Tuğçe KARADEMİR, Sema ERYÜCEL

31225

Evli Bireylerde Şiddete Yönelik Tutum ve Manevi İyi Olma

Ülkemizde, aile içi şiddetin en yaygın türü, kadına yönelik eş şiddetidir. Eş şiddeti her ne kadar yakın ilişki içindeki iki kişiyi ilgilendiren bir durum olarak görünse de aslında ailenin sınırını aşan ve toplumun huzurunu etkileyen sorunlardan biri olarak değerlendirilmektedir. Manevi iyi oluş, hayatın anlamının, insanın bu hayattan aldığı hazzın veya memnuniyetin, manevi denilebilecek değerlerle ilişkisini tartışmaktadır. Bu açıdan iyilik halinin bir türüdür ve bünyesinde hem maneviliği hem de iyilik halini barındırmaktadır. Araştırmalar dini bağlılığın eş şiddetinin oluşmasını engellediğini, maneviyatın ve dini bağlılığın evli kadınlara karşı şiddeti azalttığı ve evlilik doyumunu arttırdığını göstermektedir. Bu araştırmanın amacı, evli bireylerin şiddete yönelik tutumları ve manevi iyi oluş puanları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma, Antalya/ Muratpaşa’da ikamet eden, evli katılımcılar ile gerçekleştirilmiştir. Evli bireyler, çift olarak ele alınmamış, bireysel katılım sağlanmıştır. Araştırmaya %56,8 ‘sı (269 kişi) kadınlardan %43,2’si (205 kişi) erkeklerden olmak üzere toplam 474 katılımcının verileri dâhil edilmiştir. Katılımcılara, Yakın İlişkilerde Şiddete Yönelik Tutum ve Spiritüel İyi Oluş Ölçeklerinin formları ile sosyo- demografik bilgi formu uygulanmıştır. Ölçeklerden elde edilen verilerin istatistiksel analizi için SPSS 22.0 bilgisayar programı kullanılmıştır. Veri setinin normal dağılım gösterdiği belirlenmiş ve parametrik testler kullanılmıştır. Değerlendirme aşamasında tanımlayıcı istatistik, T-Testi ve Anova-Tukey yapılmıştır. Bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişki Pearson korelasyon ile test edilmiştir. Cinsiyet değişkeni bakımından şiddete yönelik tutum ve manevi iyi olma alt boyutları incelendiğinde, şiddet alt boyutunun kadınlarda anlamlı düzeyde yüksek; kontrol ve istismar alt boyutlarının ise erkeklerde anlamlı düzeyde yüksek olduğu sonucu elde edilmiştir. Cinsiyetin, manevi iyi oluşun alt puanları arasında farklılaşmadığı görülmektedir. Bu durum manevi duyguları oluşturan faktörlerin cinsiyet üstü birer olgu olarak toplumda cinsiyetler arası farklılığı oluşturmadığı şeklinde değerlendirilebilir. Yaş değişkeni bakımından katılımcıların ve eşlerinin şiddete yönelik tutum alt boyutları karşılaştırıldığında ileri yaş (66 yaş ve üzeri) katılımcıların şiddete ilişkin kontrol tutumunun kendilerinden genç katılımcılara kıyasla daha düşük düzeyde olduğu görülmektedir. Eğitim ile ilgili elde edilen bulgulara göre ise lise mezunu olanların diğer eğitim düzeylerinden anlamlı olarak daha az kontrol ve istismar ortalama puanına sahip oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca eğitim düzeyi lise olan katılımcılar ile şiddet alt boyutu arasında da anlamlı ilişki bulunmamıştır. Buna göre eğitim düzeyi düşük olanlar yüksek olanlara oranla daha fazla sözel şiddet sergilemektedir. Eğitim düzeyinin artması ile şiddetin düşmesi beklenilmektedir ancak alan yazında bulunan verilerin çelişkili çıkma nedeni eğitimin niteliği ile ilgili olabilir. Bu konu ile ilgili yapılacak yeni çalışmalar faydalı olabilir. Araştırma bulgularına göre aşkınlık ve şiddet alt boyutları ile kontrol ve istismar alt boyutları arasında anlamlı negatif ilişki bulunurken doğayla uyum; şiddet, kontrol, istismar arasında pozitif yönlü bir ilişkiye rastlanılmıştır. Manevi iyi oluşun (aşkınlık) artmasıyla şiddete yönelik tutum puanlarının düştüğü tespit edilmiştir. Ayrıca aşkınlık alt boyutuna ilişkin olarak dini ve manevi değerlerin şiddeti azaltmada önemli rol oynadığını belirten çalışmalar mevcuttur. Bu anlamda manevi eğitim programlarının şiddet tutumlarının değiştirilmesinde faydalı olacağı değerlendirilmektedir. Eğitim programları içinde manevi eğitimlere yer verilmesinin faydalı olacağı değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler:

