ÂŞIKLARIN DİLİNDEN 16-19. YÜZYIL DEVLET MÜESSESELERİNE ELEŞTİRİ

Âşıklar/halk şairleri, içinde yaşadığı toplumun sözcüleridir. Bu kişiler, halkın duygu ve düşüncelerini, acılarını, sevinçlerini, özlemlerini, öfkelerini dile getirmenin yanında beğendikleri ve hoşlarına giden şeyleri övdükleri gibi, beğenmedikleri ya da halk için olumsuz gördükleri durumları eleştirmekten de geri durmazlar. Bu çalışmamızda 16-19. yüzyıl arasında devlet müesseselerinde yaşanan bozulmalara yönelik olarak âşıkların eleştirileri ele alınmıştır. Bu yüzyıllarda yaşayan âşıklardan bazılarının toplumsal konulardaki duyarlılıklarını ortaya koyduğu şiirleriyle topluma karşı olan sorumluluklarına yerini getirdiklerini ifade edebiliriz

Anahtar Kelimeler:

Âşık, halk şiiri, devlet kurumları, eleştiri

-

Poet singers/ folk singers are the spokespersons of the society they live in. Besides, expressing the feelings, thoughts, pain, joy, longing and anger of the members of the society; these people both praise the things they like and criticize they don’t like or consider to be bad for people

Keywords:

Poet singer, folk poetry, governmental agencies, criticism,

PDF

___

Artun, Erman (2001) Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara.
Bilkan, Ali Fuat (2002) Hayrî-Name'ye Göre XVII. Yüzyılda Osmanlı Düşünce
Hayatı, Akçağ Yayınları, Ankara. Doğan, D. Mehmet (1994) Büyük Türkçe Sözlük, Ülke Yayıncılık, İstanbul.
Güney, Eflatun Cem (1994) Erzurumlu Emrah Hayatı ve Şiirleri, Maarif
Kütüphanesi, İstanbul. Halaçoğlu, Yusuf (1996) XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, Türk Tarih kurumu Yayınları, Ankara.
Kara, Esra (2004) "Toplumsal Bir Olgu Olarak Sanat ve Edebiyat", Hece Dergisi
Hayat-Edebiyat-Siyaset, Hece Yayıncılık, Ankara, ss. 138-146. Karataş, Turan (2001) Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü, Perşembe Kitapları, İstanbul.
Köktürk, Şahin (2004) "Edebiyatın Siyasî Boyutunu Yansıtan Bir Tür Olarak
Taşlama", Hece Dergisi Hayat-Edebiyat-Siyaset, Hece Yayıncılık, Ankara, ss. 183-1
Köprülü, Mehmet Fuat (1962) Türk Saz Şairleri, Milli Kültür Yayınları, Ankara.
Kutsi, Tahir (1990) Halk Bilim ve Edebiyat, Toker Yayınları, İstanbul.
Lekesiz, Ömer (2003) "Eleştirinin Görevi", Hece Dergisi Eleştiri Özel Sayısı,
Hece Yayıncılık, Ankara, ss. 364-369. Özkaya, Yücel (1985) 18. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Osmanlı Toplum
Yaşantısı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara. Özmen, İsmail (1988) Alevî-Bektaşî Şiirleri Antolojisi, c. 3, c. 4, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Öztelli, Cahit (1976) Uyan Padişahım, Milliyet Yayınları, İstanbul.
Pakalın, Mehmet Zeki (1993) Osmanlı Tarih Deyimler ve Terimleri Sözlüğü, c.III, MEB Yayınları, İstanbul.
Sakaoğlu, Saim (2004) Karaca Oğlan, Akçağ Yayınları, Ankara.
Ural, Orhan (1984) Erzurumlu Emrah/Hayatı-Şiirleri, Özgür Yayın-Dağıtım, İstanbul.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1965) Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı, Türk Tarih
Kurumu Yayınları, Ankara. Yıldırım, Ali (1994) Pir Sultan ABDAL-Yaşamı, Sanatı, Şiirleri, Ayyıldız Yayınları, Ankara.
Yüksel, Hasan Avni (1987) Âşık Seyrâni, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Zelyut, Rıza (1989) Halk Şiirinde Başkaldırı, Sosyal Yayınlar, İstanbul.