Kadın ve Bir Kimlik Olarak Araçsallaşan İslam: Almanya'da Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Bu çalışmanın amacı, Almanya'da yaşayan iki farklı kadın grubunu, Türkiye'den göç etmiş kadınlar ile sonradan Müslüman olmuş Batılı kadınları karşılaştırılmalı olarak inceleyerek, Müslüman kimliğinin oluşumu ve bu kimliğin ne gibi işlevleri yerine getirdiğini kadın perspektifinden incelemektir. Çalışma, Almanya'da gerçekleştirilen bir alan araştırmasına dayanmaktadır. Araştırmaya göre, İslam her iki kadın grubu için eleştirdikleri sosyal ortamda yeni-alternatif bir kimlik ve yaşam önerisi olarak keşfedilmekte ve yeniden konumlandırılmaktadır. Söz konusu süreçte, sübjektif bir anlam yüklenerek kendilerine ait yapılan İslam, kadınlar için yeniden varlık bulmanın, görünür olmanın önemli bir aracı olarak yükselmektedir. İslam kimliği ile kadınlar kendileri için alternatif-yeni bir feminite anlayışı öngörmekte, kendilerini ve feminenliklerini farklı yoldan tanımlama fırsatı yakalamaktadır. Böylece kadınlar kendilerini başka bir perspektiften görme fırsatı yakalamakta ve alternatif bir yaşam şekli keşfetmektedir. Araştırmanın en önemli bulgusu, Türkiyeli göçmen kadınların Müslüman kimliğini, gelenekselden moderne geçişte araçsallaştırırken; sonradan Müslüman olmuş batılı kadınların tam tersi bir süreçle İslam'ı modernden geleneksele doğru hareketlenmede araçsallaştırmasıdır.

Anahtar Kelimeler:

Göç, din değiştirme, kadın, İslam, kimlik.

Kadın ve Bir Kimlik Olarak Araçsallaşan İslam: Almanya'da Karşılaştırmalı Bir İnceleme

The aim of this study is that examines the construction of Muslim identity and the functions of this identity from perspective of women who is Western female converts becoming Muslim and Turkish immigrant women. This study is based on a field research which conducted in Germany. According to the study, Islam is discovered as an alternative identity and suggestion of life by both of woman groups who criticize their social environment. Women refer a subjective mean to the Islam and make it their own. Thus, Islam rises as an important instrument of alternative lifestyle and being visible for women. By Muslim identity, women propose an alternative understanding of their feminity and describe themselves another way. In this way, both of woman groups catch an opportunity to see themselves another perspective. The most important result of this study is while Turkish immigrant women use the Islamic identity from the traditional to the modern, converted women use the Islamic identity from the modern to the traditional.

Keywords:

