Küreselleşme ve Kentlere Etkileri

Küreselleşme ekonomik temelli olmakla birlikte siyaset, yönetim ve sosyal yaşam açısından tüm toplumları etkilemektedir. Küreselleşme sürecinde sosyo-ekonomik anlamda yaşanan birçok köklü dönüşüm tüm ülkeleri etkilemiştir. Mekânsal anlamda bu dönüşümün öncelikli olarak yaşandığı alanlar kentlerdir. Küreselleşen dünyada ulus-devletler önemini ve etkinliğini büyük oranda yitirmektedir. Günümüzde karar alma ve yönetme mekanizmaları küresel kent olarak adlandırılan kentlerde konumlanırlar. Birçok ülkede merkezi ve yerel yönetimler küresel süreçlerde etkin olabilmek adına kentlerini küresel kent yapmaya çalışmaktadır. Ancak gelişmekte olan ülkelerin birçok kentinde yukarıda sayılan alanların oluşturulma sürecinde birçok problemle karşılaşılmaktadır. Küresel aktörler açısından kentleri çekici kılma çabaları, kimi zaman o kentlerde yaşayan insanların iş ve yaşam alanlarından uzaklaşmalarına neden olmaktadır. Bu süreç aynı zamanda kentsel dışlanma-ayrışma dinamiklerini doğurmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Küreselleşme, Küresel Kent, Kentsel Dışlanma, Kentsel Dönüşüm

Globalization and its Effects on Cities

It affects entire community in terms of politics, management and social life although globalization is mainly based on economics. In the globalization process, many radical socio-economic transformations affect all countries. Cities are the priority areas experiencing this spatial transformation. In a globalizing world the importance and effectiveness of the nation-states are largely lost. Nowadays, decision-making and management mechanisms are located in urban areas called global cities. In many countries central and local governments try to make their cities a global city in order to be effective in the global process. However, in many cities of developing countries in the process of formation of the above-mentioned areas are faced with many problems. The global actors in their efforts to make cities attractive cause to estrange the people in urban areas from their working and living spaces. This process also exacerbates the dynamics of urban exclusion-decomposition.

Keywords:

