Emperyal fransa’nın osmanlı-cezayir stratejik düzleminde bir kültür ve kimlik asimilasyonu örneği, (aziz charles de faucauld’un mektubu)

19. yüzyıl, dünya siyasi tarihinde Sömürgecilik çağı olarak geçmiştir. Sanayi devrimi sonrası dünyaya açılan Avrupalı Devletler için Afrika’ya hakim olma mücadelesi çok önem taşımış ve 19. yüzyılın ilk yarısında Afrika Kıtası, başta İngiltere, Fransa, Belçika olmak üzere Avrupalı Devletler tarafından paylaşılmıştır. Fransa da bu paylaşımda Tunus, Cezayir ve Batı uzanımında Kuzey Afrika’da önemli bölgelere sahiplenmiş ve 1830-1860 yılları arasında bu bölgeye misyonerler ile çok sayıda Fransız kolonicisi getirilmiş ve Fransız kültür ağırlığı olan ortak bir yaşam yaratılmaya çalışılmıştır. Cezayir de bu bakımdan Fransa baskılarına maruz kalmış ve yerel halk, misyonerlerin faaliyetleri ile dönüştürülmeye yani Hıristiyanlaştırılmaya ve Fransızlaştırılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda uzun yıllar Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da coğrafyacı, asker ve keşiş olarak çalışan Charles De Faucould, Fransız Bilimler Akademisine 1907 yılında bir mektup göndermiştir. Mektubun ana konusu, Cezayir’deki yerli halkın kültür ve kimlik açısından dönüştürülmesi için nelerin yapılması üzerinedir. Özellikle misyonerlerin dolaştıkları veya yaşadıkları farklı kültür havuzlarında nasıl davranmaları ve ne yapmalarını öğütlemesi bakımından söz konusu mektup ayrı bir öneme sahiptir.

A cultural and ıdentification assimilation example on the otoman-algerian strategic ground of ımperial france, (letter of saint charles de faucould)

World history has captured the 19th century as an Imperialist Age. Following the industrial revolution, containing Africa had great importance for European Countries, mainly for England, France and Belgium. France took its share on Tunisia, Algeria and Northern Africa at the West extension with critical regions. Many French colonies have been brought to this region along with missionaries between 1830 and 1860 while a common life with French impact has been the main intention. Local community was tried to be transformed by the missionary activities in the extension of Christianization and adaptation of the French culture. Charles De Faucould, a geographer, a soldier and a priest who worked in Middle East and North Africa for many years, sent out a letter to the French Science Academy in year 1907. The letter was about the opportunities on cultural and identificational transformation for the Algerian community. This letter has significant importance on how the missionaries should be advised regarding to the activities in their cultural pool.

PDF

___

AFETİNAN, A. Medeni Bilgiler, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988, Ankara.

ARMAOĞLU, F. 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Alkım Yayınları, 2007, İstanbul.

BAGCE, H. E. “Emperyalizm Kuramları ve Amerikan Kamu Diplomasisi”, İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Nu. 28, 2003, İstanbul.

DEUTSCH, K. W. “Bir Toplumsal İletiĢim Mantığı”, Milliyetçilik Kuramları, ed.Antoıne Roger, Çev. Aziz Ufuk Kılıç, Versus Yayınları, 2001, İstanbul.

GÖKALP, Z. Türklük ve Türkçülük, Bordo-Siyah Yayınları, 2008, İstanbul.

HİZMETLİ, S. Osmanlı Yönetimi Döneminde Tunus ve Cezayir’in Eğitim ve Kültür Tarihine Genel Bir Bakış http://dergiler.ankara.edu.tr /dergiler/37/776/9921.pdf, s. 5-12.11 Ocak 2013.

LENİN, V. İ. Emperyalizm, Kapitalizmin En Yüksek Aşaması, Eriş Yayınları, Çev.Cemal Süreyya, 2003, Ankara.

GALLNER, E. Uluslar ve Ulusçuluk, Nil Yayınları, 2009, İstanbul.

