahlı Kuvvetlerinde Disiplin Suç ve Cezalarına İlişkin Esaslar ve Uygulaması” (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2009.
KÜÇÜK, Çolpan Mücahit, “657 Sayılı Kanun Kapsamında Disiplin Cezaları ve Ceza Hukuku ile Ceza Muhakemesi Hukuku Genel İlkelerinin Disiplin Hukukunda Uygulanabilirliği”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2019.
MELİKŞAH, Yasin, İdari Yargılama Usulünde İspat, On İki Levha Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul, 2015.
MURATOĞLU, Tahir, “Yargısal Faaliyetler Bağlamında Tesis Edilen Disiplin Yaptırımları ve Bu Yaptırımların Hukuka Uygunluğu”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 19, Yıl: 2014, ss. 77-147.
OĞURLU, Yücel, “Ceza Mahkemesi Kararının Disiplin Cezalarına Etkisi ve Sorunu ‘Ne Bis İn İdem’ Kuralı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 52, Sayı: 2, Yıl: 2003, ss. 103
OĞURLU, Yücel, “İdari Yaptırımlar Karşısında Yargısal Korunma”, (Yayınlanmış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1999.
ONAR, Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumi Esasları (Cilt: II), İsmail Akgün Matbaası, 3. Baskı, İstanbul, 1966.
ÖZAY, İlhan, İdari Yaptırımlar, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1985.
ÖZBEK Veli Özer, KANBUR Mehmet Nihat, DOĞAN Koray, BACAKSIZ Pınar, TEPE İlker, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, 6. Baskı, Ankara, 2014.
ÖZBEK Veli Özer, KANBUR Mehmet Nihat, DOĞAN Koray, BACAKSIZ Pınar, TEPE İlker, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, 5. Baskı, Ankara, 2014.
ÖZBEK Veli Özer, TEPE İlker, “Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Aleyhe Değiştirme (Reformatio in Peius) Yasağına İlişkin –Öğreti ve Uygulama Boyutlarıyla- Genel Bir Değerlendirme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Cilt: 16, Yıl: 2014, ss. 3759-3797.
ÖZDİLER KÜÇÜK, Eda, “Vergi Suçlarında Masumiyet Karinesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, Yıl: 2014, ss. 195-208.
ÖZEN, Mustafa, “Non Bis İn İdem (Aynı Fiilden Dolayı İki Kez Yargılama Olmaz) İlkesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 14, Yıl: 2010, ss. 389-417.
SANCAKDAR Oğuz, ALTINOK ÇALIŞKAN Elif, DURSUN Gizem, SEYHAN Serkan, YAĞCI Pınar, Disiplin Hukuku, Turhan Kitabevi, 1. Baskı, Ankara, 2019.
SANCAKDAR Oğuz, ÖNÜT Lale Burcu, US DOĞAN Eser, KASAPOĞLU TURHAN Mine, SEYHAN Serkan, İdare Hukuku El Kitabı, Seçkin Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, 2019.
TAŞKIN, Ahmet, Kamu Görevlileri Disiplin Hukuku, Seçkin Yayınevi, 1. Baskı, Ankara, 2006.
Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/.
Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/kiyas.
ULUSOY, Ali Dursun, İdari Yaptırımlar, On İki Levha Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul, 2013.
ÜNVER Yener, HAKERİ Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, 16. Baskı, Ankara, 2019.
ÜZÜLMEZ, İlhan, “Türk Hukukunda Suçsuzluk Karinesi ve Sonuçları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Cilt: 58, Yıl: 2005, ss. 41-72.
YILDIRIM Turan, ŞAHİN Melikşah, KAMAN Nur, ÜSTÜN Gül, ÖZDEMİR Eyüp, OKAY TEKİNSOY Özge, İdare Hukuku, On iki levha Yayınevi, 7. Baskı, İstanbul, 2018.
YILMAZ, Halil, “Kanunların Zaman Bakımından Uygulanması (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Açısından), Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 58, Yıl: 2011, ss. 64-67.
ZOR, Burç Volkan, “Disiplin Hukukunda Uygulanan İdari Usul İlkeleri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Cilt: 155, Yıl: 2021, ss. 331-377.