Din Psikolojisi, Yakın İlişkilerde Şiddet, Manevi İyi Oluş, Evli Bireyler.

Attitudes to Violence and Spiritual Well-Being among Married Individuals

The most common domestic violence is spousal violence against women in Turkey. Although spousal violence may seem to be concerning two people in an intimate relationship, it is actually considered as one of the problems that goes beyond the family and affects the peace of the society. Spiritual well-being discusses the relationship between the meaning of life, the pleasure or satisfaction one receives from this life, and the values that can be called spiritual. In this respect, it is a type of well-being and includes both spirituality and well-being. Studies show that religious commitment prevents spousal violences; spirituality and religious commitment reduce violence against married women and increase marital satisfaction. This study aims to examine the relationship between married individuals' attitudes towards violence and their spiritual well-being scores. The research was carried out with married participants living in Muratpaşa, Antalya. Married participants did not participate in the study as couples, but as individuals. 269 (56.8%) participants were female and 205 (43.2%) were male, and thus, the data of 474 participants were studied in the research. Intimate Violence Responsibility Scale (IVRS) and Spiritual Well-Being Scale forms and socio-demographic information form were applied to the participants. SPSS 22.0 was used for the statistical analysis of the data obtained from the scales while descriptive statistics T-Test and Anova-Tukey were performed during the evaluation phase. It was determined that the data set showed a normal distribution and parametric tests were used The relationship between dependent and independent variables was tested with Pearson correlation. When the sub-dimensions of attitude towards violence and spiritual well-being are examined in terms of gender variable, the sub-dimension of violence was significantly higher in women while control and abuse sub-dimensions were significantly higher in men. It is observed that gender does not differ between the sub-scores of spiritual well-being. This situation can be evaluated as the factors that create spiritual feelings do not create differences between genders in society as a supra-gender phenomenon. When the sub-dimensions of attitudes towards violence of the participants and their spouses are compared in terms of the age variable, it is seen that the control attitude towards violence of the older age (66 years and over) participants is lower than the younger participants. According to the findings related to education, it was found that those who graduated from high school had significantly less control and abuse mean scores than other education levels. In addition, no significant relationship was found between the education level of high school students and the violence sub-dimension. According to the study, those with a low level of education exhibit more verbal violence than those with a higher education level. It is expected that violence will decrease with the increase in the level of education, but the reason for the contradictory data in the literature may be related to the quality of education. Carrying out new studies on this issue may be useful. According to the research findings, while there was a significant negative relationship between the sub-dimensions of transcendence and violence and the sub-dimensions of control and abuse, a positive relationship was found between harmony with nature, violence, control and abuse. It has been found that spiritual well-being (transcendence) increased, and the scores of attitude towards violence decreased. In this sense, it is suggested that spiritual education programs will be influential in changing the attitudes towards violence. It is suggested that it would be beneficial to include spiritual education in education programs.
Keywords:

Psychology of Religion, Violence in Intimate Relationships, Spiritual Well-being, Married Individuals.,

