Türk tarihinin yetiştirdiği dünyâca ünlü ilim ve fikir adamlarından biri olanMehmed Fuad Köprülü (1890-1966), özellikle Osmanlı tarihinin kuruluş devrihakkındaki tartışmaların iyice alevlendiği bir dönemde en zorlu tartışmalaraeğilerek, ortaya koyduğu keskin ve iddiâlı tezlerle bir döneme damgasınıvuran en önemli isimlerden biri olmuştur. Onun bu tezlerinin en meşhurolanları; Wittek’in Kayı menşei ile ilgili itirazlarına yönelik güçlü savunmasıve Osmanlılar’ın atalarının Anadolu’ya göçünün -bilinenin aksine- Cengizistilâsı sırasında değil, Anadolu’nun ilk fethi sırasında gerçekleştiği yönündekiiddiâsıdır. Bu iki konu Köprülü’nün ölümünden sonra da uzun yıllartartışılmış; ancak her ikisi hakkında da çağdaş kaynaklar ışığında kalıcı birçözüme ulaşılamamıştır.Bu makale, hâlâ üzerinde tartışılan bu iki konu hakkında, şimdiye kadar devrinaslî kaynaklarına bakılmaksızın geliştirilen yüzeysel ve şahsî düşünceleredayalı tezlerin aksine, ilk kez dönemin İslâm kaynakları ve Bizans kroniklerindeki kayıtları Osmanlı rivâyetleriyle karşılaştıran bir tez ortaya koyarak, ikisi hakkında da kesin ve kalıcı bir çözüme ulaşmak amacıyla kaleme alınmıştır.