Tarihi Yapılarda Yeniden Kullanım Sorunları Tokat Meydan ve Sulu Sokak

Günümüzde farklı coğrafik alanlarda ve kültürlerde küreselleşmenin yansımaları olarak geçmişten koparılmış, kültürel mirasını yansıtmayan ve birbirlerine benzeyen kentlerin sayısı artmaktadır. Dolayısıyla, küreselleşmenin etkisi altında bozulan kentlerin kimliklerinin korunması ve yaşatılması günümüzün önemli kentleşme sorunlarından birisidir. Küreselleşen dünyada eski kent kimliklerinin kaybolmasındaki nedenler arasında yaşam koşulları ve teknolojik değişimler önemli bir yer tutmaktadır. Değişen ve gelişen kentlerde yeni işlevlere ihtiyaç duyulmakta ve bu işlevlere göre kentler şekillenmektedir. Bu şekillenmeler devam ederken eski kentleri oluşturan yapı ve yapı grupları yeni işlevlere cevap veremediğinden terk edilme sürecindedir. Aynı zamanda eski mekânlar yeni yapıların baskısı altındadır. Tarihi yapıları yeni yaşam alanları ve biçimleriyle bütünleştirmen en iyi yöntemlerinden birisi, onlara yeni bir hayat vermektir. Yapı için güncelliğini kaybetmiş işlevinin yerine yeni işlev vermek yeni bir yaşamın başlangıcıdır. Tarihi yapılarda yeniden kullanım sorunlarının irdelendiği bu çalışmada Anadolu’da pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış Tokat Kenti örnek olarak alınmıştır. Kentte yeni işlev verilmiş ya da sadece onarılmış restorasyon uygulamaları devam etmektedir. Hem literatür hem de alan çalışması şeklinde yürütülen bu çalışmada, seçilen örnekler üzerinden koruma ve yeniden kullanım sorunlarının analiz edilmesi hedeflenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Küreselleşme Yeniden Kullanım, Restorasyon, Kimlik, Tokat

Re-use problems of Historical Building in Meydan and Sulu Street of Tokat

Today, the number of cities in various geographical regions and cultures resembling to each other and detached from their past are increasing as reflections of globalization. Therefore, conservation and perpetuating the identities of the cities deteriorated by globalization is one of the important today’s issues of urbanization Technological changes and living conditions have important roles in causing the city identity to lose in globalizing world. In developing and changing cities, new functions are needed and the cities are shaped according to these functions. While these shaping processes continue, the buildings and group of buildings constituting the old cities are in the process of being abandoned because of not responding to these new functions. In addition to this, the old places are under pressure of new buildings. One of the best methods integrating the historical buildings with new living areas and their forms is to give them a new life. Converting the outdated functions of buildings into new functions is a beginning of new life for the buildings. In this study, the city of Tokat that has been home to many civilizations in Anatolia was taken as an example for the evaluating the problems of re-use historic buildings. The applications of converting the buildings into new functions or restorations consisting of only reparations are continuing in the city. This study conducted in the form of both field work and literature aimed to analyze the problems of conservation and adapted reuse on the selected examples of historical buildings.

Keywords:

