İslam Tarihinde Vakıf Kültürü Üzerine Bir İnceleme

İslam tarihinde vakıf müesseseleri, insanların ve diğer canlıların yararına olan muhtelif hizmetleri ifa etmek için tesis edilmişlerdir. İnsanlığa karşılıksız hayır yapmanın, yardım etmenin, uzlaşmanın, varlıklı olandan muhtaç olana kaynak tahsis etmenin en güzel örneğini sergilemektedir. Vakıflar, bütün bunların gönüllülük esasına dayanan tarzda yerine getirildiği bir kültür ve sosyal güvenlik kurumu olmuşlardır. Vakıf geleneğinin devamını sağlamak maksadıyla bu tesislerin giderlerini karşılayan akar nitelikli ticarî ve ziraî işletmeler tahsis ederek sağlıklı bir toplum hayatının devamına hizmet etmişlerdir. Aynı zamanda vakıf müesseseleri, İslâm memleketlerinin, dolayısıyla Osmanlı’nın sosyal ve iktisâdî hayatının gelişmesinde ehemmiyetli bir rol oynamıştır

Anahtar Kelimeler:

Vakıf, Hayır, İslam, Toplum, Kültür

A Research on Waqf Culture in İslamic History

Within Islamic history, waqfs have been established in order to fulfill various services to the benefit of both humans and other living beings. These waqfs set the best example of doing voluntary charity work for humanity without demanding anything, helping people, contributing to social reconciliation, as well as ensuring a flow of funds from the rich to the poor. They have been cultural and social security institutions where aforementioned services have been performed on a voluntary basis. In order to ensure the continuance of the tradition of waqfs, these waqfs have been provided with commercial and agricultural enterprises having the quality of real property to meet their expenses, as a result of which these waqfs have served the continuance of a healthy social life. Additionally, they have played a significant role in the development of social and economic life of the Islamic countries, including that of the Ottoman Empire

Keywords:

Waqf, Good, Islam, Community, Culture.,

PDF

___

Akbulut, İ. (2007), “Vakıf kurumu, mahiyeti ve tarihi gelişimi”, Vakıflar Dergisi, Sayı: XXX, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
Akgündüz, A. (1988), İslâm Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
Ateş, İ. (1983), “Vakfiyelerde Duâ ve Bedduâlar”, Vakıflar Dergisi, Sayı: XVIII, Ankara.
Berkli, Ş. (1965), “Vakıfların gördüğü çeşitli hizmetler”, Vakıflar Dergisi, Sayı:VI, Vakıflar Umum Müdürlüğü Neşriyatı, İstanbul.
Çağatay, N. (1978), “Sultan Murad Hüdavendigâr adına düzenlemiş bir Vakfiye”, Vakıflar Dergisi, Sayı: XII, Ankara.
Develioğlu, F. (1995), Osmanlıca-Türkçe Ansiklobedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara.
Gökbilgin, M. T. (1977), Osmanlı Müesseseleri Teşkilâtı ve Medeniyeti Tarihine Bir Bakış, İstanbul.
Kayaoğlu, İ. (2000), “Turumtey Vakfiyesi”, Vakıflar Dergisi, Sayı: XII, Ankara.
Kazıcı, Z. (2003), Osmanlı Vakıf Medeniyeti, Bilge Yayınları, İstanbul.
Köprülü, F. (1938), “Vakıf müessesesi ve vakıf vesikalarının tarihî ehemmiyeti”, Vakıflar Dergisi, Sayı: II, Ankara.
Köprülü, F. (1942), “Vakıf Müessesesinin Hukukî Mahiyeti ve Tarihî Tekâmülü” vakıf vesikalarının tarihî ehemmiyeti”, Vakıflar Dergisi, Sayı: I, Ankara.
Öztürk, N. (1983), Menşe’i ve Tarihi Gelişimi Açısından Vakıflar, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
Sümer, F. (1977), “XIV Yüzyılda Türkiye”, Yüzyıllar Boyunca Türk Sanatı, Ankara.
Uzunçarşılı, İ. H. (1941), “Gazi Orhan Bey Vakfiyesi” Belleten, Sayı: V/19, Ankara.
Uzunçarşılı, İ. H. (1970), Osmanlı Devleti Teşkilatına Medhal, Ankara.
Yediyıldız, B. (2003), XVIII. Yüzyılda Türkiye’de Vakıf Müesseseleri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
Ziyâeddin Efendi, (1284) Câmi’-i envâru’s-sukûk ve lâmi’’z-Ziyâ li-zevi’s- sükûk, İstanbul.