Hazret-i Mevlânâ’nın Mesnevî’si kutsal kitaplar dışında belki çok az kitap için söz konusu olan bir teveccühe mazhar olmuş, bunun neticesi olarak eser üzerine çeşitli kategorilerde birçok çalışma yapılmıştır. Bunun temelinde üç ana unsur göze çarpmaktadır. Yazanın mütebahhir kişiliği, eserin mufassal/ hacimli oluşu ve mecâzî dil kullanımı. Bu maddelerden özellikle ikinci madde, seçme ve özetleme/intihâb-ihtisâr türü çalışmalara zemin hazırlarken, birinci ve üçüncü maddeler ise şerh türü çalışmalara zemin hazırlamıştır. XVI. yüzyıl Mevlevîlerinden Edirne Mevlevîhânesi şeyhi Yûsuf Sîneçâk, Mesnevî’den bir seçki hazırlayarak adını Cezîre-i Mesnevî koymuştur. Bu seçki rağbet görmüş ve üzerine Osmanlı’nın tanınmış sufîlerince bazı şerhler yapılmıştır. Biz bu makalemizde mufassal bir kitap olan Mesnevî’den yapılan bu seçkiyi ve şerhlerini ele alıp temel özellikleri çerçevesinde tanıtmaya çalışacağız.

Mawlana’s Mathnawi is perhaps one of the most warmly welcomed books after the holly books. Therefore, many annotations were written about it in various categories. Three main elements stand out on the basis of this fact. First, the writer’s savant personality; second, Mathnawi’s elaborate language and thirdly, its use of figurative expressions. W hile the first two qualities led to selections and summaries, the third one led to commentaries. In the 16th century, Yousef Sînechâk, one of prominent Mawlawis and a sheikh in the Mawlawikhâne of Edirne, made a selection from Mathnawi. He gave the name Jazeera-i Mathnawi to his book. This selection met with wide approval and over time famous Sûfîs of the Ottoman era wrote some annotations on it. In this article, we will introduce this work prepared as a selection from the Mathnawi, its commentaries and their main characteristics.