Ayşe ÖZTÜRK SAMUR, Gözde İNAL KIZILTEPE

Aydın İlindeki Çocuk Oyun Alanlarının İncelenmesi

Araştırmada, çocuk oyun alanlarının güvenlik, fonksiyon, konfor, malzeme, sosyal iletişim özellikleri açısından incelenmesi ve çocuk bakış açısı ile oyun alanlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Aydın ili Efeler İlçesinde yer alan 32 oyun alanı tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. İlçede yaşayan 30 çocuğa hayal ettikleri oyun alanı çizdirilerek, çocuklarla yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Elde edilen bulgular, oyun alanlarının çoğunluğunun bakımsız olduğunu göstermektedir. Oyun alanlarında en çok salıncak, kaydırak ve tahteravalli yer alırken, engelli çocukların güvenle kullanabileceği oyun araçlarının yer almadığı görülmüştür. Okul öncesi çocukların resimlerinde, daha çok içeri girebilecekleri oyun alanları, ilkokul birinci sınıf çocukların daha fonksiyonlu araç gereçler çizdikleri, dördüncü sınıf çocukların ise oyun araç gereçlerini birleştirerek yeni oyun alanları ve yeni araç gereçler çizdikleri görülmektedir. Çocuk oyun alanları tasarlanırken; standart oyun araçlarının aksine, çocukların temel hareket becerilerini destekleyici, ihtiyaç ve istekleri dikkate alınarak, doğa ile uyumlu, özgün ve nitelikli oyun alanlarının oluşturulması önerilebilir. Çocukların içme suyu ve tuvalet gibi temel ihtiyaçlarını giderebilmesine yönelik olanakların dikkate alınması ve çocuk oyun alanlarının bakımlarının periyodik bir şekilde yapılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, oyun, oyun alanları

