Dün ve Bugün Arasında Müteşabihin Hükmü

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) hadis-i şerifte helal ve haramın apaçık olduğunu açıklamıştır. Aynı hadiste helal ve haram arasında bulunup hükmü açık olmayan ve insanların çoğu tarafından hükmü bilinmeyen bazı müteşabih/şüpheli şeylerin olduğunu vurgulamıştır. Bu tür şüpheli şeylerden sakınmanın kişinin dindarlığından ve takvanın kemalinden olduğunu da beyan etmiştir.İşte bu araştırmamızda bu şüpheli şeylerin ne olduğu, bunların neden şüpheli olarak kabul edildiği, onlardaki şüphenin nedeninin ne olduğu ve onların hükmünü öğrenmenin mümkün olup olmadığı konuları üzerinde durulmuştur. Teşabuh (kapalılık) sebepleri pek çoktur. Gazzali gibi bazı âlimler teşabüh sebeplerini detaylı bir şekilde zikretmiştir. Ancak biz bunları dört ana başlıkta ele aldık. Bunlar: sebebinden dolayı şüphe, helal ve haramın karışmasından dolayı şüphe, delillerin tearuzundan dolayı şüphe, içtihat ve kıyas farklılığından dolayı şüphe. Bu sebeplerin alt başlıkları olabilecek ferî sebeplere ise makalenin sınırlılığı göz önünde bulundurularak değinilmemiştir. Her bir sebebi açıkladıktan sonra o sebebin müteşabih ile ilişkisi açıklanmış, teşabühten kurtuluş yolu ve hükmü beyan edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İslam Hukuku, Din, Helal, Haram, Müteşabihat

The Judgment of Similarities Between Yesterday and Today in the Provisions of Islam

The Messenger of God peace be upon him made it clear in the hadith (prophetic tradition) that the halal (permissible) acts are clear and obvious، the haram (impermissible) are also clear، obvious and there is no doubt in them. However، in that hadith He peace be upon him also mentioned that between those two are doubtful matters، their rulings are not clear and only a few amongst the people know it's true ruling. Furthermore، He peace be upon him mentioned that distancing one's self from all things that within them have doubtful matters is from complete piety and benefit for the religion.My research revolves around three fundamental questions: what are these "doubtful matters"، what are they doubtful، and are the matters that were once doubtful still doubtful. Discussed in the research are the causes of doubt as were mentioned by the expert scholars، in reality they are many and have been in detailed in complete description. However، I consolidated them to four main causes. They are; firstly: doubt in Asbab Secondly: mixing between the halal and haram thirdly: mixing between the evidences and fourthly: differences in opinions of the expert scholars. These were all discussed without mention of secondary reasons which stem from these main causes. After each main cause، its connection with "doubtful matters"، how we can be avoid doubt in matters، and their rulings is discussed.

Keywords:

Islamic Law, Religion, Halal, Haram, Similar,

PDF

___

Abdulkadir b. Ahmed b. Mustafa. el-Medhal ilâ mezhebi’l-İmam Ahmed b. Hanbel. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1401 [1979-1980].
Ali el-Hafif. Esbabu İhtilafı’l-Fukaha. b.y. Daru’l-Fikr el-Arabi, ts.
Aynî, Ebû Muhammed Mahmud b. Ahmed b. Musa b. Ahmed Bedreddin. Umdetü’l-kâri şerhu Sahîhi’l-Buharî. Beyrut: Daru İhyai’t-Türasi’l-Arabi, ts.
Buhârî, Muhammed b. İsmail Ebu Abdullah. Sahîhu’l-Buhârî. Beyrut: Daru Turuki’n-Necât, 1422 [2000-2001].
Fîrûzâbâdî, Mecduddin Ebû Tahir Muhammed b. Yakub. el-Kâmûsu’l-Muhît. Beyrut: Müessesetü’r-Risale li’t-Tıbaa ve’n-Neşr, 2005.
Gazalî, Ebu Hâmid Muhammed b. Muhammed et-Tûsî. el-Müstasfâ. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l -İlmiyye, 1993.
Gazalî, Ebu Hâmid Muhammed b. Muhammed et-Tûsî. İhyâu ulûmi’d-dîn. Beyrut: Daru’l-Erkam b. Ebi’l-Erkam, 1994.
Hanbeli, Zeynuddin Abdurrahman b. Ahmed b. Receb. Camiu’l-ulûm ve’l-hikem fî şerhi hamsîne hadîsen min cevâmii’l-kelim. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2001.
İbn Dakîk el-Îd, Takiyyuddin Ebü’l-Feth Muhammed b. Ali el-Kuşayri. Şerhu’l-erbaîn en-Neveviyye fi’l-ehâdîsi’s-sahîhati’n-nebeviyye. b.y. Müessesetü’r-Reyyan, 2003.
İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fadl Ahmed b. Ali Muhammed b. Ahmed. Fethu’l-bâri şerhu Sahîhi’l-Buhârî. Beyrut: Daru’l-Marife, 1379 [1958-1959].
İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fadl Ahmed b. Ali Muhammed b. Ahmed. Bülûğu’l-merâm min edilleti’l-ahkâm. Riyad: Daru’l-Kabes li’n-Neşri ve’t-Tevzi’, 2014.
İbn Rüşd, Muhammed Ebü’l-Velid. Bidâyetü’l-müctehid ve nihâyetü’l-muktesid. Mısır: Matbaatü Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1395 [1974-1975].
Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed. el-Câmi‘ li ahkâmi’l-Kur’an Tefsîru’l-Kurtubî. Kahire: Daru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1964.
Kurtubî, Ebu Ömer Yusuf b. Abdullah b. Muhammed b. Abdulberr. el-İstizkâr. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
Menna’ b. Halil el-Kattân. Târîhu’t-teşrî‘i’l-İslâmî. Kahire: Mektebetü Vehbe, 2001.
Muhammed Ebü’n-Nûr Züheyr. Usûlü’l-fıkh. b.y. el-Mektebetü’l-Ezheriyye li’t-Türas, 1987.
Mukrî, Ahmed b. Muhammed. el-Misbâhu’l-münîr fî garîbi’ş-şerhi’l-kebîr. Kahire: Daru’l-Mearif, ts.
Nesefî, Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmud. Tefsiru’n-Nesefî (Medârikü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl). Beyrut: Daru’l-Kelimi’t-Tayyib, 1998.
Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Muhyeddin Yahya b. Şeref. el-Minhâc şerhu Sahîhi Müslim b. Haccâc. Beyrut: Daru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, 1392 [1971-1972].
Sübkî, Tâcüddîn Abdulvahhab b. Takıyuddin. el-Eşbâh ve’n-nezâir. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1991.
Tirmizî, Muhammed b. İsa. el-Camiu’l-kebîr (Sünenü’t-Tirmizî), Beyrut: Daru’l-Garbi’l-İslâmî, 1998.
Türki, Abdullah. Esbabu ihtilafi’l-fukaha. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2010.
Zuhaylî, Muhammed Mustafa. el-Vecîz fî usuli’l-fıkhi’l-İslâmî. Dımaşk: Daru’l-Hayri li’t-Tıbaa ve’n-Neşr, 2006.
http://shamela.ws/browse.php/book-9995/page-322 تاريخ الزيارة 23-4/2018الساعة 22:00