Isparta ilinde meyvecilik faaliyetlerinin yakın zamanlı analizi *

Bu çalışmada Isparta ilinde meyvecilik faaliyetleri ele alınmıştır. Yakın yıllara kadar ekonomisi el dokuması halıcılık, gül yetiştiriciliği ve gül yağı üretimi ile birlikte anılan Isparta son yıllarda başta elmacılık olmak üzere meyvecilik faaliyetleri ile dikkat çekmektedir. Özellikle Eğirdir, Gelendost, Senirkent, Yalvaç ilçelerinde, başta elma ve kiraz olmak üzere birçok meyve ticari amaçla üretilmektedir. Isparta‟nın fiziki coğrafya özellikleri meyvecilik faaliyetinin gelişimi açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Uygun iklim koşulları, verimli toprakları, yeraltı ve yer üstü tatlı su kaynakları bu potansiyelin öne çıkan unsurlarıdır. Bunun yanı sıra başta sulama projeleri olmak üzere modern tarım yöntemlerinin uygulanması, kaliteli ve dayanıklı meyve türlerinin seçilmesi, gübreleme, budama, ilaçlama işlemlerinin bilinçli bir şekilde yapılması meyvecilik faaliyetinin gelişmesinde etkili olan beşeri unsurlardır. Ayrıca meyve yetiştirilen alanların yakınında modern ve yüksek kapasiteli soğuk hava depolarının kurulması, Isparta‟da yetiştirilen meyvelerin yurt içi ve yurt dışında pazar değerini arttıran önemli bir faktör olarak görülmektedir. Bu bağlamda ticari meyveciliğin gelişmesi Isparta kırları için hem karlı bir uğraş olarak önem kazanmakta hem de depolama, paketleme, toplama ve nakliye işlemlerinde işçi istihdamı yaratmaktadır. Nitekim bu çalışmada meyveciliğin son yıllardaki gelişimi, başta elma, kiraz ve üzüm olmak üzere meyvelerin il genelinde dağılışı, bu dağılışa etki eden sebepler ve meyveciliğin sorunları üzerinde durulmuştur. Resmi kurum verilerinin yanı sıra meyvecilik faaliyetinin en önemli uğraş olduğu Boğazova, Uluborlu-Senirkent Ovası ve Gelendost Ovası‟nda yapılan arazi çalışmalarından elde edilen bulgular değerlendirilmiştir.

Current analyze of orcharding activities in isparta

In this study, orcharding activity is emphasized. Until a few years economy of Isparta is named with it‟s waved carpets by hand, rose-growing and rose-oil extraction. But in the last years orcharding activities attract attention as the most important economical activity in Isparta. Especially in Egirdir, Gelendost, Senirkent and Yalvac Province, many kinds of fruits, specifically apple and cheery are grown in the aim of commercial. Physical Geography features of Isparta have an important potential for developing of orcharding activities. Suitable climate conditions, fertile soil and fresh water sources over or under the earth in Isparta are distinctive elements of this potential. In addition to this, irrigation projects, modern agriculture techniques, using of quality and resistible fruit kinds, correctly performing of fertilization, pruning and disinfecting are human activities effecting developing of orcharding activities. Moreover, establishment of modern cold stores and cold stores with high capacity in the near of land where fruits grown are regarded as an important factor increasing the value of fruits grown in Isparta in the national and international markets. So developing of commercial orcharding is both gaining importance as profitable activity and also creating employment in storing, packaging, collecting and transportation process for rural area in Isparta. Thus, in this study it is emphasized on current development of orcharding, distribution of amount of apple, cherry, grape and other fruits production, reason of this distribution and problems in orcharding in Isparta. In addition to formal data, it is evaluated via findings obtained during land study in Bogazova, Uluborlu-Senirkent Plain and Gelendost Plain that orcharding activity is the most important activity.

___

ANAÇ, D.-ÇOLAK Esetlili, B. „Türkiye‟de Toprak Verimliliğinin Gelişimi ve Tarihçesi‟ Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, 2012, S: 20 – 22.

OKUDUM, R. Soğuk Hava Depolarının Dağılışı ve Coğrafi Analizi: Isparta İli Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 2012, S: 96.

SARGIN, S. „Sütçüler'de Kır Yerleşmeleri ve Yerleşme Düzenine Etki Eden Faktörler‟, Fırat Üniv. Sosyal Bilimler Enst. Dergisi, Elazığ, 2006, S: 63-88.

SARGIN, S. ve AKENGİN, H. „Akşehir Kırlarında Nüfus, Yerleşme ve Arazi Kullanımı‟, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Isparta, 2009, S: 19.

TEMURÇİN, K. „Isparta İli Ekonomik Coğrafyası‟, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara, 2004, S: 96.

Isparta Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, İlgili Veriler

Isparta Valiliği, 1996, Isparta İl Yıllığı, s.l.

Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK), İlgili Veriler.