Balık beslemede kanola (Brassica sp.) kullanımı

Balık unu yüksek düzeyde protein içermesi, dengeli amino asit kompozisyonuna sahip olması ve balık tarafından lezzetli bulunması nedeniyle balık yemleri için vazgeçilmez bir protein kaynağıdır. Balık unu yalnızca balık yemlerinde değil kümes hayvanları, domuz ve büyükbaş hayvan yemlerinde de protein kaynağı olarak kullanılmaktadır. Fakat son yıllarda balık stoklarının azalması ve daha çok insan beslenmesinde kullanılması nedeniyle balık unu üretimi azalmış, yem üreticileri dışardan balık unu ithal etmeye başlamıştır. Dolayısı ile balık unu fiyatı ve buna paralel olarak da yem maliyeti artmıştır. Bu nedenle balık ununa alternatif çeşitli bitkisel proteinlerin kullanımı gündeme gelmiştir. Bitkisel protein kaynağı olan kolza, balık ununa göre daha fazla miktarda ve daha ucuza sağlanabilmektedir. Fakat kolzada bulunan erüsik asit, glukosinolat, tanen ve sinapin gibi antinütrient maddelerin zararlı etkilerinden dolayı Türkiye'de kolza üretimi yasaklanmış ve daha sonraki yıllarda Kanada'daki ıslah çalışmaları ile erüsik asit ve glukosinolat içeriği düşürülerek kanola adı ile kullanıma sunulmuştur. Günümüzde Trakya başta olmak üzere ülkemizin çeşitli yörelerinde kanola bitkisi yetiştirilmektedir. Balık yemlerinde kullanılan bitkisel protein kaynaklarının başında soya küspesi gelmektedir. Kanola küspesinin diğer bitkisel protein kaynaklarına göre daha yüksek düzeyde protein içermesi ve esansiyel amino asit profilinin iyi olmasından dolayı 20 yılı aşkın bir süredir salmon ve alabalık yemlerinde yem hammaddesi olarak kullanılmaktadır. Tilapia balıklarının yemlerinde soya küspesinin tamamı yerine kanola küspesi kullanılarak yapılan besleme denemelerinde büyümede önemli derecede bir azalmanın görülmediği bildirilmiştir. Burada, kanola ve kolza küspesinin besin madde içeriği ile balık beslemede kullanılabilirliklerine ilişkin çalışmaların detaylı bir özeti verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

balık unu, Brassica, yem katkı maddeleri, yem bileşimi tablosu, yemler, balık beslenmesi, kolza tohumu

Use of canola (Brassica sp.) in fish nutrition

Fish meal is an indispensable protein source for fish feed because of containing high protein, balancing amino acid composition and being very delicious for fish. Fish meal is used also as a protein source not only to feed fish but also for poultry and cattle feed too. But in the recent years, fish meal production has reduced because of the decrease in fish stock and his use in people feeding and fish feed producer begin to import fish meal from other countries. As a result of that the price of fish meal and parallel the food's cost has increased. Fort this reason, alternative different vegetable protein became more common than food meal. As a source of vegetable protein, the rapeseed is an ingredient then compared to the usual food meal is cheaper and we can have it in bigger amount. But the rapeseed production in Turkey has been forbidden because of the content of antinutrient dangerous products like erucik acid, glucosinolate, tannin and sinapin. Improvement works in Canada showed later that by reducing the erucik acid and glucosinolate they can use it by naming it canola. Nowadays, we're producing all over the country the canola. Soybean meal is one of the main source of vegetable protein source in fish feed. Because of the higher level protein in canola than other vegetable protein's and because of the quality of profile in amino acid, this substance has been used for 20 years as the feedstuff for salmon and trout. It was noticed that for tilapia fishes the use of canola in place of soybean meal didn't show a high level of growing up decrease. In this study, it was given a detailed summary of studies related to nutrient content of the use of canola and rapeseed in fish nutrition and nutrient content of them.

Keywords:

fish meal, Brassica, feed additives, feed composition tables, feeds, fish feeding, rapeseed,

PDF

___

Akiyama, T., Munuma, T., Yamamoto, T., Marcouli, P., Kishi, S., 1995. Combinational use of malt protein flour and soybean meal as altenative protein sources of fingerling rainbow trout diets. Fisheries Science, 61 (5) 825-832.

Anonymous, 2005a. Animal feed resources information system, Canola meal, Rapeseed meal, 00-Rapeseed, O-Rapeseed. http://www.fao.org/ag/AGA/AGAP/FRG/AFRIS/Data/724.htm

Anonim, 2005b. Kanola üretimi, Üretimi, http://www20.uludag.edu.tr/~yahyau/kanolauretimi.htm.

Anonim, 2005c. Kolza ile ilgili genel bilgiler, Mp://www.gap.gov.tr/TurkishfTarim/Makale/mbu10.html

Anonymous, 2005d. http://www. Canola-council.org/pubs/meal8.html.