PDF

___

  • Acar, Hatice. “Manevi İyi Oluş ile Dindarlık Arasındaki İlişki Üzerine Bir Değerlendirme”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/2 (2014), 391-412.
  • Altıntop, Öner - Adana, Filiz. “Yeni Evli Çiftlerin Aile İçi Şiddete Yönelik Tutumları ve İlişkili Faktörler” Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 8/3 (2019), 268-276.
  • Bayer, Ali. Değişen Toplumsal Yapıda Aile: Eşler Arası Şiddet ve Din İlişkisi ÜzerineBir Araştırma Konya İli Örneği. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosya Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
  • Belen, Fatma Zehra. Aile İçi İletişime Manevi Psiko-Sosyal Yaklaşım. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
  • Berkel, Laverne et.all “Gender Role Attitudes, Religion, And Spirituality As Predictors Of Domestic Violence Attitudes in White College Students”. Journal of College Student Development 45/2 (2004), 119-133.
  • Brinkerhoff, Merlin B et.all “Religious involvement and spousal violence: The Canadian case”. Journal for the Scientific Study of Religion 31 (1992), 15-31.
  • Carr, Alan. Pozitif Psikoloji. çev. Ümit Şendilek. İstanbul: Kaknüs Yayınevi, 2016.
  • Chandler, Cynthia K. et.all “Counseling for spiritual wellness: Theory and practice”. Journal of Counseling & Development 71/2 (1992), 168-175.
  • Demirtaş Ezgi Toplu et.all “Intimate Partner Violence in Turkey: The Turkish Intimate Partner Violence Attitude Scale-Revised”. Journal of Family Violence 32 (2017), 349–356
  • Düzgüner, Sevde. “Nereden Çıktı Bu Maneviyat: Manevi Bakımın Temellerine İlişkin Kültürlerarası Bir Analiz”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik ed. Ali Ayten, et.all 1/17-43. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
  • Ediz, Ayşe - Altan, Şenol. “Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet Üzerine Bir Alan Araştırması”. TBB Dergisi (Özel Sayı) 2017, 397-410.
  • Ekşi, Halil - Kardaş, Selami. “Spiritual Well- Being: Scale Development and Validation”. Spiritual Psychology and Counseling 2 (2017), 73-88.
  • Ekşi, Halil - Okan, Nesrullah. “Gençlerde Maneviyat ve Şiddet Eğilimi Arasındaki İlişkide Erken Dönem Uyum Bozucu Şemaların Moderatör Etkisi”. Bilimname 44 (2021), 521-546 .
  • Eryiğit, Bader Aynur. Kutsal Kitaplar Açısından Kadına Yönelik Şiddet ve Ayrımcılık. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2018.
  • Eryücel, Sema. Yaşam Olayları ve Dini Başa Çıkma. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
  • Eryücel, Sema. “Self-Handicapping and Spiritual Well-Being”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 11/59 (2018a), 661-670.
  • Eryücel, Sema. “Koruma Altındaki Çocuklara Yönelik Dini Manevi Rehberlik Uygulamaları ile Umut ve Psikolojik Sağlamlık İlişkisi”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 6/80 (2018b) 367-385.
  • Feyzioğlu, Eda. Ekoloji, İnsan ve Din. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011. Fincham, Frank et.all “Attitudes Toward Intimate Partner Violence in Dating Relationships”. Psychological Assessment 20 (2008) 260–269.
  • Geçioğlu, Ahmet Rıfat - Kayıklık, Hasan. “Dindarlık ve Evlilik Uyumu İlişkisi Evli Bireyler Üzerine Bir İnceleme”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (2019), 202- 224.
  • Ghodratı, Fatemeh et. all “The Relationship Between Religious Attitude And Domestic Violence Against Women of Reproductive Age”. Journal of Midwifery And Reproductive Health 7/1 (2019), 1522-1526.
