"Habitus"tan "Mutatlaştırma"ya Toplumsalın İnşâsı

Kartezyenci düalite anlayışına karşı gelişen toplumsal inşa kuramı, toplumsal alanın öznel ve nesnel olarak tanımlanan katı sınırlamalarla anlaşılamayacağını vurgular. Toplumsal inşa kuramı, toplumsal olana ilişkin bilginin tüm toplumsal aktör ve yapıların katılımıyla inşa edildiğini ve yapı ve aktörün ilişkisellik içerisinde olduğunu savunur. Sosyal gerçekliğin nasıl inşa edildiğinin anlaşılmasının amaçlandığı bu çalışmada, inşa kuramında önemli isimler olan Pierre Bourdieu ve Peter L Berger-Thomas Luckmann'ın inşa kuramları ele alınmıştır. Bourdieu'nün alan, habitus ve çıkar gibi değişkenler üzerinden anlamaya çalıştığı toplumsalı Berger ve Luckmann dışsallaştırma, içselleştirme, nesnelleşme ve mutatlaştırma süreçleri üzerinden tartıştığı görülür. Bu bağlamda çalışmamızda Bourdieu ve Berger ve Luckman'ın kuramlarında toplumsal alanın nasıl inşa edildiği ele alınmış, aralarındaki benzerlik ve farklılıklar eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur.

The Construction of Social: from "Habitus" to "Habitualization"

The social construction theory developed against Cartesian duality emphasizes that social spheres can not be understood with strict limitations defined as objective and subjective ways. This theory argues that the social knowledge is constructed with the participation of all social actors and structures, and these actors and structures are relational. This study aims to understand how the social reality is constructed by discussing Pierre Bourdieu and Peter L. Berger's & Thomas Luckmann's theory of social construction. While Bourdieu tries to figure out the social over habitus, field-camp, and illusio, Berger and Luckmann debate the social over objectification, internalization, externalization and habitualization. In this context, how Bourdieu and Berger's & Luckmann's theories construct the social sphere are discussed and the similarities and differences in their theories have been assessed.

___

BENTON, Ted-CRAIB, Ian, Sosyal Bilim Felsefesi: Toplumsal Düşüncenin Felsefi Temelleri, (çev. Ümit Tatlıcan-Berivan Binay), Sentez Yayıncılık, İstanbul, 2008.

BERGER, Peter L.-BERGER, Brigitte-KELLNER, Hansfried, Modernleşme ve Bilinç, (çev. Cevdet Cerit), Pınar Yayıncılık, İstanbul, 2000.

BERGER, Peter L.-LUCKMANN, Thomas, Gerçekliğin Sosyal İnşâsı: Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi, (çev. Vefa Saygın Öğütle), Paradigma Yayınları, İstanbul 2008.

BERGER, Peter L.-LUCKMANN, Thomas, Modernite, Çoğulculuk ve Anlam Krizi: Modern İnsanın Yönelimi, (çev. Mustafa Derviş Dereli), Heretik Yayınları, Ankara, 2015.

BOURDIEU, Pierre- WACQUANT, Loic, Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar, (çev. Nazlı Ökten), İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.

BOURDIEU, Pierre, Devlet Üzerine: Collége de France Dersleri (1989-1992), (çev. Aslı Sümer), İletişim Yayıncılık, İstanbul, 2015.

BOURDIEU, Pierre, "İnsanlar ve Mekanizmalar", (çev. Ümit Tatlıcan), Cogito, S. 76, 2014, s. 432-443.

BOURDIEU, Pierre, "Viva La Crise!: Sosyal Bilimde Heterodoksi İçin", Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi, Der. Güney Çeğin-Emrah Göker-Alim Arlı-Ümit Tatlıcan, İletişim Yayınları, İstanbul, 2014, s. 33-49.

BOURDIEU, Pierre, Bilimin Toplumsal Kullanımları: Bilimsel Alanın Klinik Bir Sosyolojisi İçin, (çev. Levent Ünsaldı), Heretik Yayınları, Ankara, 2013.

BOURDIEU, Pierre, Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste, Translated by. Richard Nice, Harvard University Press, Cambridge, Mass., 1996.

BOURDIEU, Pierre, In Other Words, Translated by. Matthew Adamson, Polity Press, Cambridge, 1990.

BOURDIEU, Pierre, Language and Symbolic Power, Edt. By John B. Thompson, Translated by. Gino Raymond and Matthew Adamson, Harvard University Press, Cambridge, 1991.

BOURDIEU, Pierre, Pratik Nedenler: Eylem Kuramı Üzerine, (çev. Hülya Tufan), Kesit Yayıncılık, İstanbul, 1995.

BOURDIEU, Pierre, Toplumbilim Sorunları, (çev. Işık Ergüden), Kesit Yayınları, İstanbul, 1997. BOURDIEU, Pierre-CHARTIER, Robert, Sosyolog ve Tarihçi, (çev. Zuhal Karaca), Açılım Yayınları, İstanbul, 2014.

BOURDIEU, Pierre-PASSERON, Jean-Claude, Yeniden Üretim: Eğitim Sistemine İlişkin Bir Teorinin İlkeleri, (çev. Aslı Sümer vd.), Heretik Yayınları, 2015.

BOURDIEU, Pierre-WACQUANT, Loic, An Invitation to Reflexive Sociology, Universty of Chicago Press, Chicago. 1992.

