Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Perspektifinden A ve B Tipi Kişiliğin İşe Gömülme İstekliliğine Etkisi

Çalışmanın amacı; hizmet sektöründe çalışacak aday işgörenlerin kişilik tiplerini ve işe gömülme istekliliklerini saptamak, bu iki değişken arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını sınamak, eğer anlamlı bir ilişki var ise işe gömülme istekliliği üzerinde hangi kişilik tipinin ne kadar etkisi olduğunu belirlemektir. Bu amaca bağlı olarak, X ilindeki Sanayi ve Ticaret Odasının düzenlemiş olduğu eğitim projesi kapsamında çağrı hizmetlerinde çalışmak için başvuran 84 aday işgörenden anket yöntemiyle veri elde edilmiştir. Elde edilen bu veriler SPSS programı ile değerlendirilmiş, korelasyon, Kruskal-Wallis H ve Mann-Whitney U ile analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen korelasyon analizi sonucunda; aday işgörenlerin kişilik tipi ile işe gömülme istekliliği arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Ayrıca, aday işgörenlerin işe gömülme istekliliğinin daha önceki iş deneyimine, yaşa ve eğitim düzeyine göre de anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda, öne sürülen hipotezlerin tamamı reddedilmiş ve Maslow’un motivasyon teorisinde belirttiği “fizyolojik ihtiyaçlar insanın en temel ihtiyacıdır” varsayımı desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Maslow, İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı, A ve B Tipi Kişilik, İşe Gömülme İstekliliği

The Effect of Personality Types A and B to the Alacrity for Job Embeddedness from Maslow's Hierarchy of Needs Perspective

The purpose of the study is to identify the personality types and alacrity for job embeddedness of the candidate workers to work in the service sector and to test whether there is a meaningful relationship between these two variables and to determine which personality type has how much effect on the alacrity for job embeddedness if there is a meaningful relationship. Based on this purpose, data was obtained from the 84 candidates who applied to work in the call services within the scope of the training project organized by the Chamber of Industry and Commerce in X. This data obtained was evaluated by SPSS program and analyzed by correlation, Kruskal-Wallis H and Mann-Whitney U. As a result of the correlation analysis; no significant relationship was determined between the personality type of candidate workers and the alacrity for job embeddedness. In addition, it was determined that the alacrity for job embeddedness of candidate workers to work was not significantly different according to their previous work experience, age and education level. As a result of the findings, all the hypotheses put forward have been rejected and Maslow's hypothesis of “the physiological needs of man is the most fundamental need” stated in the theory of motivation is supported.

Keywords:

Maslow, Hierarchy of Needs Theory, Personality Types A and B, Alacrity for Job Embeddedness,