  • Gordon, Kristina Coop. ve Baucom, Donald (2003). “Forgiveness and Marriage: Preliminary Support for a Measure Based on A Model of Recovery from A Marital Betrayal”. The American Journal of Family Therapy, 31: 179-199.
  • Goodman, Peggy. “The Relationship Between İntimate Partner Violence and Other Forms of Family and Societal Violence”. Emergency Medicine Clinics of North America 24 (2006), 889-903.
  • Hill, Peter et.all “Conceptualizing Religion and Spirituality: Points of Commonality, Points of Departure”. Journal for The Theory of Social Behavior 30 (2000), 51– 77.
  • Jewkes, Rachel. “Intimate partner violence: causes and prevention”. The Lancet, 359/9315 (2002),1423–1429.
  • Kalyoncu, Hamdi. Aile İçi Şiddet ve Şiddet Ortamında Çocuklar. İstanbul: Yediveren Yayınları, 2014.
  • Karaca, Faruk - Acar, Muhammed Cevad. “Psikolojik Danışma Sürecinde Kullanılan Dinî/Manevi Temelli Müdahalelerin Vaka Analizi Yöntemi ile İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma”. Sağlık Hizmetlerinde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik ed. Ali Ayten et.all 267-28. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2019.
  • Kaya Sakarya, Alime. Üniversitede Öğrenim Gören Gençlerde Flörtte Şiddet. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
  • Keçeci, Berra. Evli Kadınların Psikolojik İstismar Profillerinin Toplumsal Cinsiyet Algıları ve Spiritüel İyi Oluşları Açısından İncelenmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Keçeci, Berra ve Ekşi, Halil. “Evli Kadınlarda Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Spiritüel İyilik Halinin Psikolojik İstismar Üzerine Etkisi” Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi 4-1(2020), 30- 48.
  • Kızılgeçit, Muhammet. Din Psikolojisinin 100’ü. Ankara: Otto Yayınları, 2017.
  • Kızılırmak, Özlem. Genç Yetişkinlerde Yaşamda Anlamın Maneviyat ve Kişilik Özellikleri Açısından İncelenmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
  • Klavuz. Mehmet Akif - Klavuz, Esra. “Yaşlanma Döneminde Kayıplarla Başa Çıkmada Manevi Danışmanlık Hizmetlerinin Önemi”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik. ed. Ali Ayten et.all 17-38. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
  • Kocacık, Faruk - Çağlayandereli, Mustafa. “Ailede Kadına Yönelik Şiddet: Denizli İli Örneği” Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 6/2 (2009), 24-43.
  • KSGM, Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü. Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. Ankara: Elma Teknik Basım Matbaacılık, 2009.
  • Kuruçay, Yasin ve Gürses, İbrahim. “Ergenlerde Anlamsızlık ile İlgili Problemlere Dinin Etkisi Üzerine Değerlendirmeler”. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/1 (2018), 87-111.
  • Moses, Rafael. “Şiddet Nerede Başlıyor”. çev. Ayşe Kul. Cogito 23/27 (1996), 6-7.
  • Öz, Fatma. “Yaşamın Son Evresi: Yaşlılık Psikososyal Açıdan Gözden Geçirme” Kriz Dergisi 10/2 (2002), 17-28.
  • Özasma, Halil İbrahim. Eşler Arası İletişim ve Maneviyat. Ankara. Sonçağ Akademi, 2021
  • Özdoğan, Öznur. İsimsiz Hayatlar Manevi ve Psikolojik Yaklaşımla Arınma ve Öze Dönüş. Ankara: Özdenöze Yayınları, 2009.
  • Özgüven, İbrahim Ethem. Ailede İletişim ve Yaşam. Ankara: Pdrem Yayınları, 2001.
