İş güvenliği kültürünün çalışanların güvenli davranışları üzerine etkisi

İş kazaları çalışma yaşamının en önemli sorun alanlarından biridir. Güvenlik kültürü, iş kazalarının önlenme- si konusunda iş güvenliği literatüründe son yıllarda üzerinde önemle durulan bir kavramdır. Bu çalışmanın amacı, güvenlik kültürünün çalışanların güvenli davranışları üzerine etkisini ortaya koymaktır. Çalışmanın örneklemini imalat sanayinde çalışan 1344 kişi oluşturmaktadır. Katılımcıların ortalama yaşı 30,33±6,33 ve işyerlerinde ortalama çalışma yılı 6,33±5,66dır. Verilerin analizinde, frekans dağılımı, güvenirlik analizi, korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre çalışanların güvenlik kültürü algısı çalışanların güvenli davranışları üzerinde anlamlı bir etkide bulunmaktadır. Elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda, işyerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının oluşturulmasında, güvenlik kültürünün sağlanması ve geliştirilmesinin anahtar bir rol oynadığı görülmektedir.

The ımpact on safety behaviour of occupational safety culture

Work accidents are one of the most important problems encountered in working life. Safety culture is a concept which should be emphasized for the prevention of work-related accidents in recent years. The purpose of this study is to measure the impact of safety culture on safety behaviour of employees. The sample of the study consisted of total 1344 working manufacturing sector. The mean age of the participants was 30.33±6.33, mean working years 6.33±5.66.The data are analysed using frequency distribution, reliability analysis, correlation and regression analysis. According to the findings of analysis results, between safety culture and safety behaviour statistically significant relationship were determined. According to results, one can convince that safety culture has an important key role to create a safe and healthy working environment in workplace.

PDF

___

Aybek, A., Ö. Güvercin, Ç. Hurşitoğlu (2003), Teknik Personelin İş Kazalarının Nedenleri ve Önlenmesine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 6(2):91-100. C
houdhry, R.M., D. Fang, S. Mohamed (2007), The Nature of Safety Culture: A Survey of The State-Of-The-Art, Safety Science, 45:993-1012.
Cooper, D.M. (2000), Towards a Model of Safety Culture, Safety Science, 36: 111-136.
Cox S., R. Flin (1998), Safety Culture: Philosophers Stone or Man of Straw?, Work and Stress, 12(3), 189-201.
Demirbilek, T. (2005), İş Güvenliği Kültürü (İzmir: Legal Yayıncılık).
Demirbilek, T., Ö. Çakır (2008), Kişisel Koruyucu Donanım Kullanımını Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Değişkenler, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2):173-191.
Dursun, S. (2012), İş Güvenliği Kültürü: Kavram, Modeller ve Uygulama (İstanbul: Beta Yayınevi).
Fung, I.W.H., C.M. Tam, C.F.K. Tung, A.S.K. Man (2005), Safety Cultural Divergences Among Management, Supervisory and Worker Groups in Hong Kong Construction Industry, International Journal of Project Management, 23:504-512.
Guldenmund, Frank W. (2010), (Mis) Understanding Safety Culture and Its Relationship to Safety Management, Risk Analysis, 30(10):1466-1480.
Havold, J.I., E. Nesset (2009), From Safety Culture to Safety Orientation: Validation and Simplification of a Safety Orientation Scale Using a Sample of Seafarers Working For Norwegian Ship Owners, Safety Science, 47:305-326.
HSE (1993), http://www.hse.gov.uk/ research/rrpdf/rr367.pdf (02.06.2012).
HSE (2005), A Review of Safety Culture and Safety Climate Literature for the Development of the Safety Culture Inspection Toolkit, http://www. hse.gov.uk/research/rrpdf/rr367.pdf (22.05.2013).
ILO (2013), http://www.ilo.org/global/ topics/safety-and-health-at-work/lang-- en/index.htm (17.04.2013).
Kılkış, İ. (2011), İş Sağlığı ve Güvenliği, Sosyal Politika (Ed.: Aysen Tokol, Yusuf Alper), Dora Yayınları, 1. Baskı, Bursa.
Lee, T. (1998), Assessment of Safety Culture at a Nuclear Reprocessing Plant, Work and Stress, 12:217-237.
Lin, Si-Hao, W.J. Tang, J.Y. Miao, Z.M. Wang, P.X. Wang (2008), Safety Climate Measurement at Workplace in China: A Validity and Reliability Assessment, Safety Science, 46:1037-1046.
Muniz, B.F., J.M.M. Peon, C.J.V. Ordas (2007), Safety Culture: Analysis of the Causal Relationships Between its Key Dimensions, Journal of Safety Research, 38:627-641.
Neal, A., M.A. Griffin, P.M. Hart (2000), The Impact of Organizational Climate on Safety Climate and İndividual Behavior, Safety Science, 34:99-109.
Ocaktan, M.E. (2009), Bir Otomotiv Fabrikasında Güvenlik Kültürünün Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Cox S.J., A.J.T. Cheyne (2000), Assessing Safety Culture in Offshore Environments, Safety Science, 34:111-119.
Smith, A.P., E.J.K. Wadsmorth (2009), Safety Culture, Advice and Performance, http://www.behavioral-safety.com/ articles/cardiff_safety_culture_report. pdf (01.06.2012).
Sosyal Güvenlik Kurumu (2013), http:// www.sgk.gov.tr/wps/portal/Anasayfa/ Istatistikler (16.04.2013).
Tozkoparan, G., J. Taşoğlu (2011), İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları ile İlgili İşgörenlerin Tutumlarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Uludağ Üniversitesi, İ.İ.B.F Dergisi, 30 (1):181-209.
Von Thaden T.L., A.M. Gibbons (2008), The Safety Culture Indicator Scale Measurement System (SCISMS), http://www.humanfactors.illinois. edu/Reports&PapersPDFs/ TechReport/08-03.pdf (03.02.2011).
Wiegmann, D.A., H. Zhang, T. Von Thaden, G. Sharma, A. Mitchell (2002), A Synthesis of Safety Culture and Safety Climate Research, http://www.humanfactors. illinois.edu/Reports&PapersPDFs/ TechReport/02-03.pdf (02.03.2011).
Yang, Cheng-Chia, Y.S. Wang, S.T. Chang, S.E. Guo, M.F. Huang (2010), A Study on the Leadership Behavior, Safety Culture, and Safety Performance of the Healthcare Industry, International Journal of Human and Social Sciences, 5(8):509-516.