BUDAK, Özgür, "Hibrit Habitus ve Kültürel Yargı", Modus Operandi, S. 1, 2015, s. 173-191.

EAGLETON, Terry, "İdeoloji ve İdeolojinin Batı Marksizmindeki Serüveni", İdeolojiyi Haritalamak (iç.), Der. Slavoj Zizek, Dipnot Yayınları, Ankara, 2011, s. 267-340.

ERMAKOFF, Ivan, "Rasyonel Seçim Teorisi Üstünlüğü Ele Geçirebilir", Bourdieu ve Tarihsel Analiz (iç.), Der. Philip S. Gorski, Yay. Haz. Göney Çeğin, (çev. Özlem Akkaya), Heretik Basın Yayın, Ankara, 2015, s. 141-166.

GOULDNER, Alvin W., Batı Sosyolojisinin Yaklaşan Krizi, (çev. Mesut Şenol), Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları, Sakarya, 2015.

KARADAĞ, Meltem, "Pierre Bourdieu'nün Sınıf Analizi: Sınıf Pratikleri, Sınıf Habitüsü ve Sembolik Şiddet", Méthodos: Kuram ve Yöntem Kenarından (iç.), Edt. Dilek Hattatoğlu ve Gökçen Ertuğrul, Anahtar Kitaplar, İstanbul, 2009, s. 190-211.

KAYA, Ali, "Pierre Bourdieu'nün Pratik Kuramının Kilidi: Alan Kavramı", Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi, Der. Güney Çeğin-Emrah Göker-Alim Arlı-Ümit Tatlıcan, İletişim Yayınları, İstanbul, 2014, s. 397-419.

LIÉNARD, Georges-SERVAIS, E., "Practical Sense: on Bourdieu", Critique of Anthropology, Vol. 13, No. 14, 1979, s. 209-219.

MAUSS, Marcell, Sosyoloji ve Antropoloji, (çev. Özcan Doğan), Doğu Batı Yayınları, Ankara, 2005.

MOUZELIS, Nicos, Sociological Theory: What Went Wrong?, Kegan Paul, Routledge, 1995.

MÜCEN, Barış, "Sabitfikirlerle Yüzleşen Bilimsel Tutum", Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi, Der. Güney Çeğin-Emrah Göker-Alim Arlı-Ümit Tatlıcan, İletişim Yayınları, İstanbul, 2014, s. 421-435.

PALABIYIK, Adem, "Pierre Bourdieu Sosyolojisinde "Habitus", "Sermaye" ve "Alan" Üzerine", Liberal Düşünce, S. 61-62, 2011, s. 121-141.

POSTONE, Moishe-LIPUMA, Edward-CALHOUN, Craig, "Introduction: Bourdieu and Social Theory", Bourdieu: Critical Perspectives (in), Edt. by. Moishe Postone, Edward LiPuma & Craig Calhoun, Polity Press, Cambridge, 1995, s. 1-13.

POWELL, Christopher-DÉPELTEAU, François, İlişkisel Sosyoloji: Ontolojik ve Teorik Yönelimler, (çev. Özlem Akkaya), Yay. Haz. Ali Esgin-Güney Çeğin, Phoenix Yayınları, Ankara, 2015.

RITZER, George, Sosyoloji Kuramları, (çev. Himmet Hülür), DeKi Basım Yayım, Ankara, 2011. SCHUETZ, Alfred, "On Multiple Realities", Philosophy and Phenomenological Research, Vol. 5, No. 4, 1945, s. 533-576.

SWARTZ, David, Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu'nün Sosyolojisi, (çev. Elçin Gen), İletişim Yayınları, İstanbul, 2011.

TATLICAN, Ümit-ÇEĞİN, Güney, "Bourdieu ve Giddens: Habitus ve Yapının İkiliği", Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi, Der. Güney Çeğin-Emrah Göker-Alim Arlı-Ümit Tatlıcan, İletişim Yayınları, İstanbul, 2014, s. 303-366.

TATLICAN, Ümit-ÇEĞİN, Güney, "Sosyal Bilimlerde İki Farklı Realizm: Pierre Bourdieu'nün Epistemolojisi ve Eleştirel Realizm", Sosyoloji ve Sosyal Teori Yazıları (iç.), Ümit Tatlıcan, Sentez Yayıncılık, İstanbul, 2011, s. 323-357.

THOMPSON, Edward, Teorinin Sefaleti, (çev. A. Fethi Yıldırım), Alan Yayıncılık, İstanbul, 1994.

VANDENBERGHE, Frédéric, ""The Real is Relational": An Epistemological Analysis of Pierre Bourdieu's Generative Structuralism", Sociological Theory, Vol. 17, Issue 1, 1999, 32- 67.

WACQUANT, Loic, "Giriş", Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar (iç.), (çev. Nazlı Ökten), İletişim Yayınları, İstanbul, 2003, s. 13-45.

YÜCEDAĞ, İbrahim, "Amerikan İşlevselciliğinin Krizi ve Refleksif Sosyolojinin Olanaklılığı Üzerine", SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 35, 2015, 127-146.

YÜCEDAĞ, İbrahim, "Bir Sentez Girişimi Olarak Gerçekliğin Sosyal İnşâsı", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. XVII, S. 2, 2013, s. 15-26.