  • Öztürk, Emine. Türkiye’de Aile İçi Şiddet. Ankara: Gece Kitaplığı, 2017.
  • Rosen-Grandon, Jane et.all “The relationship between marital characteristics, marital interaction processes, and marital satisfaction”. Journal of Counseling & Development 82/1 (2004), 58-68.
  • Solak, Adem. Şiddet Kültürü Türkiye’nin Suç ve Sosyal Risk Haritası. Ankara: Hegem Yayınları, 2016.
  • Stanard, Rebecca, Powell et.all 2000. “Assessment of spirituality incounseling”. Journal of Counseling & Development, 78/2 (2000), 204-210.
  • Şirin, Turgay. “Evli Çiftlerin Spiritüel İyi Oluşları ile Evlilik Doyumları Arasındaki İlişki”. Ekev Akademi Dergisi 23/77 (2019), 389-410.
  • Tezcan, Mahmut. “Bir şiddet ortamı olarak okul”. Cogito 6/7 (1996), 105-108.
  • Tutarel Kışlak, Şennur -Göztepe, Işıl. “Duygu Dışavurumu, Empati, Depresyon ve Evlilik Uyumu Arasındaki İlişkiler” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3/2 (2012), 27-46.
  • Tuzcuoğlu, Necla. “Şiddet ve Şiddete Neden Olan Etkenler ve Çözüm Yolları”. Aile ve Şiddet. Ed. Adem, Solak. 193-220. Ankara: Hegem Yayıncılık, 2010.
  • Ulu, Mustafa. “Şiddet ve Kişilik İlişkisi Üzerine Psikolojik Bir Araştırma”. Bilimname Dergisi 12/3 (2016), 57-82.
  • Westgate, Charlene. E. “Spiritual Wellness and Depression”. Journal of Counselıng & Development 75 (1996), 26-35.
  • WHO, World Health Organization. World Report on Violence and Health. Geneva: Publications of the World Health Organization, 2002. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42495/9241545615_eng.pdf
  • WHO, World Health Organization. WHO Multi-Country Study on Women's Health and Domestic Violence Against Women. Geneva: Publications of the World Health Organization 2005 Erişim Tarihi: 28/05/2021.http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43310/9241593512_eng.pdf?sequence
  • Yapıcı, Asım. “Eşlerin Dinsel Algı ve Yaşayışına Göre Evlilikte Dindarlık ve Maneviyat Huzur mu Kusur mu?”. Turkish Studies 12/2 (2018), 79-106.
  • Yiğit, Elifsu. Evli Kadınlarda Aile İçi Şiddet ile Evlilik Doyumu ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
  • Zinnbauner, Brain. J et.all “Religion and spirituality: Unfuzzying the fuzzy”. Journal for the Scientific Study of Religion 36 (1997), 549-564.
  • Zinnbauner, Brain - Pargament, Kenneth. “Dindarlık ve Maneviyat”. çev. Sevde Düzgüner. Din ve Maneviyat Psikolojisi Temel Yaklaşımlar ve İlgi Alanları. çev. ed. İhsan Çapçıoğlu- Ali. Ayten. 61-102. Ankara: Phoenix Yayınevi, 2013.
Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 2146-4901
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2010
  • Yayıncı: Şırnak Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Gençlerin Kimlik ve Dindarlıklarının Zaman ve Mekâna göre Değişimi: Direnen Gençlik

Mustafa Cabir ALTINTAŞ

Hanefi Usûl-ı Fıkhı’nın Müşterek ve Müşkil Dil Kategorilerinin Bir Mukayesesi

Ahmet TOPAL

Muînüddin Çiştî'nin Hint Yarımadası’ndaki Tasavvufi Etkilerine Dair Bir Değerlendirme: Çiştiyye Tarikatı Örneği

Vahit GÖKTAŞ, Saeyd Rashed Hasan CHOWDURY

Tanrı’ya Bağlanma, Tanrı Algısı ve Duygu Durumu ile Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişki: Kronik Hastalıklar Örneği

Fatma SAĞLAM DEMİRKAN

Yaşam Sonuna Dair Bazı Etik Kaygılar: "Ars Moriendi'den Tıbbileştirilmiş Ölüme Bir Paradigma Değişimi

Ercan AVCİ

Evli Bireylerde Şiddete Yönelik Tutum ve Manevi İyi Olma

Tuğçe KARADEMİR, Sema ERYÜCEL