Bitcoin Bir Jenerik Marka mı?

20. yüzyılın sonlarında küreselleşme ile dünya tek bir pazar haline dönüşmüş ve beraberinde de güçlü rekabeti getirmiştir. Yıllar itibarı ile işletmeler bu güçlü rekabet ortamında ayakta kalabilmek ve rakiplerinin bir adım önüne geçebilmek için ise çeşitli stratejiler geliştirmişlerdir. Bu stratejilerden bir tanesi olan ve tarihi çok eskilere dayanan marka yönetiminin önemi, küreselleşme ile birlikte daha belirgin hale gelmiş ve işletmeler piyasaya yeni bir ürün/hizmet/yatırım aracı sunarken marka yönetimi ilkelerinden faydalanarak, bu süreci devam ettirmektedir. Menşei kesin olarak bilinmeyen fakat Satoshi Nakamoto rumuzlu kişi veya grup tarafından ileri sürülen çalışma, yeni bir yatırım aracının doğmasına neden olmuştur. Bitcoin olarak isimlendirilen bu yatırım aracı bir kripto para çeşididir. Kripto para çeşidi olan Bitcoin’in en önemli özelliklerinden bir tanesi yatırımcılar tarafından jenerik marka gibi görülmesidir. Jenerik markanın amacı da kendi grubunda olan markalar arasında tek olmaktır. Bitcoin’in de jenerik markanın amacını taşıdığı Google arama motoru sayesinde görülmektedir. Bu noktada çalışma, jenerik markaya bürünen Bitcoin yatırım çeşidinin yatırımcılar tarafından ilgi düzeyinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Araştırmanın gayesine uygun olarak yatırımcıların ilgi düzeyi incelemesinde Google Trends arama motoru verilerinden faydalanılarak, Türkiye verileri ölçümlenmiş ve "Kripto para-Bitcoin" kelimelerinin kıyaslaması yapılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular neticesinde Bitcoin’in jenerik marka olma özelliğine sahip bir sanal para birimi olduğu aranma sıklıkları ile ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Kripto Para, Bitcoin, Jenerik Marka, Marka