Migration, conversion, woman, Islam, identity.,

PDF

___

ABADAN-UNAT, Nermin “Türk Dış Göçünün Aşamaları: 1950’li Yıllardan 2000’li Yıllara”, Kökler ve Yollar, (Der. Ayhan Kaya-Bahar Şahin), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, s:3–18. AKSAZ, Elif “Bir Paris Banliyö Mahallesindeki Türk Göçmen Kadınlarının Gündelik Yaşamı”, Kökler ve Yollar, (Der. Ayhan Kaya-Bahar Şahin), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, s:359–400.
CARROTHERS, Robert M. “Socially Typing of Religious Changers: The Impact of Motivation on the Stories of Alternators and Converts”, Social Spectrum, Vol. 27, Issue 2, s:133-150.
DANOVAN, Josephine Feminist Teori, Çev. A. Bora, M. Ağduk-Gevrek, F. Sayılan, İstanbul:İletişim Yayınları. DOYLE, James The Male Experience, US: Wm. C. Brown Publishers.
DRONEN, T. Sundres 2006 “Scientific Revoluation and Religious Conversion: A Closer Look at Thomas Kuhn’s Theory of Paradigm Shift”, Method and Theory in the Study of Religion, 18, s:232-253.
EUBEN, Roxanne L. “Premodern, Antimodern or Postmodern? Islamic and Western Critiques of Modernity”, Review of Politics, Vol. 59, Issue 3, s: 429-458.
GIDDENS, Anthony 1998 Modernliğin Sonuçları, 2. Basım, Çev. Ersin Kuşdil, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
GIDDENS, Anthony 2000 Elimizden Kaçıp Giden Dünya, Çev. Osman Akınhay, İstanbul: Alfa Yayınları.
HENRY, Michael D. “Voegelin and Heidegger As Critics of Modernity”, Modern Age, Vol. 43, Issue 2, s.18-128.
KARIM, Jamillah “Between Immigrant Islam and Black Liberation: Young Muslims Inherit Global Muslim and African American Legacies”, The Muslim World, Vol. 95, s:497-511. KAZICI, Ziya 2005 “Osmanlı Döneminde İhtidâ”, Köprü Dergisi Hidayet: Dine Yöneliş Zamanı, Yaz Sayı: 91.
KIM, Heon Choul 2003 Din Değiştirmenin Entelektüel Arka Planı, İstanbul: Kaynak Yayınları. KÖSE, Ali, 2008 Neden İslam’ı Seçiyorlar Müslüman Olan İngilizler Üzerine Psiko-Sosyojik Bir İnceleme, İstanbul: İz Yayıncılık.
KRAYNAK, Robert P. “Conservative Critics of Modernity: Can They Turn Back the Clock?” The Intercollegiate Review, Vol. 2001, Issue 1, s: 31-40.
LEMMEN, Thomas “Almanya’da İslamiyet”, Türkiye ve Avrupa’da İslam, Devlet ve Modern Toplum, Ankara: Konrad-Adenauer-Stiftung Yayını, s:69-80. MALİK, Jamal 2005 “Avrupa’da İslamiyet-Entegrasyon veya Gettolaşma”, Türkiye ve Avrupa’da İslam, Devlet ve Modern Toplum, Ankara: Konrad-Adenauer-Stiftung Yayını, s:81- 95.
MANN, Patricia S. 1997 “Musing as a Feminist on a Postfeminist Era”, Feminism and The New Democracy, Edit. Jody Dean, London: Sage Publication, s: 222-243.
MANSSON-McGINTY, Anna 2006 Becoming Muslim Western Women’s Conversions to Islam, New York: Palgrave Mcmillan
MARQUES, J. M. and D. Paez, Abrams “Social Identity and Intragroup Differentiation as Subjective Social Control”, Social Identity, J. F. Moroles, D. Paez, J.C. Deschamps, London: Sage Publication, s:124-141. NÖKEL, Sigrid “Micropolitics of Muslim Women in Germany”, Islam in Public, (Edit. Nilüfer Göle ve Ludwig Ammann), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, s:395–440.
RADFORD-RUETHER, Rosemary “Intruduction”, Women Healing Earth: Third World Women On Ecology, Feminism and Religion, Maryknoll, N.Y.: Orbis Books. RAMBO, Lewis Theories of Conversion: Understanding and Interpreting Religious Change”, Social Compass, 46(3), s:250-271.
RICHARDSON, J. T. “The Active vs. Passive Convert: Paradigm Conflict in Conversion/Recruitment Research”, Journal for the Scientific Study of Religion, 24, s:163-79.
ROBERTSON, Neil, G. “The Fall of the Modern Age”, The Intercollegiate Review, Fall/Winter, s: 51-54.
ROTHBERG, Donald “The Crisis of Modernity and The Emergence of Socially Engaged Spirituality”, ReVision, Vol. 15, Issue 3, s:105-115.
TIETZE, Nikola “Religiosity Among Young Muslims in France a German Public Spheres”, Islam in Public, (Edit. Nilüfer Göle ve Ludwig Ammann), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, s:335–368.
TOURAINE, Allain Moderniğin Eleştirisi, Çev. Hülya Tufan, 4. Baskı, İstanbul:YKY Yayınları.
WILPERT, Czarina, “Göçte Cinsiyet ve İstihdam”, Kökler ve Yollar Türkiye’de Göç Süreçleri, (Der.Ayhan Kaya ve Bahar Şahin), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, s:158-184.