PDF

___

Adair, J. (2013). Etkili Motivasyon. Çev. S. Uyan, İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı, 4. Baskı.
Akgündüz, Y., Güzel, T., & Harman, S. (2016). Yöneticiye Güven ve Dağıtımsal Adalet Çalışanların İşe Gömülmüşlüğünü Nasıl Etkiler?. Ege Akademik Bakış Dergisi, 16(2), 351-362.
Akıncı, Z., Güven, M., & Demirel, O. N. (2015). Öğrencilerin A ve B Tipi Kişilik Yapısı ile Psikoşiddet (Mobbing) ve Depresyon Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52(604), 55-74.
Ampofo, E. T., Coetzer, A., Susomrith, P., & Rermlawan, S. (2016). The job embeddedness-turnover intentions relationship: Evidence from Thailand. 30th Australian and New Zealand Academy of Management (ANZAM) Conference, Australia.
Arıkan, Ç., & Aktaş, A. M. (1988). Kişilik Özellikleri ile Aile ve Çevre Yaşantısının Kalp Hastalığının Oluşumuna Etkisi. XXIV. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi. Ankara: GATA.
Avcı, U., & Kaya, U. (2010). Yıldırma (Mobbing) ve Kişilik İlişkisi: Hizmet Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 12(2), 51-79.
Batıgün, A. D., & Şahin, N. H. (2006). İş Stresi ve Sağlık Psikolojisi Araştırmaları İçin İki Ölçek: A-Tipi Kişilik ve İş Doyumu. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(1), 32-45.
Batlaş, A., & Batlaş, Z. (2000). Stres ve Başaçıkma Yolları. 20. Baskı, İstanbul: Remzi Kitapevi.
Birsel, M., Börü, D., İslamoğlu, G., & Yurtkoru, E. S. (2012). Job Embeddedness in Relation with Dıfferent Socio Demographic Characteristics. Öneri Dergisi, 10(37), 51-62.
Bitmiş, M. G., Rodopman, B., Üner, M. M., & Sökmen, A. (2015). Katılımcı Liderliğin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Örgütsel Feda Etmenin Aracılık Rolü. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 1-13.
Candan, H. (2016). A Research On The Relationship Between Job Embeddedness With Performance And Burnout Of Academicians In Turkey. Journal of Business and Management, 18(3), 68-80.
Cho, Y., & Ryu, J. (2009). Organizational Citizenship Behaviors In Relation To Job Embeddedness, Organizational Identification, Job Performance, Voluntary Turnover Intention In Korea. International Business & Economics Research Journal, 8(7), 51-68.
Crossley, C. D., Bennett, R. J., Jex, S. M., & Burnfield, J. L. (2007). Development of a global measure of job embeddedness and integration into a traditional model of voluntary turnover. Journal of Applied Psychology, 92(4), 1031-1042.
Çelikkaleli, Ö., Gökçakan, N., & Çapri, B. (2005). Lise Öğrencilerinin Bazı Psikolojik İhtiyaçlarının Cinsiyet, Okul Türü, Anne ve Baba Eğitim Düzeyine Göre İncelenmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 245-268.
Daft, R. L. (2013). Organization Theory&Design. USA: South-Western College Publishing, Thomson Learning.
Darshani, R.K.N.D. (2014). A Review of Personality Types and Locus Control as A Review of Personality Types and Locus Control as Moderators of Stress and Conflict Management. International Journal of Scientific and Research Publications, 4(2), 1-8.
Dedeoğlu, T., Özdevecioğlu, M., & Oflazer, S. (2016). Örgütlerde İşe Gömülmüşlüğün (Job Embededness) Çalışanların İş ve Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkisi: İyimserliğin Rolü. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(47), 135-146.
Dolu, O., Uludağ, Ş., & Doğutaş, C. (2010). Suç Korkusu: Nedenleri, Sonuçları ve Güvenlik Politikaları İlişkisi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Dergisi, 65(1), 58-81.
Durna, U. (2004). Stres, A ve B Tipi Kişilik Yapısı ve Bunlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 11(1), 191-206.
Emrah Ö., & Yıldız, G. (2013). Kişilik Kavramının Örgütler Açısından Önemi: Bir Literatür Taraması. İşletme Bilimi Dergisi, 1(2), 1-12.
Ercoşkun, M. H., & Nalçacı, A. (2005). Ögretimde Psikolojik İhtiyaçların Yeri ve Önemi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 354-370.
Friedman, M., & Rosenman, R. (1974). Type A behavior and your heart. New York: Knopf.
Griffin, R. (2013). Management. Boston: Houghton Mifflin Comp., 3rd Edition.
Hagihara A., Tarumi, K., Miller, A. S., & Morimoto K. (1997). Type A and Type B Behaviors, Work Stressors, and Social Support at Work. Preventive Medicine, 26, 486-494.
Heylighen, F. (1992). A Cognitive-Systemic Reconstruction of Maslow's Theory of Self-Actualization. Behavioral Science, 37, 39-57.
İnankul, H. (2015). Türk Polis Teşkilatinda Motivasyon ve Bunun Kapsam Teorileri Açısından Değerlendirilmesi. International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(6), 533-554.
Jerome, N. (2013). Application of The Maslow’s Hierarchy of Need Theory; Impacts and İmplications on Organizational Culture, Human Resource and Employee’s Performance. International Journal of Business and Management Invention, 2(3), 39-45.
Kalish, R. A. (1973). Why People Bheave: A Look at Motivation. In: The Psychology of Human Behavior. Brooks/cole Publishing Company, A Division of Wadworth Publishing Company, Inc. Third Edition.