Globalization, Global City, Urban Exclusion, Urban Regeneration,

___

AKBALIK, Esra, “Mağaza Vitrininden Satılık Kent Seyri ve Biz Kimliksiz Müşteriler”, Ölçü, Mart, 2007, s. 167-168.
AKSOY, Asu, “İstanbul Markası İçin Yeni Kültür ve Kent Politikaları”, Küreselleşen İstanbul’da Ekonomi, Yay. Haz. Ç. Keyder, Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi Yayınları, İstanbul, 2010, s. 25-35.
ALVER, Köksal, Siteril Hayatlar, Kentsel Mekanda Ayrışma ve Güvenlikli Siteler, Hece Yayınları, Ankara, 2007.
AMOROS, Miguel, “Kentsel Mücadeleler ve Sınıf Mücadelesi”, Mekân Meselesi, (çev. Soner Torlak), Ed. Önder Kulak, Tekin Yayınevi, İstanbul, 2014.
BARKURT, Mehmet Yüksel, “Küreselleşmenin Türkiye’deki Etkileri”, Yeni Sağ Yeni Aldatmaca, der. I. Kansu, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 1997, s. 83-86.
BERNER, Erhard, “Metropol İkilemi: Küresel Toplum, Yerellikler ve Manila’da Kent Arazisi İçin Yürütülen Mücadele”, Mekân, Kültür, İktidar Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler, der. A. Öncü-P. Weyland, (çev. L. Şimşek-N. Uygun), İletişim Yayınları, İstanbul, 2007, s. 137-161.
BHALLA A. S. - LAPEYRE Frédéric, Poverty and Exclusion in a Global World, Second Revised Edition, Palgrave Macmillan, 2004, s. 17-23.
BOZLAĞAN, Recep, İstanbul 2053 Vizyonu, Hayat Yayınları, İstanbul, 2013.
CASTELLS, Manuel, Kent, Sınıf, İktidar, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 1997.
ÇETİN, İzzet, “Sendikal Hareket Varolma Savaşı Veriyor”, Yeni Sağ Yeni Aldatmaca, der. I. Kansu, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 1997, s. 56-64.
MILZ, Neslihan Demirtaş, “Neoliberal Kent Dubai: Uluslararası Göç Politikaları, Kentsel Kapanmalar ve Genç Filipinli Göçmenlerin Durumu”, İdeal Kent, S. 15, 2015, s. 40- 65.
DURU, Bülent, “AB Kentsel Politikası ve Türkiye Kentleri Üzerine”, Mülkiye, c. XXIX, S. 246, 2005, s. 59-75.
ERBAŞ, Hayriye-SOYDEMİR, Pervin, “Sermaye Hareketleri ve Küresel Kent Olma Yolunda İstanbul-lar”, Bilsay Kuruç’a Armağan, Ed. S. Şahinkaya-N. İ. Ertuğrul, Mülkiyeliler Birliği Yayınları, Ankara, 2011, s. 635-376.
ERDER, Sema, İstanbul’a Bir Kent Kondu: Ümraniye, İletişim Yayınları, İstanbul, 1996.
ERDER, Sema, Kentsel Gerilim, UM:AG Yayınları, Ankara, 2002.
ERGUN, Cem, Kentsel Dönüşüme Dönüşüm Alanlarından Bakmak: İstanbul Maltepe (Başıbüyük ve Gülsuyu Mahallesi Örneği), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Isparta, 2011.
ERGUN, Cem, “Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Uygulamaları ve Gülsuyu Mahallesi Örneği” VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi, “Toplumsal Dönüşümler ve Sosyolojik Yaklaşımlar”, 1-3 Ekim 2009, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, Bildiriler Kitabı (e-kitap), 2011b, s. 928-949. (http://www.sosyolojidernegi.org.tr/kutuphane/izlec.php?kitap=1&tip=ma kale&id=19).
ERGUN, Cem-GÜL, Hüseyin-GÜL, Songül Sallan, “Neoliberal Küreselleşme ve Küresel Kent”, Kent Üzerine Özgür Yazılar, Ed. C. Ergun-M. Güneş-Ayşe Dericioğulları Ergun, Bağlam Yayınları, İstanbul, 2013, s. 40-69.
GIDDENS, A. Üçüncü Yol ve Eleştirileri, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2001.
GÜL, Songül Sallan-KAHRAMAN, Fatih, “Kent İçin Sosyal Adaleti Savunmak ya da David Harvey Üzerinden Kentsel Adaleti Okumak”, Kent Üzerine Özgür Yazılar, der. C. Ergun-M. Güneş-A. Dericioğulları Ergun, Bağlam Yayınları, İstanbul, 2013, s. 257- 277.
HARVEY, David, “Kapitalist Kent”, New Left Rewiew 2008 Türkiye Seçkisi, (çev. E. Kılıç), Agora Kitaplığı, İstanbul, 2009, s. 181-202.
HARVEY, David, “Sınıfsal Yapı ve Mekansal Farklılaşma Kuramı”, 20. Yüzyıl Kenti, (der. ve çev. B. Duru-A. Alkan), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 2002, s. 147-172.
HARVEY, David, Asi Şehirler, (çev. A. D. Temiz), Metis Yayınları, İstanbul, 2013.
HARVEY, David, Sermaye Muamması, (çev. S. Savran), Sel Yayıncılık, İstanbul, 2012.
HARVEY, David, Sermayenin Mekanları, Eleştirel Bir Coğrafyaya Doğru, (çev. B. Kıcır-D. Koç-K. Tanrıyar-S. Yüksel, Sel Yayıncılık, İstanbul, 2012.
HARVEY, David, Sosyal Adalet ve Şehir, (çev. M. Moralı), Metis Yayınları, İstanbul,2003.
HARVEY, David, Yeni Emperyalizm, (çev. H. Güldü), Everest Yayınları, İstanbul, 2008.
IŞIK, Oğuz-PINARCIOĞLU, M. Melih Nöbetleşe Yoksulluk, Gecekondulaşma ve Kent Yoksulları: Sultanbeyli Örneği, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.
KAZGAN, Gülten. Küreselleşme ve Ulus-Devlet, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2000.
