Tık Odaklı Habercilikte “Tık Yemi” Taktiği: Koronavirüs (Kovid-19) Örneği

Dijital gazetecilik günümüz haber akışının neredeyse tamamını elinde bulunduran yeni bir mecradır ve haber akışı bu yeni mecra üzerinden sağlanmaktadır. Dijital gazetecilik ya da gazetelerin yanı sıra sosyal paylaşım siteleri (Facebook, Twitter, Instagram vs.) gibi yeni medya ortamları da bu sürece önemli katkılarda bulunmaktadır. Milyarlarca bireyin bu ortamda bulunmasının ekonomik, sosyolojik, kültürel ve hatta psikolojik birçok faktör ile beslenmesi de doğal bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünyada herhangi bir yerde olan savaş, doğal afet, ekonomik buhran, salgın gibi önemli kitlesel olay ve olgular toplumsal hareketliliği arttırarak dünyanın gündemini belirleyebiliyor. Bir site ya da sosyal platform üzerinden “tıklanma” eylemi ile bir yerde yoğunluğun yaşanması milyonlarca hatta milyarlarca insanın aynı yerde olması anlamına gelmektedir. Bu durum “birçok kişiye aynı anda ulaşma imkânı” demektir ve en başta ekonomik birçok yönden getirisi vardır. Örnek olarak Koronavirüs’ün çalışmamızda yer almasının nedeni de budur. Korku, endişe, para gibi birçok etkinin beraberinde gelişen bir pandemi yani küresel salgın olarak ilan edilen Koronavirüs salgınının tık odaklı gazetecilikte daha doğrusu “tık yemi” taktiği nasıl verildiği çalışmanın ana eksenini oluşturmaktadır. Ayrıca bu çalışma, Dünyanın en önemli gündem maddesi haline gelen bu küresel salgının dijital gazetecilikte nasıl verildiğinin yanı sıra bilgi kirliliği ve zayıf dijital okuryazarlık etkenlerinin de gazetecilik ekseninde yol açtığı sorunlara odaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Tık odaklı habercilik, tık yemi, Koronavirüs (Kovid-19), dijital gazetecilik, dijital okuryazarlık

PDF

___

Atikkan, Z. ve Tunç, A. (2011), Blogdan Al Haberi, 1.Baskı, İstanbul: YKY Yayınları.
BBC, (2020), Koronavirüs nedir: Covid-19’a karşı hangi önlemler alınmalı, virüsün özellikleri neler?, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51177538, E.T.: 11.04.2020.
Brigss, H. (2020), Koronavirüs (Covid-19): Binlerce kişinin ölümüne neden olan salgının kaynağı ne?, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51624167, E.T.: 12.04.2020.
Cambridge Press, (2020), https://dictionary.cambridge.org/tr/sözlük/ingilizce/clickbait, E.T.: 10.04.2020.
Çelik, R. (2020), Online Gazetecilikte Gelişen Bir Alan: Arama Motoru Opitimizasyonu (SEO), Ömer Kutlu (Der), Reklamcılıktan Siyasal İletişime Disiplinler Arası Çalışmalar içinde, (203-216), Ankara: Detay Yayıncılık.
Çubukcu, A. ve Bayzan, Ş. (2013), Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı ile Artırma Yöntemleri, Middle Eastern & African Journal of Educational Research, Issue: 5, s.148-174.
Değirmencioğlu, G. (2016), Dijitalleşme Çağında Habercilik Pratiklerinin Değişimi ve Yeni Habercilik Türleri, Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı:10, s. 45-62.
IABTurkey, (2020), Covid-19’un Dijital Tüketime Etkisi, https://www.iabturkiye.org/sektorel-raporlar-makaleler, E.T.: 10.04.2020.
IABTurkey, (2020), Corona Virüs Salgını Dijital İçerik Tüketimini Nasıl Değiştirdi?, https://www.iabturkiye.org/sektorel-raporlar-makaleler, E.T.: 10.04.2020.
İnceoğlu, Y.G. (2020), “Koronavirüs (Covid-19) Krizi” ve Medya, http://bianet.org/bianet /saglik/220516-koronavirus-covid-19-krizi-ve-medya, E.T.: 02.03.2020.
İnce, M. (2018), Haber Edinme Aracı Olarak İnternet ve İnternet Haberciliği, Konya: Eğitim Yayınevi.
Karabacak, Z.İ. ve Sezgin, A.A. (2019), Türkiye’de Dijital Dönüşüm ve Dijital Okuryazarlık, Türk İdare Dergisi / Yıl: 91, Sayı: 488, s.319-343.
Kalender A. B. (2019). İnternet Haberciliğinde Clickbait Savaşları: Bir Okuyucu Tepkisi Olarak Limon Haber Örneği. Dördüncü Kuvvet. 2 (2). 1-21.
Kavaklı, N. (2019), Yalan Haberle Mücadele ve İnternet Teyit/Doğrulama Platformları, Erciyes İletişim Dergisi, Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 663-682.
Korap Özel, E. ve Deniz, Ş. (2019), “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik: İnternet Gazeteciliğinin Ortaya Çıkardığı Yeni Etik Sorunlar Ve Gazetecilerin Konuya Bakış Açısı Üzerine Bir Araştırma, Erciyes İletişim Dergisi | Ocak/January 2019 Cilt/Volume 6, Sayı/Number 1, 443-466.
Korap Özel, E. ve Deniz, Ş. (2018), “Google Gazeteciliği” mi “Empati Editörlüğü’ mü? Gazetecilikte SEO Editörlüğü ve Dönüşen Gazetecilik Pratikleri Üzerine Bir Araştırma”, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (AKİL) Aralık (30), s. 164-190.
Koronavirüs, (2020), https://tr.wikipedia.org/wiki/Koronavirüs, E. T.: 11.04. 2020.
Milliyet.com.tr, (2020), Yarasa çorbası içtiği görüntüler olay yaratmıştı. İlk kez konuştu!, https://www.milliyet.com.tr/galeri/ve-resmen-aciklandi-koronavirus-bu-pazardan-yayilmis-61 31605/2, E.T.: 12.04.2020.
Özyal, B. (2016), Tık Odaklı Habercilik: Tık Odaklı Haberciliğin Türk Dijital Gazetelerindeki Kullanım Biçimleri, Global Media Journal TR Edition, Vol: 6 (12).