Kanten, P., Kanten, S., & Gürlek, M. (2015) “The Effects of Organizational Structures and Learning Organization on Job Embeddedness and Individual Adaptive Performance. Procedia Economics and Finance, 23, 1358-1366.
Kanten, Pelin, Kanten, S., & Dündar, G. (2016). Ücret Tatmininin ve İşin Özelliklerinin İşe Gömülmüşlük Üzerindeki Etkisinde Mutluluğun Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 18(3), 64-88.
Karataş, S., & Güleş, H. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Tatmini İle Örgütsel Bağlılığı Arasındaki İlişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 74-89.
Kiazad, K., Holtom, B. C., Hom, P. W., & Newman, A. (2015). Job Embeddedness: A Multifoci Theoretical Extension. Journal of Applied Psychology, 100(3), 641-659.
Kio, J. O., Omeonu, P. E., & Agbede, C. O. (2015). Assessment of Stress Levels among Undergraduates in Nigeria: Implication for Mental Health Policy. Journal of Nursing and Health Science, 4(1), 18-23.
Kohn, A. (1999). Punished by Rewards: The Trouble with Gold Stars, Incentive Plans, A's, Praise, and Other Bribes. Mariner Books.
Maslow, A. H. (1943). “A Theory of Human Motivation. Psychological Review, 50, 370-396.
Maslow, A. H. (1954). Motivation and Personality. New York: Harper and Row.
Maslow, A. H. (1970). Motivation and Personality. Harper & Row, New York.
Mitchell, T. R., Holtom, B. C., Lee, T. W., Sablynski, C. Z., & Erez, M. (2001). Why People Stay: Using Job Embeddedness to Predict Voluntary Turnover. Academy of Management Journal, 44, 1102-1121.
Nafei, W. (2015). The Effects of Job Embeddedness on Organizational Cynicism and Employee Performance: A Study on Sadat City University. International Journal of Business Administration, 6(1), 351-362.
Oladipo, S., E. (2009). Psychological Empowerment and Development. Edo Journal of Counselling, 2(1), 119-126.
Onaran, O. (1981). Çalışma Yaşamında Güdülenme Kuramları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Yayınları.
Örücü, E., Yumuşak, S., & Bozkır, Y. (2006). Kalite Yönetimi Çerçevesinde Bankalarda Çalışan Personelin İş Tatmini ve İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi, 13(1), 39-51.
Parıltı, C. (1999). Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramında Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı. Kamu-İş Dergisi, 4(4), 267-277.
Sadiq, T., & Qadeer, F. (2017). How Leader Member Exchange Impacts Employees’ Perceptions of Organizational Support, Embeddedness and Satisfaction: Some Evidences from Pakistan. In Nuttawuth Muenjohn & Adela McMurray (Eds.), The Palgrave Handbook of Leadership in Transforming Asia. Springer.
Seeley, R. S. (1988). The Implications of Maslow’s Theory of Motivation for Consumer Behavior: A Hierarchical Consumption Theory. UMI Dissertation Services.
Sekiguchi, T., Burton, J.P., & Sablynski, C. J. (2008). The Role of Job Embeddedness on Employee Performance: The Interactive Effects With Leader-Member Exchange And Organization-Based SelfEsteem. Personnel Psychology, (61), 761-792.
Soysal, A. (2008). Çalışma Yaşamında Kişilik Tipleri: Bir Literatür Taraması. Çimento İşveren Dergisi, (Ocak), 1-19.
Stephens, D. C. (2000). The Maslow Business Reader, Abraham H. Maslow. John Wiley&Sons, New York.
Şahin, N. H., Basım, H. N., & Akkoyun, N. (2011). A-Tipi Kişilik ve Stres İlişkisinde Üç Önemli Bileşen: Öfke, Etkisiz Başa Çıkma ve İş Saplantısı. Türk Psikoloji Dergisi, 26(68), 31-44.
Tiryaki, F., & Aykaç, M. (2013). Farklı Kişilik Tiplerinin İncelenmesinde Yaratıcı Drama Yönteminin Kullanımına İlişkin Katılımcı Görüşleri. Tarih Okulu Dergisi, 6(16), 605-626.
Tokat, B., Kara, H., & Kara, M. Y. (2013). A-B Tipi Kişilik Özelliklerine Sahip İşgörenlerin Olası Bir Örgütsel Değişime Yatkınlıklarının Araştırılması. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1973-1988.
Toker, B., & Çelik, S. (2017). Konaklama Endüstrisi Çalışanlarında İşe Gömülmüşlük: Alanya’da Ampirik Bir Çalışma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(3), 73-86.
Tuna, M., & Türkmen, F. (2013). Turizm İşletmesi Yöneticilerinin Kişilik Tiplerinin Belirlenebilmesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(4), 57-68.
Ventegodt, S., Merrick, J., & Andersen, N.(2003). The QOL theory: An Integrative Theory of The Global Quality of Life Concept. The Scientific World, 3, 1030-1040.
Venter, H. J. (2012). Maslow’s Self-Transcendence: How It Can Enrich Organization Culture and Leadership?. International Journal of Business, Humanities and Technology, 2(7), 64-71.
Yao, X., Lee, T. W., Mitchell, T. R., Burton, J. P., & Sablynski, C. S. (2004). Job embeddedness: Current research and future directions. In R.Griffeth & P.Hom (Eds.), Understanding employee retention and turnover. Greenwich, CT: Information Age.
Yazıcı, H., & Altun, F. (2013). A Tipi Kişilik, Cinsiyet ve İş Doyumu: Üniversite Öğretim Elemanları Üzerinde Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1447-1459.
Yıldız, G., & Özsoy, E. (2013). Çalışanların Kişilik Özelliğine Göre İş Doyumu Farklılaşır Mı?. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 268-278.