YÜRÜTME ORGANININ KANUN YAPIM SÜRECİNE ETKİSİ BAKIMINDAN TÜRK ANAYASALARININ KARŞILAŞTIRILMASI

2017 Anayasa değişiklikleri hükümet sistemini değiştirmiştir. Hükümet sistemi değişikliği kaçınılmaz olarak yasama yürütme ilişkileri ile karşılıklı etkileşim araçlarında değişimi beraberinde getirmektedir. Yürütme organının kanun yapım sürecine etkisi, karşılıklı etkileşim araçları kapsamına giren konulardan biri olarak yeni sistemin anlaşılmasında önem arz etmektedir. Bu çalışmada öncelikle Türk Anayasalarında yasama – yürütme ilişkileri ile karşılıklı etkileşim araçları ele alınmıştır. Özel nitelikli kanunlar dahil olmak üzere kanun önerme yetkisi, kanunların parlamentoda görüşülme süreci, Cumhurbaşkanının veto yetkisi ve yürütmenin kanun gücünde düzenleme yapma yetkisi yürütme organının kanun yapım sürecine dahil edilen konular olduğundan üzerinde ayrıca durulmuştur. Çalışmanın son kısmında Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde yürütme organının kanun yapım sürecine etkisi ile ilgili olarak değerlendirmeler yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yasama - Yürütme İlişkisi, Karşılıklı etkileşim araçları, Kanun önerme, Veto, Kanun gücünde düzenleme

PDF

___

AKIN, Rıdvan, "TBMM'nin İlk Bütçe Yasası: 1336 Muvazene-i Umumiye Kanunu", Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, 2002, S. 2, s. 1-40.
Anayurt, Ömer, “1924 Anayasası’nda Meclis – Yürütme İlişkileri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1997, 8(39), s. 673-694.
Atar, Yavuz, Türk Anayasa Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 13. Baskı, 2019.
Atayakul, Fatma Alev, Türkiye’de Demokrat Parti Döneminde Genel Seçimler, 2007, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Çelik, Edip, Milletlerarası Hukuku, I. Cilt, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1965.
Erdoğan, Didem, Türk Anayasa Hukukunda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
Ertaş, Türker, Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Bağlamında Yasama, Yürütme ve Yargı Organları Arasındaki Modern İlişkiler, Seçkin Yayınları, Ankara, 2. Baskı, 2019.
Gözler, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, Cilt: I, Ekin Yayınları, Bursa, 1. Baskı, 2011.
Gözler, Kemal, Türk Anayasa Hukuku, Bursa, Ekin Yayınları, 4. Baskı, 2021.
Güneş, İhsan, “Milli Mücadele Dönemi Bütçeleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1988, C. 4, S. 12, s. 763-782.
Güveyi, Ümit, “Bütçe Hakkının Anayasacılık Bakımından Önemi ve Türk Anayasal Düzenindeki Durum”, Terazi Hukuk Dergisi, 2019, C. 14, S. 155, s. 1360-1370.
Halatçı Ulusoy, Ülkü, Türk Hukukunda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine Göre Uluslararası Anlaşmaların Yapımı ve Sona Ermesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
İba, Şeref, “Cumhurbaşkanınca Yayımlanması Kısmen veya Tamamen Uygun Bulunmayan Kanunların Meclise Geri Gönderilmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 52/3, 2003, s. 299-316.
İba, Şeref, Türk Anayasa Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2018.
İba, Şeref, Parlamento Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara, 7. Baskı, 2020.
Karaman, Mustafa, Demokratik Siyasal Sistemde Parlamenter Denetim ve Türkiye Uygulaması, On iki Levha Yayınları, İstanbul, 2020.
Keskinsoy, Ömer, “Türkiye’de Seçim Kararının Mahiyeti”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22/1, 2020, s. 54-73.
Kili, Suna – Gözübüyük, Şeref, Sened-i İttifak’tan Günümüze Türk Anayasa Metinleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 3. Baskı, 2006.
Küçük, Adnan, Türkiye’de Başkanlık (Cumhurbaşkanlığı) Sistemi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2. Baskı, 2021.
Metin, Yüksel, “Cumhurbaşkanının Geri Gönderme Yetkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1996, s. 171-197.
Özbudun, Ergun, “1961 ve 1982 Anayasalarında Kanun Hükmünde Kararnameler”, Anayasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi Yayını, Ankara, 1985, Cilt 2, s. 227-238.
Özbudun, Ergun, 1921 Anayasası, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 1992.
Özbudun, Ergun, 1924 Anayasası, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2012.
Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 15. Baskı, 2014.
Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 17. Baskı, 2017.
Özsoy, Şule, 1982 Anayasası’nın Yapım Süreci, On iki Levha Yayınları, İstanbul, 2010.
Pazarcı, Hüseyin, Uluslararası Hukuk Dersleri, 1. Kitap, Turhan Kitabevi, 12. Baskı, Ankara, 2014.
Tanör, Bülent, İki Anayasa 1961-1982, On iki Levha Yayınları, İstanbul, 4. Baskı, 2012.
Tanör, Bülent, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 28. Baskı, 2017.
Teziç, Erdoğan, Türkiye’de 1961 Anayasasına Göre Kanun Kavramı, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1972.
Turhan, Mehmet, Hükümet Sistemleri, Gündoğan Yayınları, Ankara, 1993.
Yeşilırmak, Bahadır, “Cumhurbaşkanının TBMM’ye Mesaj Verme Yetkisi”, Yasama Dergisi, Sayı: 41, 2020, s. 11-38.