PDF

___

Arıca, R. ve Kozak, R. (2020). Kripto Para Türlerinin Turizm Eğitimi Alan Bireyler Tarafından Bilinirliğinin İncelenmesi: Bitcoin Örneği. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 2(2), 37-51. https://doi.org/10.5281/zenodo.3688765
Aydemir, A. (2021). Bir Jenerik Marka: “Selpak Kağıt Havlu Reklamlarının Okunması”-Pandemi Süreci Reklamında Değişen Vurgu. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 180-199. https://doi.org/10.47107/inifedergi.889225
Bayrak, F. (2020). Sponsorlukların Marka Bilinirliğine ve Satın Alma Kararına Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama (yüksek lisans tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
Bilgili, F. ve Cengil, M. F. (2019). Bitcoin Özelinde Kripto Paraların Ticaret Şirketlerine Sermaye Olarak Getirilmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(3), 3-23. https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.609020
Cengiz, K. (2018). En Popüler Kripto Para Birimi: Bitcoin. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 87-100.
Challet, D. ve Ayed, A. B. H. (2013). Predicting Financial Markets With Google Trends And Not So Random Keywords. arXiv preprint arXiv:1307.4643.
Choi, H. ve Varian, H. (2012). Predicting The Present With Google Trends. Economic Record, 88(s1), 2-9. https://doi.org/10.1111/j.1475-4932.2012.00809.x
Civek, F. ve Ulusoy, G. (2021). Sosyal Bilimlerde Güncel Araştırmalar. S. İpek ve C. Kılıç (Ed.), Küresel Salgın Döneminde Webinar Etkinliklerine Olan İlginin Google Tends Verileri İle Değerlendirilmesi: Türkiye, Birleşik Krallık Ve Amerika Birleşik Devletleri’ne Dair Bir Karşılaştırma (ss.396-411). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Çakırer, M. A. (2018). Marka Yönetimi ve Marka Stratejileri. Bursa: Ekin Yayın Evi.
Çakmak, A. Ç. ve Özkan, B. (2015). Marka Bilinirliği, Marka Tercihi ve Kullanım Nedenlerinin Belirlenmesi: Kastamonu İlinde Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(22), 203-216.
Demir, P. (2015). Marka ve Marka Bilinirliği Yaratmak Advergaming ve Marka İlişkisi (yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
Dereli, T., Baykasoğlu, A., Halis, M. ve Okkıran, Ş. (2007). Markaların Efendisi: Marka İsmi, Toplam Marka Yönetimi. T. Dereli ve A. Baykasoğlu (Ed), Toplam Marka Yönetimi (ss. 21-40). İstanbul: Hayat Yayıncılık.
Dulupçu, M. A., Yiyit, M. ve Genç, A. G. (2017). Dijital Ekonominin Yükselen Yüzü: Bitcoin’in Değeri İle Bilinirliği Arasındaki İlişkinin Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (Kayfor 15 Özel Sayısı), 2241-2258.
Geliyoo Bilişim, 2018. Erişim tarihi: 28 Eylül 2021. https://www.geliyoobilisim.com/dagitik-defter-teknolojisi-dlt-bl/ockchain-vs-hashgraph/
Göl, A. (2020). “Marka” Kavramının Önemi ve Tarihçesi. Erişim tarihi: 01 Ekim 2021. https://pazarlamasyon.com/marka-kavraminin-onemi-ve-tarihcesi/ https://trends.google.com/trends/?geo=TR
İri, R. (2021). Bir Kripto Para Biriminin Pazardaki Gelişimi ve Küresel Bir Marka Olma Hikayesi: Bitcoin Örneği. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 720-746. https://doi.org/10.47525/ulasbid.876047
Kethineni, S. ve Cao, Y. (2020). The Rise in Popularity Of Cryptocurrency and Associated Criminal Activity. International Criminal Justice Review, 30(3), 325-344. https://doi.org/10.1177/1057567719827051
Kriptofoni, (2021). Kripto Para Çeşitleri Neler? Kaç Tür Kripto Para Bulunmaktadır. Erişim tarihi: 28 Eylül 2021. https://www.kriptofoni.com/kripto-para-cesitleri-ve-turleri-neler/
Kristoufek, L. (2013). Bitcoin Meets Google Trends And Wikipedia: Quantifying The Relationship Between Phenomena Of The Internet Era. Scientific Reports, 3(1), 1-7.
Loughlin, C. ve Harnisch, E. (2013). The Viability Of Stocktwits and Google Trends To Predict The Stock Market. StockTwits. com.
Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-To-Peer Electronic Cash System. Decentralized Business Review, 21260.
Özkahveci, E., Civek F. ve Ulusoy, G. (2022). Endüstri 5.0 Döneminde Metaverse (Kurgusal Evren)’ün Yeri. International Journal of Social, Humanitites and Administrative Sciences, 8(50), 398-409.
Sarıyer N. (2009). Girişimciler Açısından Televizyon Reklamlarının Marka Tanınırlığına Etkisi. ÇOMÜ Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 4, 117-131.
Saruhan, M. (2010). Marka ve Markalaşmanın Kısa Tarihi. Erişim tarihi: 01 Ekim 2021. https://www.mehmetsaruhan.com/2010/pazarlama/marka/marka-ve-markalasmanin-kisa-tarihi/
Taşkın, Ç. ve Akat, Ö. (2010). Tüketici Temelli Marka Değerinin Yapısal Eşitlik Modelleme İle Ölçümü ve Dayanıklı Tüketim Malları Sektöründe Bir Araştırma. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 1-16.
Ulusoy, T., Dayı, F. ve Esmer, Y. (2018). Google Arama Motoru İle Kelime Aramaları: Türkiye Finans Piyasası Örneği. 1. Uluslararası Çağdaş Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Ünsal, E. ve Kocaoğlu, Ö. (2018). Blok Zinciri Teknolojisi: Kullanım Alanları, Açık Noktaları ve Gelecek Beklentileri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (13), 54-64. https://doi.org/10.31590/ejosat.423676
Wikipedi (2021). Jenerik Marka. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021. https://tr.wikipedia.org/wiki/Jenerik_marka
Yıldırım, Ç. (2020). Google Trends “Bitcoin” Aramaları İle Bitcoin/Usd Fiyatları Arasındaki İlişkinin Analizi: Ardl Sınır Testi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 15(2), 99-113.
Yıldırım, M. (2019). Blok Zincir Teknolojisi, Kripto Paralar Ve Ülkelerin Kripto Paralara Yaklaşımları. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(20), 265-277.
Yolcu, T. ve Sezgin, A. A. (2018). Türkiye’de Siyasal Sistem Tartışmalarında Halkın Bilinç Düzeyi: Google Türkiye Aramaları Üzerine Bir İnceleme. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 148-160.
Zor, İ. ve Göker, İ. E. K. (2015). Finansal ve Davranışsal Yaklaşım Açısından Marka Değerleme ve Bir Karşılaştırma. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 51-64.