Anonymous, 2005e. The national academies press, Nutrient requirements of fish (1993) http://books.nap.edu/openbook/0309048915/html/40.html

Davies S. J., McConnell S., Bateson R., I., 1990. Potential of rapeseed meal as alternative protein source in complete diets for tilapia (Oreocromis mossambicus Peters) Aquaculture, 87,145-154.

Ergün, A., Çolpan, İ., Yıldız G., Küçükersan S., Tuncer Ş.D., Yalçın S., Küçükersan M.K., Şehu A., 2004. Yemler Yem hijyeni ve teknolojisi. Ankara Üniv. Veteriner Fak. Hayvan besleme ve beslenme Hastalıkları Anabilim dalı, 448 s, Ankara.

Francis, G., Makkar, H. P. S., Becker, K., 2001. Antinutritional factors present in plant-derived alternate fish feed ingredients and their effects in fish, Aquaculture, 199:197-227 pp.

Gakkaishi N. S., 1993. Alternative protein source for fish meal in diets of young yellowtail, Bull. Jap. Sci. Fish. Vol.59, no:1,137-143 pp.

Gizlenci Ş., ve Dok, M., 2003. Ham yağ açığına çözüm kanola, Türk koop. ekin dergisi, yıl:7, Sayı:23

Hardy R. W., Sullivan C. V., 1983. Canola meal in rainbow trout {Salmo gairdnerl) productions diets, Can. J. Fish.Aquat. Sci. 40:281-286.

Hendricks, K. J.,Bailey, G. S., 1989. Adventitues Toxin in Fish Nutrition (Second Editione). Academic Press Inc. New York. USA

Hertrampf, J. W., Pascual F. P., 2000. Handbook on ingredients for , aquaculture feeds. Kluwer Academic Publis, Dordrecht, Boston, London, ISBN 0412-627604,573 p.

Higgs D. A., McBride J.R., Markert, J.R, Dosanjh B.S., Plotnikoff, M.D., and Clarke W. C, 1982. Evaluation of Tower and Candle rapeseed (canola) meal and Bronowski rapeseed protein concentrate as protein supplements in practical dry diets for juvenile Chinook salmon (O. Tshawytscha). Aquaculture, 29:1-31.

Higgs, D. A., Fagerlund, U. H. M., McBride J. R., Plotnikoff, M.D., Dosanjh B.S., Markert, J.R., Davitson, J., 1983. Protein quality of Altex canola „ meal for Chinook salmon (Oncomynchus tshawytscha) considering dietary protein and 3,5,3"-triiodo-L-thyroine content. Aquaculture 34,213- 238 pp.

Higgs D. A., Dosanjh B.S., Little M, Roy R.J.J. and McBride J.R. 1989. Potential for including canola products (meal and oil) in diets for Oreochromis mossambicus x O. aureus hybrids. Proc. Third. Int. Symp on Feding and Nutr. İn Fish. Toba, Japon. Aug. 28-Sep. 1, 1989. pp. 301-314.

Hilton, J. W., and Sünger S. J., 1986. Digestibility and utilization of canola meal in practical-type diets for rainbow trout. Can. Fish Aqua. Sci. Vol.43.1149-1155 pp.

Jackson, A. J., Capper B. S. Matty A. J., 1982. Evaluation of some plant proteins in complete diets for the Tilapia (Sarotherodon mossamabicus), Aquaculture, 27:97-109 pp.

Koca, S., 1982. Hayvan beslemede kolza tohumu küspesi. Tarım ve Mühendislik dergisi, Ekim sayı:2,6-15.

Li, M.H., Robinson, E.H., 1994.Use of canola meal in catfish feeds.Catfısh J, 10:14.

Lim C. P, Klesius H., Higgs D. A. 1998. Substitution of canola meal for • soybean meal in diets for channel catfish (Ictalurus punctatus). J. World Aquaculture soc.239:161-168.

Mays, J. L, Brown P. M., 1993. Canola meal as a protein source for channel catfish, Conference world aquaculture, Spain.

Özgüven, M., 1990. Türkiye'de kanola tarımı potansiyeli ve geleceği. T.M.O. yem maddeleri toplantısı. Ankara.

Satoh, S., Higgs D. A., Dosanjh B. S, Hardy R. W, Geoffery E. Deacon G., 1998. Effect of exrusion processing on the nutritive value of canola meal for Chinook salmon (Oncomynchus tshawscha) in seawater. Aquaculture nutrition. 4.115-122 pp.

Seguin, J., 1997. Kanolanın Fransa ve Avrupa'da yem sanayinde kullanımı. Kanola sempozyumu.10 Temmuz 1997. Ankara.

Webster CD., Tiu LG., Tidwell JH., Grizzle JM.,1997. Growth and body composition of channel catfish (Ictalurus punctatus) fed diets containin various percentages of canola meal. Aquaculture 150,103-112.