The Comparison of Impact of Health Anxiety on Dispositional Hope and Psychological Well-Being of Mothers Who Have Children Diagnosed with Autism and Mothers Who Have Normal Children, in Covid-19 Pandemic

İlk kez Aralık 2019'da Çin'in Wuhan şehrinde ortaya çıkan Covid-19 salgını, insanlar için endişe ve korku unsuru haline geldi. Covid-19 hakkında yayınlanan videolar ve makaleler, insanlar üzerinde yüksek düzeyde stres, korku, endişe yaratıyor. Bu ampirik araştırmada, Covid-19 pandemisinde sağlık anksiyetesinin özellikle otistik çocuğu olan anneler ile gelişimi normal olan çocuk annelerinin sürekli umut ve psikolojik iyi oluş düzeylerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcıları pandeminin yüksek olduğu İstanbul'da yaşayan toplam 126 anneden (60 otistik çocuklu anne ve normal çocuklu 66 anne) oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Sağlık Anksiyetesi Envanteri, Sürekli Umut Ölçeği ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Veriler Ki-Kare Testi, Bağımsız Örneklem T-Testi, Pearson Korelasyon Analizi ve Doğrusal Regresyon Analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonuçları, otistik çocuğu olan annelerin sağlık kaygısının psikolojik iyi oluşları üzerindeki etkisinin normal çocuğu olan annelerinkilerden daha güçlü olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca çocuğu otizm tanısı almış annelerin, diğer gruptaki annelere oranla sağlık anksiyetesi ve kronik hastalıklarla ilgili kaygı düzeylerinin daha yüksek olduğu (p < .05); sürekli umut ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin ise daha düşük olduğu belirlenmiştir (p < .001).

Anahtar Kelimeler:

Sağlık Anksiyetesi, Sürekli Umut, Psikolojik İyi Oluş, Anneler, Otistizmli Çocuklar, Covid-19

The Comparison of Impact of Health Anxiety on Dispositional Hope and Psychological Well-Being of Mothers Who Have Children Diagnosed with Autism and Mothers Who Have Normal Children, in Covid-19 Pandemic

Covid-19 pandemic, which first appeared in Wuhan, China in December 2019, has become an element of anxiety and fear for people. While videos posted and articles written about Covid-19 create a high level of stress, fear, anxiety on people. In this empirical research, it is aimed to compare the effect of health anxiety on the dispositional hope and the psychological well-being levels between mothers with autistic children and mothers with normal children in the Covid-19 pandemic. Participants of the research constitute a total of 126 mothers (60 mothers with autistic children and 66 mothers with normal children) living in İstanbul. Personal Information Form, Health Anxiety Inventory, Continuous Hope Scale and Psychological Well-Being Scale were used to collect data. Data were analyzed using Chi-Square Test, Independent Sample T-Test, Pearson Correlation Analysis and Linear Regression Analysis. Results of the study revealed that the impact of the health anxiety on the psychological well-being levels among mothers with autistic children is stronger than it is among mothers with normal children. It is found that mothers with autistic children compared to mothers with normal children tend to have a higher level of health anxiety, and anxiety about chronic diseases (p < .05) and are inclined to have a lower level of dispositional hope and psychological well-being (p < .001).

Keywords:

Health Anxiety, Dispositional Hope, Psychological Well-Being, Mothers, Autistic Children, Covid-19,

