1848 İHTİLALİ’NDEN SONRA EFLAK’IN YENİDEN YAPILANMASINA DAİR BİR DEĞERLENDİRME: STİRBEİ’İN MÜESSES NİZÂM ARAYIİLARI (1849-1851)

1848 İhtilali, Eflak ve Boğdan’ı geniş ölçüde etkileyen siyasî ve sosyal kırılmalara neden olmuştur. Bölgedeki kaygı verici gelişmeler, tabii olarak hukuken hükümranlık hakkı bulunan Osmanlı Devleti’ni ve eski antlaşmalar kapsamında garantörlük hakkı bulunan Rusya’yı doğrudan ilgilendirmekteydi. İhtilale müdahale eden Rusya ve Osmanlı Devleti ihtilali sonlandırmış ve imzaladığı Balta Limanı Mukavelesi ile iki devletin kontrolü altında Memleketeyn’i yeniden düzenlemeyi amaçlamışlardı. Ancak her iki devletin askerinin Eflak topraklarında bulunduğu 1849-1851 yılları Eflak için yeniden yapılanma sürecini getirirken Osmanlı ve Rusya Devleti için yeni bir rekabet alanı oluşturmuştur. Balta Limanı Mukavelesi şartları muvacehesinde Osmanlı-Rus ortak kararıyla Eflak Voyvodalığı’na Barbu Dimitrie Stirbei atanmıştır. Bu çalışma kapsamında öncelikle Eflak’ın reorganizasyonunda bağlayıcı hükmü bulunan Balta Limanı Mukavelesi’nin tahlili yapılacaktır. Ayrıca Stirbei’in Eflak’ta hala var olan ihtilal ruhunu teskin etmek, idarî, askerî, malî ve toplumsal anlamda beyliğe çeki düzen vermek, siyasî ve toplumsal fay hatlarındaki kırılmaların yaralarını sarmak üzere önerilerinin içeriği incelenecektir. Bununla birlikte söz konusu tekliflerin Osmanlı Devleti nezdinde nasıl karşılık bulduğu da değerlendirmeye çalışılacaktır.

AN EVALUATION OF THE REORGANIZATION OF WALLACHIA AFTER THE REVOLUTION OF 1848: STIRBEI'S QUEST FOR AN ORDER (1849-1851)

The Revolution of 1848 significantly disrupted the political and social structures of Wallachia and Moldavia. Disconcerting developments in the region directly concerned the Ottoman Empire and the Russian Empire because the former had the right to govern the region by law while the latter had the right to be guarantor under the old treaties. Both empires intervened in the revolution and ended it with the signing of the Treaty of Balta Liman. However, both states had military presence in the territory of Wallachia between 1849 and 1851. While this meant competition for them, it meant restructuring for Wallachia. Pursuant to the Treaty of Balta Liman, Barbu Dimitrie Stirbei was appointed to the Wallachia Voivodeship by the joint decision of the Ottoman Empire and the Russian Empire. This study will analyze the binding provisions of the Treaty of Balta Liman concerning the reorganization of Wallachia. It also addresses Stirbei's proposals to soothe the revolutionary spirit of Wallachia, to carry out administrative, military, financial and social reforms, and to address wounds along the political and social fault lines that are the result of the Revolution. However, it will be tried to evaluate how the said proposals corresponded to the Ottoman Empire.

PDF

___

A.} AMD., nr. 19/80.
A.} DVN., nr. 48/6.
A.} DVN. NMH., nr. 6/12, s.1-2, 12.
A.} MKT., nr. 202/67; 203/64; 203/24.
A.} MKT. MHM., nr. 21/15.
A.} MKT. UM., nr. 6/28.
C. HR., nr. 46/2277.
HR.MKT., nr. 33/77; 37/96.
HR.SYS., nr. 1014/67; 1015/75; 2928/48-1.
HR.TO., nr. 411/9; 413/33; 414/31; 415/1; 416-49; 285/48; 411/67; 412/61; 412/8; 413/4; 413/9; 415/28; 514/51; 411/58.
İ HR., nr. 73- 3351; 74/3585; 55/2567; 67/3246, 3274, 3288; 68/3299, 3311-3; 69/3370; 3370-2; 3370/4; 74/3580; 77/3783; 79/3282.
Nizâmât Defterleri, nr. 38/36.
Y. EE., nr. 41/145.
Akgün, Ö. F. (1989), “Ahmed Vefik Paşa, DİA, II, s. 144,
Albayrak, G.C. (2017), 19. Yüzyılda Osmanlı Tunası’nda Ticaret.
Belge, Hadi (2019), “Balkan Tarihi’nin XIX. Asrında Yaşanan Bir Sorun: Adanmış Manastırlar Meselesi”, Vakanüvis, 4/1.
Berindei, D. (1999), Osmanlı Devleti ve Eflak’taki 1848 İhtilali, XIII. Türk Tarih Kongresi Bildirileri.
Bibescu, G. (1894), Roumanie 1843-1859, vol II.
Birbudak, T.S. (2014), Romanya’nın Bağımsızlığını Kazanması, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi.
Cerchezeanu, A. G. (2019), 1848 Revolutions And Wallahia, 1848, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
Hitchins, K. (2011), The Romanians 1774-1866.
Iorga, N. (1910), Viata Şi Domnia Lui Barbu Dimitrie Ştirbei.
Karpat, K. (1994), “Eflak”, DİA, X.
Macıu, V. (1971), “Les Relations Roumans Turques Pendant La Revolutons de 1848, Belleten, XXXV/139.
Negulescu- Alexianu, (1944), Regulementele Organice Valahiei Şi Moldovei, vol I.
Pala, N. N. (2009), Eflak ve Boğdan’da Osmanlı Hakimieti ve Fuad Efendi’nin Layihası, Dumlupınar Üniversitesi Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
Pamuk, Ş. (2007), Osmanlı Türk İktisadi Türk Tarihi 1500-1914.
Regulation for the Danubian Principalities, 1830.
Simirna, T.-Topan, M. V. (2015), “The Struggles for the Establishment of the National Bank of Moldavia in Light of the Theory of Politica l Entrepreneurship”, The Romanian Economic Journal, XVIII/56.
Turan,Ş.(1951), “1829 Edirne Antlaşması”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, IX/2.
Uyanık, F. (2018), II. Mahmud Dönemi Osmanlı İdaresinde Eflak Boğdan, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi.
Yenidünya Gürgen, S. (2019), Devletin Kahyası Sultanın Efendisi Mehmed Said Halet Efendi.