Gaziantep Camilerinin Ahşap Üzerine Kalemişi Süslemeli Müezzin Mahfilleri

Türk İslam sanat tarihi içinde Müezzin mahfilleri, sanat tarihi disiplininde başlı başına bir konu olarak üzerinde durulmayan, ekseriyetle mimariye bağlı olarak değerlendirilen elemanlardır. Hünkar, müezzin ve kadınlar mahfili olarak üç bölüme ayrılan mahfiller, genellikle ait oldukları yapının bir parçası olarak görülmüş, bağımsız bir çalışma konusu olarak seçilmemişlerdir. Çoğunlukla bulundukları yapı ile aynı zamanda ya da daha sonra inşa edilen bu birimlerin yapıldıkları malzeme, geçirdikleri onarımlar veya değişimler ilgili detaylı araştırma yapılmadığı görülmektedir. Yapılan az sayıda çalışma göz önünde olan, özellikle başkent yapılarıyla sınırlı kalmış, Anadolu örnekleri göz ardı edilmiştir. Mimariye bağlı bu birimlerin vazgeçilmez özelliği olan süslemelerin teknik, üslup ve kompozisyon özelliklerinin tespit edilmesine öncelik verilmelidir. Bu tespitler Anadolu örneklerinde, başkent üslubunun etkisinde gelişen bir süsleme programını ya da bulunduğu coğrafyaya bağlı bölgesel üslubun etkisinde gelişen yerel üslubu belirlemekte kuşkusuz yol gösterici olacaktır. Bu çalışma kapsamında, Gaziantep’te bulunan Alaybey, Karatarla, Handan Bey ve Ahmet Nuri Paşa camilerinin ahşap üzerine kalem işi süslemeli müezzin mahfilleri incelenmiştir. Bu yapıların süsleme programları bağlamında, yerel sanat geleneklerinin bölgesel etkilerle ortaya konmuş örneklerinin irdelenmesi amaçlanmıştır.

Kalemisi Ornamented Wooden Muezzin Loges of the Mosques in Gaziantep

The muezzin loges has not been considered as a seperate elements in art history disciplines as a special topic within Turkish Islamic Art History. They have been evaluated mostly within the architectural context. Three types of loges as Hünkâr, Muezzin and Kadinlar, generally handled as a part of the mainframe and not chosen as an independent working field. Those loges were built  mostly at the same time with the main building or later and there are no detailed researches about those loges for the building materials, past time repairs or alterations. Very few researches have been restricted with the ones have been in the limelight or with the capital buildings. Examples from the Anatolia have been ignored. The identification of the genre and composition characteristics of these architectural units should have a priorty. These findings for the examples from the Anatolia would be a pathfinder of the effect of developing a program of capital decoration style or the effect of developing a regional style connecting to the present geographical location. In this study, the stenciled wooden muezzin loges of Ahmet Nuri Pasha mosque, Alaybey mosque, Karatarla mosque, Handan Bey mosque, Eyupoglu mosque and Haci Nasir mosque at the Gaziantep have been examined. The examination of the examples of which put forth with the traditional regional effects, in the context of the ornamentation program has been intended.