Vektör Kaynaklı Hastalıklar: Küresel Resme Türkiye Verileri ile Bakmak
Vektör kaynaklı hastalıklar toplum sağlığı açısından 21. yüzyılda da önemli sorunlar arasındadır. Bu nedenle, Dünya Sağlık Örgütü 2014 yılı 7 Nisan Dünya Sağlık Gününün temasını bu konu olarak belirlemiştir. Giderek daha sık duymaya başlanılan vektör kaynaklı hastalıkların, dünyada ve Türkiyedeki dağılımları ve hazırlayıcı koşullarının yanı sıra öne çıkan korunma yaklaşımlarının da gündeme taşınması amaçlanmıştır. Vektör kaynaklı hastalıkların dünyada tüm bulaşıcı hastalıklara bağlı hastalık yükünün %17sini oluşturduğu ve her yıl bir milyondan fazla ölüme neden olduğu tahmin edilmektedir. Türkiyede de güncel veriler hastalığın halk sağlığı açısından önemli olduğunu düşündürmektedir. Birincil korunma için ulusal düzeyde ağırlıklı olarak devlete ait kuruluşların sorumluluğunda sivil toplum örgütlerinin katılımı ile bütünsel bir bakış açısı gerekmektedir. Ayrıca bireylerin de alınan önlemlere farkındalığının artırılması ve öz sorumluluklarını yerine getirmesi büyük önem taşımaktadır.
Vector-Borne Diseases: Looking at the Global Picture with Data from Turkey
Vector-borne diseases constitute one of the major public health problems in the 21st century. Given this, the World Health Organization selected this as the topic of the April 7th World Health Day in 2014. As there are more and more news about vector- borne diseases, the objective is to discuss the distribution of cases of victor-borne diseases in the world and in Turkey, conditions conducive to their emergence and approaches to protection. It is estimated that vector-borne diseases has its share of 17% in global burden of infectious diseases and cause over 1 million deaths every year. Up to date data in Turkey too shows that the diseases is important in terms of public health. For primary protection, there is need to develop a holistic approach at national level with the participation of civil society organizations while the main responsibility rests with relevant state agencies. It is also essential to enhance public awareness on the issue and to have individuals fulfil their responsibilities.
___
- 1. WHO World Health Day. About Vector borne diseases. (Internet) http://www.who.int/campaigns/world-health- day/2014/vector-borne-diseases/en/. Erişim: 14.03.2014. 2. WHO World Health Risks. Mortality and burden of disease attributable to selected major risks. 2009. s: 10-12. 3. About vector borne disease. http://www.who.int/campaigns/world-health- day/2014/vector-borne-diseases/en/. (Internet) 30.10.2014 4. Vector-borne diseases. Fact sheet N°387 march 2014. (Internet) http://www.who.int/mediacentre/ factsheets/fs387/en/ Erişim: 14.03.2014. 5. Konstantinou GN, Papa A, Antoniadis A. Sandfly- fever outbreak in Cyprus: are phleboviruses still a health problem? Travel Med Infect Dis. 2007;5(4):239-42. 6. Ellis SB, Appenzeller G, Lee H, Mullen K, et al. Outbreak of sandfly fever in central Iraq, September 2007. Mil Med. 2008 Oct;173(10):949- 53. 7. CDC. Relapsing Fever. (Internet) http://www.cdc.gov/relapsing-fever/distribution/ Erişim: 01.05.2014. 8. CDC. Q Fever. (Internet) http://www.cdc.gov/qfever/stats/index.html Erişim : 01.05.2014. 9. (Internet) http://www.tbe-info.com/tbe.aspx Erişim: 10.04.2014. 