KELEŞ, Ruşen, “Küreselleşme ve Yerel Yönetimler”, Cevat Geray’a Armağan, Mülkiyeliler Birliği Yayınları, Ankara, 2001, s. 563-574.
KESKİNOK, H. Çağatay, Kentleşme Siyasaları, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2006.
KÖSE, H. Ömer, “Küreselleşme Sürecinde Devletin Yapısal ve İşlevsel Dönüşümü”, Sayıştay Dergisi, S. 49, Ankara, 2003, s. 3-46.
KURTULUŞ, Hatice, “Mekanlarda Billurlaşan Kentsel Kimlikler: İstanbul’da Yeni Sınıfsal Kimlikler ve Mekansal Ayrışmanın Bazı Boyutları”, Doğu-Batı, S. 23, 2003, s. 75-96.
KUYUCU, Tuna-ÜNSAL, Özlem, “Neoliberal Kent Rejimiyle Mücadele: Başıbüyük ve Tarlabaşı’nda Kentsel Dönüşüm ve Direniş”, İstanbul Nereye? Küresel Kent, Kültür, Avrupa, D. Göktürk, der. L. Soysal-İ. Türeli, Metis Yayınları, İstanbul, 2011, s. 85- 106.
LEFEBVRE, Henri, Mekanın Üretimi, Sel Yayıncılık, İstanbul, 2014.
MUSTERD, S.-OSTENDORF, W. “Segregation, polarisation and social exclusion in metropolitan areas”, Urban Segregation and the Welfare State. Inequality and Exclusion in Western Cities, Ed. S. Musterd-W. Ostendorf, Routledge, London and New York, 1998, s. 1-14.
ÖKTEM, Binnur, “Küresel/Dünya Kenti”, Türkiye Perspektifinden Kent Sosyolojisi Çalışmaları, der. Ö. Uğurlu-N. Ş. Pınarcıoğlu-A. Kanbak-M. Şiriner, Örgün Yayınevi, İstanbul, 2010, s. 103-138.
ÖNGEL, F. Serkan, Kapitalizm Kıskacında Kent ve Emek, NoteBene Yayınları, Ankara, 2012.
ÖZAYDIN, Gülşen-ÖNCEL, Ayşe Derin, “Güçsüz Kesimlerin Mekanlarını Anlamak Üzere Bir Deneyim: Beykoz Örneği”, 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 33. Kolokyumu: Kentleri Korumak Savunmak Bildiriler Kitabı, 6-8 Kasım 2009, Antalya, 2010, s. 569-578.
RONDINELLI, D. A.,-JOHNSON, J. H. Jr.-KASARDA, J., “The Changing Forces of Urban Economic Development: Globalization and City Competitiveness in the 21st Century”, Cityspace: A Journal of Policy Development and Research, Vol. III, Number: 3, 1998, s. 71- 105.
SASSEN, Saskia, “The Global City: Strategic Site/New Frontier”, American Studies, Vol. XLI, Number: 2/3, Summer/Fall, 2000, s. 79-95.
SCHUMPETER, A., Joseph, Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi, (çev. H. İlhan), Alter Yayıncılık, Ankara, 2007.
SJOBERG, Gideon, “Sanayi Öncesi Kenti”, 20. Yüzyıl Kenti, (der. ve çev. B. Duru-A. Alkan), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 2002, s. 37-54.
SOMEL, Cem, “Azgelişmişlik Perspektifinden Küreselleşme”, Doğu Batı, S. 18, 2002, s. 199- 208.
ŞENGÜL, Tarık, Kentsel Çelişki ve Siyaset, Kapitalist Kentleşme Süreçlerinin Eleştirisi, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 2009.
ŞENSES, Fikret, “Neoliberal Küreselleşme Kalkınma İçin Bir Fırsat mı Engel mi?”, Kalkınma ve Küreselleşme, der. S. Dedeoğlu-T. Subaşat, Bağlam Yayınları, İstanbul, 2004, s. 13- 54.
THORNS, David. C., Kentlerin Dönüşümü, Kent Teorisi ve Kentsel Yaşam, (çev. E. Nal-H. Nal), Soyak Yayınları, İstanbul, 2004.
TOPAL, A. Kadir, “Global Kapitalizmde Sermaye Birikimi için Yeni Mekansal Ölçekler: Dünya Kentleri/Global Kentler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, S. 12 (2), 2003, s. 41-61.
TURNER, Bryan, Eşitlik, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 1997.
TÜMTAŞ, Mim. Sertaç, Kent, Mekan ve Ayrışma, Detay Yayıncılık, Ankara, 2012.
USLU, Salim, “Refah Zenginlerce Paylaşılıyor”, Yeni Sağ Yeni Aldatmaca, der. I. Kansu, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 1997, s. 27-38.
WALLERSTEIN, Immanuel, Tarihsel Kapitalizm, Metis Yayınları, İstanbul, 2006.
WHITE, Paul, “Ideologies, Social Exclusion and Spatial Segregation in Paris”, Urban Segregation and The Welfare State: Inequality and Exclusion in Western Cities, Ed. S. Musterd-W. Ostendorf, Routledge Publishers, London and New York, 1998, s. 148- 167.
WIRTH, Louis, “Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentlileşme”, 20. Yüzyıl Kenti, (der. ve çev B. Duru- A. Alkan), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 2002, s. 77-106.
YILDIRIM, Bayram, “Sendikalar Uluslararası Saldırıyla Karşı Karşıya”, Yeni Sağ Yeni Aldatmaca, der. I. Kansu, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 1997, s. 65-74.
YILMAZ, Bediz, “Türkiye’de Sınıf-altı: Nöbetleşe Yoksulluktan Müebbet Yoksulluğa”, Toplum ve Bilim, S. 113, s. 127-145.
YILMAZ, Cevdet, Risk Kapıyı Kırınca, Kentlerde Yoksulluk, Dayanışma, Güven ve Güvensizlik, Libra Kitapçılık ve Yayıncılık, İstanbul, 2010.
YILMAZ, Zafer-YALÇINKAYA, Ayhan, “Alçak Pabuçlar Yüksek Topuklar: Kent, Tüketim ve Ütopya”, Mülkiye, S. 246, 2005, s. 37-57.