GALLNER, E. “Bir Kültürel Homojenizasyon Mantığı”, Milliyetçilik Kuramları,Ed.Antoıne Roger, Çev. Aziz Ufuk Kılıç, Versus Yayınları, 2001 İstanbul.

GOUÉ, M. “Algérie: Les Grandes Lignes Du Réglement Sont Déja Arrétée”,LeMonde Diplomatique, 10 Ocak 1962, http://www.monde- diplomatique.fr/1962/01/GOUE/24569, 15 Ocak 2013.

HOBSBAWM, E. “Bir Kimlik Yeniden Kullanım Mantığı”, Milliyetçilik Kuramları, Ed. Antoıne Roger, Çev. Aziz Ufuk Kılıç, Versus Yayınları, 2001,İstanbul.

KAYA, Önder Tanzimat’tan Lozan’a Azınlıklar, Yeditepe Yayınları, 2005 İstanbul.

KYMLİCKA, W. Çokkültürlü Yurttaşlık, Çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, 1998, İstanbul.

KÜÇÜKKALAY, M. “Endüstri Devrimi ve Ekonomik Sonuçlarının Analizi”,Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, s. 2, Güz 1997.

LEWİS B. The Crisis Of The İslam, The Modern Library, 2003, New York.

MİRZAOĞLU, G. “Bir Tarihi Türkü; Cezayir”, Türkbilig, Sayı. 6, 2003, Ankara.

MORRİS, H. C., The History Of Colonization, Fram The Earliest Times To ThePresent Day, Vol. II, The Macmillian Campany, 1900, New York.

RAİİD, Ahmed Orta Asya’nın Dirilişi, İslam mı, Milliyetçilik mi, Cep Yayınları,2006, İstanbul.

ROCKEFELLER, S. “Yorum”, Çokkültürlülük, Tanınma Politikası, Ed. Amy Gutmann, YKY Yayınları, 2010, İstanbul.

ROY, O. Yeni Orta Asya Ya da Ulusların İmal Edilişi, Metis Yayınları, 2001, İstanbul.

SANDER, O. Siyasi Tarih, İlkçağlardan 1918’e, İmge Yayınları, 2007, Ankara.

SEZER, A. “Osmanlı’dan Cumhuriyete; Misyonerlerin Türkiye’deki Eğitim ve Öğretim Faaliyetleri”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, http://www.edebiyatdergisi.hacettepe.edu.tr/700ozelaytensezer.pdf .19.06.2012.

SMİTH, A. D. “Kültürel Olarak Yeniden Temellenme Mantığı”, Milliyetçilik Kuramları, ed. Antoıne Roger, Çev. Aziz Ufuk Kılıç, Versus Yayınları, 2001, İstanbul.

SMİTH, A. D. Milli Kimlik, İletiĢim Yayınları, 2009, İstanbul.

TAYLOR, C., “Tanınma Politikası”, Çokkültürlülük, Tanınma Politikası, Ed. Amy Gutmann, YKY Yayınları, 2010, İstanbul.http://histoire.geo.over- blog.com/article-30665820.html, 15 Ocak 2013.

http://www.ladocumentationfrancaise.fr/dossiers/d000044-l-afrique-subsaharienne-de-la- decolonisation-a-la-mondialisation-1960- 2008/cartes, 15 Ocak 2013. http://www.alger26mars1962.fr/alger/index.php?option=com_content&view=articl e&i d=375:410-lettre-du-pere-charles-de-foucault-adressee-a-rene-bazin-de- lacademie- francaise-octobre-1917&catid=134:livres-temoignages-poesies-in- memoriam&Itemid=179, 11 Ocak 2013. http://rha.revues.org/index194.html, 15 Ocak 2013. http://www.mafrwestafrica.net/content/view/14/43/lang,fr/, 11 Ocak 2013. http://www.mafrwestafrica.net/content/view/14/43/lang,fr/, 11 Ocak 2013.