Globalization Re-use, Restoration, Identity, Tokat,

PDF

___

Acunsal, F., (1947), Gerçeklerin Diliyle Tokat, Tanin Basınevi, İstanbul.
Ahunbay, Z., (2004), Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, Yapı Yayın-28, Üçüncü Baskı, İstanbul.
Akın, E.S., (2009), Tokat Kenti Anıtsal ve Sivil Mimari Örneklerinin Analizi ve Değerlendirmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, K.T.Ü., Trabzon.
Akın, N., (1998), 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Galata ve Pera, Literatür Yayınları, İstanbul.
Altınoluk, Ü.,(1998), Binaların Yeniden Kullanımı, I.Baskı, YEM Yayını, İstanbul.
Anonim, (2001), Tokat İl Turizm Müdürlüğü.
Aslanapa, O., (2004), Osmanlı Devri Mimarisi, İnkılap Kitabevi, Anka Basım.
Asiliskender, B., Gökmen, H. ve Yılmaz, N., (2005), Anıt Kavramı, Kimliğin Sürekliliği Değişim: Gevher Nesibe Medresesi Deneyimi, Mimarlık Dergisi, 322:55-59.
Ayrancı, İ. ve Gülersoy, N.Z., (2009), Dosya-14, Tarihi Çevrede Koruma: Yaklaşımlar, Uygulamalar, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yayını, Ankara.
Bakırer, Ö., (1981), Selçuklu Öncesi ve Selçuklu Dönemi Anadolu Mimarisinde Tuğla Kullanımı, I. Metin, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım Atelyesi, Ankara.
Baykara, T., (1986), Tokat Ulu Cami Üzerine Bazı Düşünceler, Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat Sempozyumu, Temmuz, Gelişim Matbaası, Ankara, Bildiriler Kitabı, 291-294.
Baykara, T., (2004), Türkiye Selçuklularının Sosyal ve Ekonomik Tarihi, IQ Kültür Sanat ve Yayıncılık, Araştırma - İnceleme Dizisi, 69, İstanbul.
Bektaş, C., (1992), Koruma Onarım, Birinci Baskı, YEM Yayını, İstanbul.
Beşirli, M., (2001), 14 Mayıs 191 Tokat Mahkeme Çarşısı Yangını,Tokat Kültür Araştırma Dergisi, Tokat Kültür Araştırma Geliştirme ve Yaşatma Vakfı, Tokat.
Cantay, G., (1992), Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Darüşşifaları, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Sayı 61, Ankara.
Cezar, M., (1985), Tipik Yapılarıyla Osmanlı Şehirciliğinde Çarşı ve Klasik Dönem İmar Sistemi, Mimar Sinan Üniversitesi Yayını, No: 9, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
Emir, S., (1994), Erken Osmanlı Mimarlığında Çok İşlevli Yapılar : Kentsel Kolonizasyon Yapıları Olarak Zaviyeler I Öncül Yapılar: Tokat Zaviyeleri, Akademi Kitabevi, Baskı; Yeniyol Matbaası, İzmir.
Eravşar, O., (2004), Tokat Tarihi Su Yapıları (Hamamları), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, Baskı Erman Ofset, Konya.
Erdem, H., Kişisel Fotoğraf Arşivi.
Erdemir, Y., (1986), Tokat Yöresindeki Ahşap Camilerin Kültürümüzdeki Yeri, Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat Sempozyumu, Temmuz, Gelişim Matbaası, Ankara, Bildiriler Kitabı, 295-312.
Erder, C., (1999), Tarihi Çevre Kaygısı, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını, Ankara.
Faroqhi, S., (1994), Osmanlı’da Kentler ve Kentliler , İstanbul Türkiye Araştırmaları 3, Numune Matbaacılık, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
Görgülü, Z., (1993), İmar Planlama, Koruma ve Plancı İlişkileri Üzerine Bir Değerlendirme,Yapı Dergisi, 137.
Güvenç, B., (1974), İnsan ve Kültür, İkinci Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Kiper, P., (2006), Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Tarihsel- Kültürel Değerlerinin Korunması; Türkiye- Bodrum Örneği, Sosyal Araştırmalar Vakfı, İstanbul.
Kuban, D., (2000), Tarihi Çevre Korumanın Mimarlık Boyutu, Birinci Baskı, YEM Yayını, İstanbul.
Kuban, D., (2002), Selçuklu Çağında Anadolu Sanatı, I. Baskı, Yapı Kredi Yayınları-1567, Sanat-89, İstanbul.
Kuran, A., (1969), Anadolu Medeniyetleri, I. Cilt, ODTÜ Mimarlık Fakültesi , Yayın 9, Türk Tarih Kurumu Vakfı, Ankara.
Madran, E., (2009), Dosya-14, Tarihi Çevrenin Tarihi - Osmanlıdan Günümüze Tarihi Çevre: Tavırlar-Düzenlemeler, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yayını, Ankara.
Mercan, M. ve Ulu, M., E., (2003), Tokat Kitabeleri , Türk Hava Kurumu Basımevi İşletmeciliği, Ankara.
Önal, H., (1996), Anadolu Selçuklu Türbeleri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Sayı 91, Ankara.
Önge, M. Y., (1995), Anadolu’da XII - XIII. Yüzyıl Türk Hamamları, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
Özden, P.P., (2001), Kentsel Yenileme Uygulamalarında Yerel Yönetimlerin Rolü Üzerine Düşünceler ve İstanbul Örneği, İ.Ü. Siyasal BilgilermFakültesi Dergisi, No: 23-24, (Ekim 2000- Mart 2001), İstanbul.
Özen, H. ve Akın, E.S., (2009), Rehabilitation of the Historic Urban Quarter in Tokat, Iaps-Csbe&Housing Network, 12-16 October 2009, İstanbul.
Texier, C., (2002), Küçük Asya, Üçüncü Cilt, Enformasyon ve Dökümantasyon HizmetleriVakfı, Ankara.
Uysal, O., (1986), Tokat’taki Osmanlı Camileri, Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat Sempozyumu, Temmuz, Tokat, Gelişim Matbaası, Ankara, Bildiriler Kitabı, 313-364.
Yavi, E., (1986), Tokat , Baskı: Güzel Sanatlar Matbaası A.Ş., İstanbul.