Güneydoğu Anadolu Projesi'nin (GAP) Uygulandığı Bölgede Aşiret ve Aile Yapısındaki Değişmeler: Diyarbakır İli "Şeyhdoda Aşireti"
Çok sektörlü, entegre bir bölgesel kalkınma projesi olan ÖAP'ın, uygulanmakta olduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde önemli toplumsal dönüşümlere yol açmaya başlamasıyla birlikte, bölgenin kalkınmasında ve toplumsal dönüşümünde büyük engellerle de karşılaşılmaktadır.. Bunlardan biri, kökeni göçebe ve yarı-göçebe toplumlara dayanan aşiretler, diğeri ise geleneksel geniş aile yapısıdır.Bu çalışma GAP'in bölgedeki toplumsal yapıyı değiştirme yönünde karşılaştığı, değişmeye dirençli bu iki yapıdaki değişim sürecini ele almaktadır. Bu bağlamda Diyarbakır'ın Silvan ilçesinde egemen olan Şeyhdoda aşireti seçilerek, bu aşirete mensup 105 aile üzerinde uygulamalı bir çalışma yapılmış ve bu yolîa aşiret ve aile yapısında meydana gelen değişim tespit edilmeye çalışılmıştır.
Changes in the Tribal and Family Structure in the Southeastern Project (GAP) Implementation Region: The Case of Diyarbakır Province "Şeyhdoda Tribe"
Southeastern Anatolian Project (GAP), a multi-sectional and integrated regional development project which targeted to give a way to significant social changes in the Southeast Anatolian Region. There are big obstacles in the region's development and social change. One of them is the tribes whose origins are based on nomadic and half-nomadic communities;, the other is the traditional extended family structure. This study deals with the process of change with these two change-resistant structures which GAP faces in an attempt to change the. social structure. Considering this, "Şeyhdoda " tribe, dominant in the town of Silvan, Diyarbakır has been taken as an example and a survey has been carried out on 105 families belonging to this tribe and it has been tried to diagnose the change in the tribal and family structures.
___
- Aşiretler Raporu (1998), Istanbul: Kaynak Yayınları.
- BEŞİKÇİ, İsmail (1969) Doğuda Değişim ve Yapısal Sorunlar (Göçebe Alikan Aşireti), Ankara: Sevinç Matbaası.
- BRUINESSEN, Martin van. (2003) Ağa, Şeyh, Devlet, İstanbul: İletişim Yayınları.
- DEVELİOĞLU, Ferit (1970) Ansiklopedik Lügat, İstanbul: Doğuş Matbaası.
- DİE (2002) Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Nüfusun Sosyo-Ekonomik Nitelikleri-Diyarbakır, Ankara.
- ERDOST, Muzaffer İlhan, (1993) Şemdinli Röportajı, Ankara: Onur Yayınları.
- ERKAN, Rüstem ve Faruk BOZGÖZ (2003) "Kabile-Aşiret, Asabiyet ve Savaş", Doğu-Batı Düşünce Dergisi, İstanbul.
- GAP Bölge İdaresi, (1995) GAP Bölgesinde Toplumsal Değişme Eğilimleri Araştırması, Ankara
- GÖKALP, Ziya, (1992) Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler, İstanbul: Sosyal Yayınlar.
- GÖKÇE, Birsen, (1996) Türkiye'nin Toplumsal Yapısı ve Toplumsal Sorunlar, Ankara:'Savaş Yayınları.
- KANDİYOTİ, Deniz, (1984) "Aile Yapısında Değişme ve Süreklilik: Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım" , Türkiye'de Ailenin Değişimi, Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayınları.
- KEYDER, Çağlar, (1993) Ulusal Kalkınmacının İflası, İstanbul: Metis Yayınları.
- KONGAR, Emre, (1985) Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- KONGAR, Emre, (1986) Türkiye Üzerine Araştırmalar, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- KÖKER, Levent, (2004) Modernleşme Kemalizm ve Demokrasi, İstanbul: İletişim Yayınları.
- KÖSEMİHAL N. Ş., (1971) Durkheim Sosyolojisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- KÖYMEN, Oya ve Meriç ÖZTÜRKCAN (1999) "Türkiye'de Toprak Dağılımı Üzerine.Notlar", 75. Yılda Köylerden Şehirlere, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
- LEACH, Edmund R., (2001) Revanduz Kürtler; Toplumsal ve İktisadî Örgütlenme, İstanbul: Aram Yayıncılık.
- NİRUN, Nihat, (1999) Sistematik Sosyoloji Açısından Ziya Gökalp,Kültür Bakanlığı Yayınları, Ziya Gökalp Dizisi, İstanbul: Murat Matbaası.
- ÖZER, Ahmet, (1990) Doğu Anadolu'da Aşîret Düzeni, İstanbul: Boyut Yayınları.
- ÖZER, Ahmet, (1998) Modernleşme ve Güneydoğu, Ankara: İmge Kitapevi.
- SEZAL, İhsan, (2003) "Toplum ve Aile", Sosyolojiye Giriş, Ankara: Martı Yayınevi.
- ŞENEL, Alaattin, (1995) İlkel Topluluktan Uygar Topluma Geçiş Aşamasında Ekonomik Toplumsal Düşünsel Yapıların Etkileşimi,Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- TÜRKAY, Cevdet, (1979) Başbakanlık Arşiv Belgelerine Göre Osmanlı İmparatorluğunda Oymak, Aşîret ve Cemaatler, İstanbul.
- TÜRKDOĞAN, Orhan, (1998) Güneydoğu Kimliği: Aşîret Kültür İnsan,İstanbul: Alfa Yayınları.
- WEBER, Max, (1996) Sosyoloji Yazıları, (Çev:Taha PARLA), İstanbul: İletişim Yayınları
- ISSN: 2148-9947
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2010
- Yayıncı: Sosyoloji Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
Etnikliğin Modernite Karşısındaki Durumu