PDF

___

Akça, F. (2016). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş ve normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin sıkıntıyı tolere etme durumları ile depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Akman, Y., & Korkut, F. (1993). Umut ölçeği üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 193-202.
Anderson, E. (1993). Depression and axiety in families with a mentally handicapped child. International Journal of Rehabilition Research, 16: 165-169.
Avşaroğlu, S. (2012). Zihinsel yetersizliğe sahip çocuğu olan anne-babaların kaygı düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 533-549.
Aydemir, Ö., Kirpinar, I., Tülay, S., Uykur, B., & Cengisiz, C. (2013). Reliability and validity of the Turkish version of the health anxiety inventory. Nöro Psikiyatri Arşivi, 50(4), 325.
Blakey, S. M., & Abramowitz, J. S. (2017). Psychological predictors of health anxiety in response to the Zika virus. Journal of clinical psychology in medical settings, 24(3-4), 270-278.
Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., & Rubin, G. J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. The Lancet.
Cavkaytar, A., Batu, S., & Çetin, O. B. (2008). Perspectives of Turkish mothers on having a child with developmental disabilities. International Journal of Special Education, 23(2), 101-109.
Ceylan, E. Ü. (2018). Ölümlülük bilincinin dini başa çıkma, tanrı algısı, ölüm kaygısı ve psikolojik iyi olma ile ilişkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Deckard, D. T., Chung, W. M., Brooks, J. T., Smith, J. C., Woldai, S., Hennessey, M., ... & Mead, P. (2016). Male-to-male sexual transmission of Zika virus—Texas, January 2016. Morbidity and Mortality Weekly Report, 65(14), 372-374.
Diener, E., Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D. W., Oishi, S., & Biswas-Diener, R. (2010). New well-being measures: Short scales to assess flourishing and positive and negative feelings. Social indicators research, 97(2), 143-156.
Dong, Y., Mo, X., Hu, Y., Qi, X., Jiang, F., Jiang, Z., & Tong, S. (2020). Epidemiological characteristics of 2143 pediatric patients with 2019 coronavirus disease in China. Pediatrics.
Ertürk, Y. (2018). Özel gereksinimli çocuğa sahip olan ve olmayan annelerin ilgili değişkenler açısından sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması. (Master's thesis, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Fakari, F. R., & Simbar, M. (2020). Coronavirus Pandemic and Worries during Pregnancy; a Letter to Editor. Archives of Academic Emergency Medicine, 8(1).
Fernández-Alcántara, M., García-Caro, M. P., Laynez-Rubio, C., Pérez-Marfil, M. N., Martí-García, C., Benítez-Feliponi, Á., & Cruz-Quintana, F. (2015). Feelings of loss in parents of children with infantile cerebral palsy. Disability and health journal, 8(1), 93-101.
Gönültaş, N. (2017). Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip ebeveynlerde algılanan sosyal destek ile bakım verme yükü arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Gürbüz, S. (2016). ve Şahin, F.(2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe, yöntem, analiz (3. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Kiani, B., & Nami, M. (2017). A comparative analysis on psychological well-being in mothers of autistic, blind and normal-functioning children. Psychology and Neuroscience, 10(1), 83-90.
Koca, A. (2017). Engelli çocuğa sahip olan ve engelli çocuğa sahip olmayan annelerin ölüm kaygısı ve durumluk sürekli kaygı düzeyleri arasındaki farklılaşmanın incelenmesi. (Master's thesis, Hasan Kalyoncu Üniversitesi).
Kutlu, Y. (2011). Farklı gelişim gösteren ve normal gelişim gösteren çocuk sahibi annelerin düşmanlık-saldırganlık, kayıtsızlık-ihmal ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Master's thesis, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Kuloğlu-Aksaz, N. (2001). Bilgi verici psikolojik danışma ve didaktik bilgi verme programlarının down sendromlu bebeği olan anne-babaların umutsuzluk, gereksinim ve eş ilişkisi düzeylerine etkisi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Menekşe, M. (2019). Psikolojik danışmanların bilinçli farkındalık düzeyleri ile umut ve sürekli kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Master's thesis, Hasan Kalyoncu Üniversitesi).
Natan, K. (2007). Zihinsel engelli çocuğu olan ve zihinsel engelli çocuğu olmayan annelerin depresyon ve kaygı düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Peer, J. W., & Hillman, S. B. (2014). Stress and resilience for parents of children with intellectual and developmental disabilities: A review of key factors and recommendations for practitioners. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 11(2), 92–98.
Schwartz, D. A., & Graham, A. L. (2020). Potential maternal and infant outcomes from (Wuhan) coronavirus 2019-nCoV infecting pregnant women: lessons from SARS, MERS, and other human coronavirus infections. Viruses, 12(2), 194.
Snyder, C. R., Sympson, S. C., Ybasco, F. C., Borders, T. F., Babyak, M. A., & Higgins, R. L. (1996). Development and validation of the State Hope Scale. Journal of personality and social psychology, 70(2), 321.
Stein, A., Dalton, L., Rapa, E., Bluebond-Langner, M., Hanington, L., Stein, K. F. & Bland, R. (2019). Communication with children and adolescents about the diagnosis of their own life-threatening condition. The Lancet, 393(10176), 1150-1163.
Şekeroğlu, Z. O. (2018). Otizm spektrum bozukluğu olan bireylere bakım veren kişilerin bakım yükü ile yaşam kalitesinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çağ Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 374-384.
Tunçel, A. (2017). Çocuklarında otizm spektrum bozukluğu olan annelerin depresyon, tükenmişlik ve umutsuzluk düzeylerinin çocuktaki otizmin ağırlık derecesine göre karşılaştırılması. (Master's thesis, Hasan Kalyoncu Üniversitesi).
Tutku, E., Ilıman, E., & Dönmez, E. (2020). Bireylerin Sağlik Anksiyetesi Düzeyleri İle Covid-19 Salgini Kontrol Algisinin Karşilaştirilmasi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(1), 139-154.
World Health Organization. (2020). Mental health and psychosocial considerations during the COVID-19 outbreak, 18 March 2020 (No. WHO/2019-nCoV/MentalHealth/2020.1). World Health Organization.