10. CDC. Parasites Onchocerciasis. (Internet) http://www.cdc.gov/parasites/onchocerciasis/ epi.html Erişim: 01.05.2014. 11. Elaldı N. Ülkemizde Sıtmanın Değişen Epidemiyolojisi Ve Tedavisi. EKMUD 2013 BİLİMSEL PLATFORMU. 20-24 Mart 2013, Antalya. 12. Gürel M. S., Yeşilova Y., Ölgen M. K., Özbel Y. Türkiyede Kutanöz Leishmaniasisin Durumu. Türkiye Parazitol Dergisi 2012; 36: 121-9. 13. Ok Uz, Balcıoğlu IC, Taylan Ozkan A, Ozensoy S, Özbel Y: Leishmaniasis in Turkey, Acta Trop 2002;84(1):43-8. 14. Gürcan Ş. Francisella Tularensis ve Türkiyede Tularemi. Mikrobiyoloji Bul, 2007; 41: 621-36. 15. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2012 S27. Ankara 2012 16. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2012 Faaliyet Raporu S61 . Nisan 2013 Ankara 17. Kalaycioglu H, Korukluoglu G, Ozkul A, Oncul O, Tosun S, Karabay O ve ark.Emergence of West Nile virus infections in humans in Turkey, 2010 to 2011. Euro Surveill 2012; 17: 20182. 18. Torun Edis Ç, Yağçı Çağlayık D, Uyar Y, Korukluoğlu G, Ertek M, Kırıkkale İlinde Saptanan Tatarcık Humması Salgını. Mikrobiyol Bul 2010; 44: 431-439. 19. Yılmaz GR, Buzgan T, Irmak H, Safran A, Uzun R, Cevik MA ve ark. The epidemiology of Crimean- Congo hemorrhagic fever in Turkey, 20022007. Int J Infect Dis 2009;13:380-386. 20. Gargili A. Lyme hastalığı, etken ve epidemiyoloji. In: II. Turkiye Zoonotik Hastalıklar Sempozyumu: Kene Kaynaklı Enfeksiyonlar (27-28 Kasım 2008, Ankara) Bildiri Kitabı. Ankara: Medisan Yayınevi, 2008: 89-92. 21. Berberoğlu U, Gözalan A, Kılıç S, Kurtoğlu D, Esen B. A seroprevalence study of Coxiella burnetii in Antalya, Diyarbakır and Samsun provinces. Mikrobiyol Bul 2004; 38(4): 385-91. 22. Gozalan A, Rolain JM, Ertek M, Angelakis E, Coplu N, Basbulut EA ve ark. Seroprevalence of Q fever in a district located in the west Black Sea region of Turkey. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2010; 29(4): 465-9. 23. Eyigor M, Kırkan S, Gultekin B, Yaman S, Tekbıyık S, Aydın N. Q humması icin risk gruplarında Coxiella burnetiiye karsı olusan antikorların ELISA ve IFA testleri ile saptanması. Infeksiyon Derg 2006; 20(1): 31-6. 24. Esen B, Gozalan A, Coplu N, Tapar FS, Uzun R, Aslan T. ve ark. The presence of tick-borne encephalitis in an endemic area for tick-borne diseases, Turkey. Trop Doct. 2008;38(1):27-8. 25. Ergunay K, Ozer N, Us D, Ozkul A, Simsek F, Kaynas S, Ustacelebi S. Seroprevalence of West Nile virus and tick-borne encephalitis virus in southeastern Turkey: first evidence for tick-borne encephalitis virus infections. Vector Borne Zoonotic Dis. 2007 Summer;7(2):157-61. 26. National Meeting on Surveillance and Control of Communicable Diseases Project and Second Annual National Conference on Field Epidemiology (15-17 April 2014)) 27. Deaths form vector-borne disease. (Internet) http://www.who.int/heli/risks/vectors/en/ vbdmap.pdf Erişim tarihi: 25.10.2014 28. A global brief on vector-borne diseases. WHO. (Internet) http://apps.who.int/iris/ bitstream/10665/111008/1/WHO_ DCO_WHD_2014.1_eng.pdf Erişim : 25.10.2014 29. AFAD Suriye İnsani yardım Raporu, 10 Ekim 2014. (Internet) https://www.afad.gov.tr/ UserFiles/File/Suriye%20İnsani%20 Yardım%20Raporu/Suriye%20İnsani %20Yardım%20Raporu_%2010% 20ekim%20(yeni).pdf Erişim Tarihi: 25.10.2014 30. Suriyeli Sığınmacılar ve Sağlık Hizmetleri Raporu. Türk Tabipler Birliği Yayınları. Ankara Ocak 2014. syf 55. (Internet) http://www.ttb.org.tr/ kutuphane/ siginmacirpr.pdf Erişim Tarihi: 25.10.2014 31. Uyar Y, Aktaş E, Yağcı Çağlayık D, Ergönül Ö, Yüce A Yurt Dışı Kaynaklı Bir Dang Ateşi Olgusu ve Literatürün Gözden Geçirilmesi. Mikrobiyol Bul 2013; 47(1): 173-180. 