PDF

___

Acar, H. (2003). Çocuk oyun alanlarında kullanıcıların bitki tercihlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma: Trabzon kenti örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Aksoy, Y. (2011). Çocuk oyun alanları üzerine bir araştırma: İstanbul, Isparta, Eskişehir, Erzurum, Kayseri, Ankara, Zonguldak ve Trabzon illeri örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi 3(6): 82-106.
Alqudah, Y. M. M. (2003). Çocuğun gelişiminde oyun alanlarının rolü. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Semineri, Ankara.
Aral, N., Gürsoy, F., & Köksal, A. (2001). Okul öncesi eğitiminde oyun. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
Artan, İ., Alisinanoğlu, F., Bozkurt Yükçü, S., Uslu, A.E.I., İbiş, E. ve Akay, D. (2017). Türkiye’de oyun sokakları üzerine bir inceleme: Ankara ve İstanbul örnekleri. IJAEDU- International E-Journal of Advances in Education 3(7): 87-99. doi: 10.18768/ijaedu.309806.
Bağlı, M. T. (1997). Çocuk bahçelerindeki oyun araçlarında sosyal etkileşim. I. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No: 1, 518-544.
Bal, A. (2005). Zonguldak kenti yeşil alan sistemindeki çocuk oyun alanlarının durumunun peyzaj mimarlığı ilkeleri açısından irdelenmesi. Yayınlanmamış yüksek mimarlık tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
Barbour, A.N. (1999). The impact of playground design on the play behaviors of children with differing levels of physical competence. Early Childhood Research Quarterly 14(1): 75-98.
Başaran Uysal, A. (2010). Çanakkale çocuk oyun alanları (Çocuk oyun alanları çalışma grubu raporu). Çanakkale: Çanakkale Kent Konseyi Yayınları 22.
Başaran Uysal, A. (2014). Bir kamusal alan olarak çocuk oyun alanları. 01 Şubat 2014 tarihli Çanakkale İçinde Gazetesi. [Çevrim-içi: http://www.canakkaleicinde.com/bir-kamusal-mekan-olarak-cocuk-oyun-alanlari-2/] Erişim Tarihi: 23 Haziran 2017.
Başaran Uysal, A. (2015). Çocuk oyun alanlarının geliştirilmesinde bir yerel katılım deneyimi. Megaron 10(3): 423-439.
Baykoç Dönmez, N. (1992). Çocuğun sosyal ve duygusal gelişiminde oyunun rolü. Okul Öncesi Dergisi 43: 10-12.
Bulut, Z. ve Kılıçaslan, Ç. (2009). Çocuğa özgüven kazandırmada önemli bir ilke; çocuk oyun alanlarında güvenlik. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10 (1), 78-85.
Cihangiroğlu, C. (1994). Çocuk oyun alanlarındaki oyun aletlerinde uyulması gereken kriterler üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York, NY: Routledge.
Cole, L. (1983). Design for environmental education. Landscape Design Journal, 145 (October): 28-31.
Çukur, D. (2011). Okul öncesi çocukluk döneminde sağlıklı gelişimi destekleyici dış mekân tasarımı, SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12: 70-76.
Deretarla-Gül, E. (2012). Ailelerin çocuk bahçelerine ve çocuk bahçelerindeki materyallere bakış açılarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 261-274.
Dinç, H. (1993). Çocuk oyun işlevi ve öğeleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Duman, G. ve Koçak, N. (2013). Çocuk oyun alanlarının biçimsel özellikleri açısından değerlendirilmesi (Konya İli örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1): 64-81.
Evan, J. (1997). Rethinking recess: Signs of change in australian primary schools. Education Research and Perspectives, 24(1): 14-27.
Frost, J. L. & Klein, B. L. (1979). Children's play and playgrounds. Boston: Allyn & Bacon, Inc.
Frost, J. L., Wortham, S., & Reifel, S. (2001). Play and child development. Upper Saddle River: Merill Prentice Hall.
Greenman, J. (1993). It ain’t easy being green. Beginnings workshop. Child Care Information Exchange. 91: 336-37 (May-June).
Hendricks, B.E. (2011). Designing for play. Second Edition. Farhnam . Ashgate Publishing Limited.
Ihn, H. (1998). Analysis of preschool children’s equipment choices and play behaviors in outdoor environments. Early Childhood News, 10(4), 20-25.
Johnson, J. E., Christie, J. F., & Yawkey, T. D. (1987). Play and early child development. Glenview, IL: Scott, Foresman, and Company.
Kelkit, A. ve Özel, A. E. (2003). A research on the determination of physical planning of school gardens in Çanakkale city. Pakistan Journal of Applied Sciences, 3(4), 240-246.
Korkmaz, E. (2016). Oyunun çocuk gelişimine etkisi ve çocuk oyun alanları tasarımı kriterleri [Çevrim-içi: http: //www.planlama.org/new/makaleler/oyunun- cocukgelisimine-etkisi-ve-cocuk-oyun-alanlari-tasarimkriterleri.html] Erişim Tarihi: 21 Haziran 2017.
Kuşuluoğlu, D. D. (2013). İstanbul Kadıköy ilçesindeki çocuk oyun alanlarının nitel ve nicel açıdan değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Mott,A., Rolte, K., James, R., Evans., Kemp, A., Dunstan, F, Kemp K., &Sibert, J. (1996). Safety of surfaces and equipment for children ın playgrounds. The Lancet, 349 (9069):1874-1876. doi: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(96)10343-3.
Muhacir, E. S. A. ve Özalp, A. Y. (2016). Planlama ve tasarım süreçleri bağlamında çocuk oyun alanlarına ilişkin temel kalite kriterlerinin belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(2), 220-230. doi: http://dx.doi.org/10.17474/acuofd.17110.
Özgüner, H. ve Şahin, C. (2009). Isparta kent merkezindeki çocuk oyun alanlarının mevcut durumu ve çocukların bu alanlara karşı davranış biçimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 1(2009): 129-143.
Rivkin, M. S. (1995). The great outdoors: Restoring children's right to play outside. Washington, DC: NAEYC.
Robitaille, Y., Laforest, S., Lesage, D., & Dorval, D. (2000). Search for a simple means to identify dangerous surfaces under play equipment. Journal of Safety Research, 31(1), 29-34.
Powell, K.E. (2005). Land use, the built environment, and physical activity: A public health mixture; a public health solution. American Journal of Preventive Medicine, 28(2 Supple 2): 216-217. doi:10.1016/j.amepre.2004.10.031.
Seçkin, N. P., Seçkin, Y. Ç., & Seçkin, Ö. B. (2011). Sürdürülebilir peyzaj tasarımı ve uygulama ilkeleri. İstanbul: Literatür Yayınları.
Sorkun, G. (1996). İstanbul Anadolu yakası örnek çocuk oyun alanlarının peyzaj mimarlığı açısından irdelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Stoecklin, V. L. (2000). Creating playgrounds kids love. White Hutchinson Leisure and Learning Group. [Avaiable online at: http://www.whitehutchinson.com/articles/playgroundskidslove.html.] Retrieved on June 21, 2017.
Şişman, E , Erdinç, L. ve Özyavuz, L. (2010). Çocuk güvenliği açısından çocuk oyun alanlarının değerlendirilmesi: Tekirdağ. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (2), 141-150. [Çevrim-içi: http://dergipark.gov.tr/jotaf/issue/19045/201443.] Erişim Tarihi: 21 Haziran 2017.
Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
Tekkaya, E. (2001). Tasarlanmış çocuk hakları: Ankara çocuk oyun alanları. Milli Eğitim Dergisi, 151. [Çevrim-içi: http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/151/tekkaya.html.] Erişim Tarihi: 23 Haziran 2017.
Türkan, E. E. (2009). Balıkesir kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Türkan, E. E. ve Önder, S. (2011) Balıkesir Kenti Çocuk Oyun Alanlarının İrdelenmesi. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 8(3): 69-80.
US Consumer Product Safety Commission. (2010). Public playground safety handbook. Government Printing Office. [Avaiable online at: https://www.cpsc.gov/s3fs-public/325.pdf.] Retrieved on June 23, 2017.
Vredenburgh A. G., Zackowitz I. B. (2008). Playground ergonomics: Safety and injury prevention through design. In Lueder R., Rice V. (Eds.), Ergonomics for children (chap. 28, pp. 907–925). London: Taylor & Francis.
Wardle, F. (1987). Getting back to the basics of children's play. Child Care Information Exchange.57: 27-30.
Wardle, F. (1995). Alternatives-Bruderhof education: Outdoor schools. Young Children 50 (3): 68-73.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, S. ve Bulut, Z. (2002). Kentsel mekanlarda çocuk oyun alanları planlama ve tasarım ilkeleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(3), 345-351.
Yılmaz, S. ve Bulut, Z. (2003). Kentsel mekanlarda çocuk oyun alanlarının yeri ve önemi: Erzurum örneği. Milli Eğitim Dergisi, 158: 45-51. [Çevrim-içi: http:// yayim.meb.gov.tr/dergiler/158/yilmaz.htm] Erişim Tarihi: 21 Haziran 2017.
Yücel G.F. (2005) Çocuk oyun alanları tasarımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 55(2):99-110.