32. Güler Ç. İklim değişikliği ve sağlık. Hacettepe Tıp Dergisi 2002; 33: 34-39. 33. WHO. Urbanization: an increasing risk factor for leishmaniasis. Wkly Epidemiol Rec 2002; 77: 365- 70. 34. Figueiredo L.T.M, (2007). Emergent Arboviruses in Bra-zil. Medicina Tropical 40(2):224-229. 35. Gould E.A, Hıggs S, Buckley A, Grıtsun T.S, (2006) Potential Arbovirus Emergence and Implications For The United Kingdom. Emerg Infect Dis.; 12 (4): 549-55. 36. Burke D.S, Monath T.P. Flaviviruses. in: Knipe D.M, Howley P.M, (2001) (Eds.), Fields Virology, Fourth Ed. Lippincott Williams &Wilkins, Philadelphia, pp. 10431125. 37. Kunz C. The vaccination and the Austrian experience. Vaccine 2003;21 (Suppl. 1), S50S55. 38. Elissa A. Hallem; Nicole Fox, A.; Zwiebel, Laurence J.; Carlson, John R. (2004). "Olfaction: Mosquito receptor for human-sweat odorant". Nature 427 (6971): 212213. 39. The Insect Repellent DEET. (Internet) http://www.epa.gov/pesticides/factsheets/ chemicals/deet.htm Erişim Tarihi: 10.04.2014. 40. Leger N, Depaquit J, 2001. Les phlebotomes et leur role dans la transmission des leishmanioses. Rev Fr Lab, 338: 41-48. 41. Focheux C, Puech MP, Killick-Kendrick R, Killick- Kendrick M, 2002. Repellent pest control system US Patent Issued on July 2, 2002, Patent No: US 6.413.532 Bl . 42. Javed S1, Khan F, Ramirez-Fort M, Tyring SK. Bites and mites: prevention and protection of vector- borne disease. Curr Opin Pediatr. 2013 Aug;25(4):488-91. 43. Sıtma. TC Sağlık Bakanlığı Sıtma Savaşı Daire Başkanlığı. 2001 syf 16. 44. Dolan MC, Schulze TL, Jordan RA, Dietrich G, Schuze CJ, Hojgaard A ve ark. Elimination of Borrelia burgdorferi and Anaplasma phagocytophilum in rodent reservoirs and Ixodes scapularis ticks using a doxycycline hyclate-laden bait. Am J Trop Med Hygiene 2011; 85:11141120. 45. Eisele TP, Larsen DA, AnglewİCZ PA, Keating J, Yukich J, Bennett A. Ve ark. Malaria prevention in pregnancy,birthweight, and neonatal mortality: a meta-analysis of 32 national crosssectional datasets in Africa. Lancet Infect Dis 2012; 12:942949. 46. Oliva CF , Jacquet M, Gilles J, Lemperiere G, Maquart PO, Quilici S ve ark. The sterile insect technique for controlling populations of Aedes albopictus (Diptera: Culicidae) on Reunion Island: mating vigour of sterilized males. PloS One 2012; 7: e49414.
- ISSN: 1300-0853
- Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
- Başlangıç: 1992
- Yayıncı: TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Sağlık Profesyonellerinin Aile İçi Şiddeti Tanılaması ve Yaklaşımlarının Belirlenmesi
YILDA ARZU ABA, Fatma KARADAĞ BAŞAR
14 Yaşında Bir Kızda Akut Batın Tablosu İle Açığa Çıkan Dev Gastrik Trikobezoar
Vektör Kaynaklı Hastalıklar: Küresel Resme Türkiye Verileri ile Bakmak
Metin KILIÇ, DİLEK ASLAN, Levent AKIN
ESRA MELTEM KOÇ, ÖZGE ŞAHİN, Emre GÜNGÖR, Figen DAĞLI ŞAHİN, ORHAN DERMAN
Sağlık ve Romanlar; Türkiye'de Yaşayan Romanlara Yönelik Niteliksel Bir Araştırma